“ประเพณีค้างบูยา” ประเพณีเก่าแก่เทศกาลเข้าพรรษาของชาวลับแล

ททท.สุโขทัย ขอเชิญมาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของงานประเพณี “ค้างบูยา” สัมผัสมนต์เสน่ห์แห่งอารยธรรมล้านนาตะวันออกและวิถีชุมชนชาวเมืองลับแล ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม-กันยายน 2560 ณ จังหวัดอุตรดิตถ์

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุโขทัย ชวนมาร่วมงานประเพณี “ค้างบูยา” สัมผัสมนต์เสน่ห์แห่งอารยธรรมล้านนาตะวันออกและวิถีชุมชนชาวเมืองลับแล ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม-กันยายน 2560 ณ จังหวัดอุตรดิตถ์

นางพัศลินทร์ เศวตรัตน์ ผู้อำนวยการ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุโขทัย ซึ่งรับผิดชอบการประชาสัมพันธ์ส่งเสริมการท่องเที่ยวในพื้นที่ จังหวัดสุโขทัย อุตรดิตถ์ และกำแพงเพชร เชิญชวนนักท่องเที่ยวและผู้ที่สนใจ ร่วมสืบสานงานประเพณี “ค้างบูยา” ประเพณีเก่าแก่ที่อยู่คู่กับชาวเมืองลับแล จ.อุตรดิตถ์ ซึ่งจัดขึ้นเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษ ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา เป็นวัฒนธรรมประเพณีของชาวไทยวน (ล้านนา) ที่สืบทอดกันมาหลายรุ่น

ค้างบูยา หรือ ก๊างบูยา มาจาก ก๊าง ที่แปลว่า กิ่ง และ บูยา คือ การนำยาเส้นมามวนวนแขวนไว้ที่ก๊าง เปรียบเหมือนต้นกัลปพฤกษ์ที่มีของกินของใช้ ห้อยแขวนประดับให้ดูสวยงาม ด้านล่างจะเป็นกระจาดใส่ พืชไร่ พืชสวน ตามที่หาได้ เช่น ทุเรียน ลางสาด ลองกอง ส้ม กล้วย หมากผลไม้ ฟัก ฟักทอง เป็นต้น แต่ส่วนประกอบในแต่ละชั้นจะประดับตกแต่งเรียงร้อยด้วยมวนบุหรี่ มวนยาสูบ ห้อยอยู่ตามชั้น ดังเช่นคำร้องกระเซ้าเย้าแหย่เด็กที่ร้องไห้ ว่า “ไปค้าฆ้องบ่ได้หยังมา ได้แต่บูยามาสองสามเบ้า” นอกจากบุหรี่แล้ว ยังประดับด้วยดอกไม้กระดาษให้ดูสวยงาม เป็นการอวดฝีมือของเจ้าของค้าง ส่วนของใช้ที่นำมาแขวน ก็อาจเป็นไม้ขีดไฟ สมุด ดินสอ ปากกา ขนมช้าง ขนมปลา บนยอดค้างก็จะประดับด้วยดอกไม้กระดาษ และ ตัวหงส์ใบลานคาบผ้าเช็ดหน้าหรือธนบัตรห้อยตามความสวยงาม นอกจากนี้ ประเพณีนี้ยังมีการทำขนมโบราณ อาทิ ข้าวต้ม ขนมแหนบ ขนมเทียน ขนมแตง เพื่อแจกจ่ายแบ่งปันให้กับญาติพี่น้อง เรียก เทศกาลขนมพี่ขนมน้อง ทำควบคู่ไปกับประเพณีทานสลากชลอม (ก๋วยสลาก) โดยชาวบ้านจะจัดทำชะลอมขนาดเล็ก เท่ากับจำนวนคนในบ้าน ภายในกรุด้วยใบตอง ใส่ข้าวเปล่า อาหาร ผลไม้ ขนมและหมากพลู คนเฒ่า คนแก่ สมัยโบราณท่านจะมีหลักการท่องจำเรื่องการเรียงลำดับการจัดงานทานค้างบูยาของแต่ละวัดเพื่อกันลืมไว้ได้คล้องจองตามชื่อวัดในตำบล ดังนี้ “เริ่มวัดตะพุม ยุ่มไปวัดผักฮาก ลากมาวัดหัวดง โก้งไปวัดดอนแก้ว แล้วมาวัดดอนค่า ลูกหล้าวัดศรีอุทุมพร” แต่วันและเวลาแต่ละปี ก็จะเปลี่ยนแปลงไปตามปฏิทินจันทรคติ โดยในปี 2560 นี้ วัดต่างๆ ได้กำหนดให้มีการจัด “งานประเพณีค้างบูยา” เรียงลำดับ ดังนี้

1. ขึ้น 8 ค่ำ เดือน 9 วันจันทร์ ที่ 31 กรกฎาคม 2560 ณ วัดทุ่งเอี้ยง
2. ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 9 วันจันทร์ ที่ 7 สิงหาคม 2560 ณ วัดใหม่, วัดป่ายาง
3. แรม 8 ค่ำ เดือน 9 วันอังคาร ที่ 15 สิงหาคม 2560 ณ วัดเจดีย์, วัดดอยมูล, วัดปทุมคงคา,วัดม่อนนางเหลียว
4. แรม 14 ค่ำ เดือน 9 วันจันทร์ ที่ 21 สิงหาคม 2560 ณ วัดม่อนปรางค์, วัดผักราก, วัดนานกกก, วัดโพธิ์ล้อม
5. ขึ้น 8 ค่ำ เดือน 10 วันอังคาร ที่ 29 สิงหาคม 2560 ณ วัดดอนสัก, วัดหัวดง, วัดไชยจุมพล
6. ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 วันอังคาร ที่ 5 กันยายน 2560 ณ วัดท้องลับแล, วัดดอนแก้ว, วัดเสาหิน, วัดดอนไชย
7. แรม 8 ค่ำ เดือน 10 วันพุธ ที่ 13 กันยายน 2560 ณ วัดดอนค่า, วัดศรีอุทุมพร, วัดนาทะเล

ททท. สำนักงานสุโขทัย จึงขอเชิญชวนนักท่องเที่ยวทุกท่าน มาร่วมอนุรักษ์ และสืบสานขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมท้องถิ่น มาร่วมงานประเพณีค้างบูยา และชมวิถีชีวิตชาวลับแล แล้วอย่าลืมนุ่งผ้าไทย มาเที่ยววิถีไทย เก๋ไก๋สไตล์ลึกซึ้ง ที่ จ.อุตรดิตถ์ ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษานี้

นักท่องเที่ยวที่สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุโขทัย (พื้นที่รับผิดชอบ : สุโขทัย กำแพงเพชร อุตรดิตถ์) โทร 0-5561-6228-9 สมาคมธุรกิจการท่องเที่ยวจังหวัดอุตรดิตถ์ โทร 0-5543-1439, 08-1785-2477
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com