สุดชายแดนไทยด้านทะเลตะวันออกที่จังหวัดตราด ไม่ได้มีดีที่เกาะช้างและเกาะกูดเท่านั้น แต่ยังมีแหล่งท่องเที่ยววิถีชุมชนอีกมากมาย ดังเช่น ชุมชนชาวประมงที่บ้านหาดเล็ก อ.คลองใหญ่ ซึ่งคึกคักไปด้วยเรือประมงน้อยใหญ่ที่ออกไปจับกุ้ง หอย ปู ปลา และกั้ง ในท้องทะเลย่านนั้น และหาดโชคดีผู้ที่มาเยือนอาจจะได้เจอกับฝูงโลมาที่เข้ามาหากินในทะเลหน้าบ้านแห่งนี้...
นอกจากนี้ที่บ้านหาดเล็กยังมีประวัติศาสตร์ท้องถิ่นที่น่าสนใจ โดยเฉพาะเรื่องราวของคนไทยเกาะกงที่เข้าไปมีบทบาททางการเมืองในกัมพูชา
บ้านหาดเล็ก อ.คลองใหญ่ อยู่ห่างจากตัวจังหวัดตราดประมาณ 90 กิโลเมตร และอยู่ติดกับประเทศกัมพูชาเพียงมีเทือกเขาบรรทัดกั้น โดยมีจุดผ่านแดนถาวรที่บ้านหาดเล็ก-เกาะกง
ปัจจุบันหาดเล็กมีฐานะเป็นเทศบาลตำบล มีประชากรประมาณ 5,000 คนเศษ (ไม่รวมแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านที่เข้ามาทำงานประมง) จำนวนครัวเรือนทั้งหมดประมาณ 1,900 ครอบครัว และเนื่องจากสภาพพื้นที่ชายแดนไทยด้านนี้มีลักษณะแคบยาว ด้านตะวันออกจรดเทือกเขาบรรทัด ด้านตะวันตกติดทะเลอ่าวไทย มีพื้นที่ราบชายฝั่งยาวไม่เกิน 200 เมตร ทุกตารางนิ้วในพื้นที่ราบจึงหนาแน่นไปด้วยบ้านเรือนและผู้คน
...ที่สำคัญผู้คนส่วนใหญ่ที่นี่คือ “คนไทยเชื้อสายเกาะกง”
กิจปภา ประสิทธิเวช นายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลหาดเล็ก เล่าว่า ตำบลหาดเล็กเป็นชุมชนเก่าแก่ ชาวบ้านอยู่อาศัยกันมานานนับร้อยปี ส่วนใหญ่มีเชื้อสายเกาะกง เนื่องจากในสมัยก่อนจังหวัดเกาะกง (ชื่อเดิมคือ ‘ประจันตคีรีเขตร์’) และกัมพูชาอยู่ในการปกครองของไทย จึงมีคนไทยเข้าไปทำมาหากินที่เกาะกงเป็นจำนวนมาก แต่เมื่อไทยยกเกาะกงและพื้นที่อื่นๆ ให้กับฝรั่งเศสเมื่อเกิดกรณีพิพาทไทย-ฝรั่งเศสในสมัยรัชกาลที่ 5 จึงมีคนไทยส่วนหนึ่งอพยพกลับมาอยู่ที่หาดเล็กและตำบลต่างๆ ในอำเภอคลองใหญ่ และบางส่วนอพยพกลับมาในสมัยเขมรแดงมีอำนาจเมื่อไม่กี่สิบปีที่ผ่านมานี้
สงวน หอยสังข์ หรือ ป้าสงวน อายุ 60 ปี ชาวบ้านคลองมะขาม หมู่ 1 ตำบลหาดเล็ก เล่าว่า เดิมครอบครัวของป้าอยู่ที่จังหวัดเกาะกง กัมพูชา แต่ในช่วงที่เขมรแดงปกครองประเทศ (พ.ศ.2518-2522) เขมรแดงปกครองประชาชนแบบโหดร้ายทารุณ คนที่ไม่เห็นด้วยกับเขมรแดงจะถูกทำร้าย ถูกขังคุก หรือโดนฆ่าทิ้ง คนไทยเกาะกงจึงหนีมาอยู่ที่บ้านหาดเล็กเพราะอยู่ติดกัน และส่วนใหญ่มีญาติพี่น้องอยู่ที่นี่ อีกทั้งที่หาดเล็กเป็นที่หลบลมมรสุม คนที่นี่ซึ่งทำมาหากินอยู่ตามชายฝั่งทะเลหรือประมงพื้นบ้านจึงปลูกสร้างบ้านเรือนอยู่ตามชายฝั่งหรือตามลำคลองมะขามที่ไหลลงสู่ทะเล
คนไทยเกาะกงที่มีชื่อเสียงโด่งดังและมีบทบาทในรัฐบาลกัมพูชา เช่น ‘พลเอกเตีย บัญ’ รองนายกรัฐมนตรีและ รมว.กลาโหม ขุนพลคู่ใจของนายกฯ ฮุน เซน ก็เคยหลบภัยเขมรแดงมาอยู่ที่บ้านหาดเล็ก
นอกจากนี้บ้านหาดเล็กและตำบลอื่นๆ ในอำเภอคลองใหญ่ยังเป็นแหล่งพำนักในบั้นปลายของคนไทยเกาะกงที่เคยเป็นถึงผู้ว่าการธนาคารชาติกัมพูชา คือ ‘จะเรียง ศิริวงศ์’ ซึ่งเมื่อเกษียณราชการแล้ว ท่านได้ย้ายจากพนมเปญกลับมาอาศัยแผ่นดินแม่ที่อำเภอคลองใหญ่เมื่อ 20 กว่าปีก่อน
ด้าน ‘ใส ภูทอง’ ซึ่งเคยเป็นแกนนำคนไทยเกาะกงในการต่อสู้กับเขมรแดง และเคยมีตำแหน่งในคณะรัฐบาลของฮุน เซน ได้ย้ายกลับมาอยู่ที่บ้านหาดเล็กเช่นกัน เมื่อท่านเสียชีวิตในปี 2559 นายกฯ ฮุน เซน ยังบินจากพนมเปญมาเกาะกงและข้ามแดนมาร่วมงานศพของท่านที่วัดในอำเภอคลองใหญ่ด้วย
ความสัมพันธ์ของคนสองแผ่นดินที่ตัดกันไม่ขาด จึงไม่แปลกที่ชายแดนไทย-กัมพูชาด้านนี้จึงไม่ค่อยจะมีข่าวความขัดแย้งเกิดขึ้นเหมือนกับชายแดนด้านอื่นๆ...!!
ขณะที่ชุมชนชาวประมงที่นี่ซึ่งมีทั้งคนไทยและกัมพูชาต่างก็อยู่กันอย่างสงบสุข และเป็นชุมชนที่ดูสะอาดตา ผู้ที่มาเยือนสามารถเดินไปชมวิวที่ปลายสะพานที่ยื่นลงไปในทะเลได้สะดวก เพราะไม่มีอุปกรณ์การทำประมงหรือแผงตากปลามากีดขวาง หรือหากชอบตกปลาก็หาพื้นที่เหมาะๆ ปลายสะพานนั่งตกปลาได้
ส่วนเวลาที่เหมาะสมในการมาเยี่ยมชมชุมชนบ้านหาดเล็ก (หมู่ที่ 1 บ้านคลองมะขาม) ควรจะมาในช่วงยามเย็น เพื่อรอดูพระอาทิตย์ตกดิน ระหว่างนั้นจะมีเรือประมงที่ออกหาปลาในตอนเช้าทยอยกลับเข้าฝั่ง บางลำจะได้ปลาไก่ (สำหรับทำอาหารสัตว์) ปู ปลาต่างๆ กั้ง กุ้งแชบ๊วย หอยเชลล์ ฯลฯ หากใครอยากชิมอาหารทะเลสดๆ ก็ขอซื้อจากแพปลาแถวนั้นได้ แม่ค้าใจดี แถมยังให้ยืมเตาถ่านมาปิ้งย่างอาหารทะเลสดๆ เพราะชุมชนแห่งนี้ไม่มีร้านอาหารสำหรับบริการนักท่องเที่ยวทั่วไป แต่ก็มีร้านค้าจำหน่ายเครื่องดื่มต่างๆ ให้นั่งเล่นรอดูพระอาทิตย์ตกทะเลได้
สำหรับหอยเชลล์สดๆ ของที่นี่มีเนื้อนุ่มหวาน เมื่อเอามาเผาพอสุกแล้วจิ้มกับน้ำจิ้มซีฟูดรสจัดจ้าน...อร่อยเด็ดนัก หรือจะเป็นกุ้งแชบ๊วย จะเป็นกั้ง ก็อร่อยไม่แพ้กัน เพราะสดใหม่จากทะเล ยิ่งมีเครื่องดื่มเย็นๆ นั่งรอดูพระอาทิตย์ตกก็จะเลิศประเสริฐศรียิ่งขึ้น
โดยประมาณ 6 โมงเย็นเศษ พระอาทิตย์เริ่มหย่อนตัวลงทะเล ท้องฟ้าขอบทะเลจะเปลี่ยนเป็นสีส้มแดงแซมเหลือง เมื่อสะท้อนกับผืนน้ำดูระยิบระยับราวกับทะเลฉาบไปด้วยสีทอง งดงามเป็นอย่างยิ่ง
สำหรับคนที่ชอบการถ่ายภาพ รับรองว่ามาที่นี่ไม่ผิดหวัง ถือเป็นจุดถ่ายภาพพระอาทิตย์ตกทะเลที่สวยงามแห่งหนึ่งของภาคตะวันออก หากจังหวะดีๆ จะมีเรือหาปลาที่กำลังแล่นเข้าฝั่งค่อยๆ ลอยลำเข้ามาเป็นฉากประกอบ มีพระอาทิตย์เป็นฉากหลัง ทำให้ภาพถ่ายดูมีเรื่องราวมากขึ้น
ส่วนโลมาที่เข้ามาหากินบริเวณทะเลบ้านหาดเล็กนั้น เป็น “โลมาอิรวดี” จะเข้ามาหากินในช่วงกลางเดือนตุลาคมของทุกปี บริเวณที่จอดเรือประมงบ้านหาดเล็ก หมู่ที่ 1 บ้านคลองมะขาม มีจำนวน 2 ตัว ชาวบ้านบอกว่าน่าจะเป็นคู่โลมาผัว-เมีย เดิมเคยมีชาวประมงเห็นโลมาคู่นี้ว่ายวนเวียนอยู่ใกล้ทะเลบ้านหาดเล็กจึงโยนปลาที่จับได้ให้โลมากิน
หลังจากนั้นโลมาคู่นี้ก็จะเข้ามาหากินบริเวณที่จอดเรือประมง ด้วยมิตรไมตรีระหว่างคนกับสัตว์ จึงไม่มีใครคิดจะทำร้ายมันหรือจับมันไปขายให้แก่สวนสัตว์น้ำเหมือนที่เคยได้ยินข่าวเมื่อหลายปีก่อน แต่โลมาคู่นี้จะมาเฉพาะช่วงกลางเดือนตุลาคมเท่านั้น
สำหรับนักท่องเที่ยวที่ชอบบรรยากาศแบบบ้านๆ เป็นธรรมชาติ สงบ สะอาด ผู้คนในชุมชนเป็นมิตรและมีน้ำใจ หากมาเที่ยวที่บ้านหาดเล็กแล้วจะได้อรรถรสตามนั้น
ใครจะนั่งตากลมหันหน้าชมทะเลคอยดูพระอาทิตย์ลับขอบฟ้า หรือดูบรรยากาศยามเย็นที่เรือประมงทยอยกลับเข้าฝั่งโดยมีเทือกเขาบรรทัดเป็นฉากหลังก็ได้อารมณ์ไปคนละแบบ
ส่วนที่พักริมทะเลในอำเภอคลองใหญ่มีหลายแห่ง ราคาไม่แพง (ห่างจากบ้านหาดเล็กไม่กี่กิโลเมตร) ทั้งยังมีอาหารทะเลแห้งที่ชาวบ้านทำเก็บเอาไว้กินเอง เช่น กุ้งแห้ง ปลาแห้ง กะปิ ขอแบ่งซื้อได้ หรือจะซื้ออาหารทะเลสดไปทำกินเองก็ได้ ราคาไม่แพงเช่นกัน
สำหรับนักท่องเที่ยวหากเดินทางมาเองก็ใช้เส้นทางตราด-คลองใหญ่ ระยะทางประมาณ 90 กิโลเมตร ถนนสภาพดี (กำลังขยายเป็น 4 เลน) หากมารถประจำทาง สามารถนั่งรถแท็กซี่จากตราดมาที่บ้านหาดเล็กได้ มีคิวรถอยู่ใกล้ตลาด นั่งได้ทั้งแบบเหมาหรือคนเต็มแล้วจึงออก หากมีเวลาจะข้ามไปเที่ยวที่จังหวัดเกาะกงก็ได้ มีสถานที่ท่องเที่ยวหลายแห่ง ไม่ใช่มีแค่บ่อนคาสิโน แต่คนไทยที่มาจากจังหวัดอื่นจะต้องใช้หนังสือเดินทาง (Passport) เพื่อข้ามแดน
ทั้งนี้ผู้สนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่สำนักงานเทศบาลตำบลหาดเล็ก โทร. 039-544482
..............................................................................................
โดย : บุญล้ำ ลำตะคอง
....................................................................................................
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือติดตามเพิ่มเติมได้ที่ Facebook :Travel @ Manager
