พูดถึงจังหวัด “ตราด” หลายคนอาจจะนึกถึงท้องทะเลและหมู่เกาะต่างๆ ของตราดอย่างเกาะช้าง เกาะกูด เกาะหมากก่อนเป็นอย่างแรก แต่ไม่ทันนึกถึงว่าในย่านตัวเมืองตราดเองก็มีความน่าสนใจ และถือเป็นย่านที่มีบรรยากาศสุดชิลล์ เหมาะแก่การเดินเล่นถ่ายรูปไม่น้อย หากได้ลองมาสัมผัสกับบรรยากาศในเมืองตราดแล้วก็อาจติดใจในความชิลล์ได้เช่นกัน
ย่านชิลล์ในเมืองตราดที่จะมาแนะนำก็คือ ย่าน “คลองบางพระ” หรือ “ชุมชนรักษ์คลองบางพระ” (ต.บางพระ อ.เมืองตราด) ย่านริมคลองบางพระในอดีตเคยเป็นชุมชนการค้าเก่าแก่ของจังหวัดตราด ทั้งในบริเวณริมคลองบางพระและบริเวณใกล้เคียง ลักษณะเป็นห้องแถวไม้โบราณสร้างต่อเนื่องกัน ตั้งแต่ตลาดริมคลอง (ริมคลองบางพระปัจจุบัน) ตลาดใหญ่ (บนถนนหลักเมืองขนานกับคลองบางพระ) ตลาดขวาง (หัวถนนชัยมงคล เป็นซอยเล็กๆ ต่อเนื่องกับตลาดใหญ่) และตลาดท่าเรือจ้าง (ปลายสุดของถนนชัยมงคล ริมแม่น้ำตราด)
"ตลาดริมคลอง” เป็นแหล่งรวมสินค้าและบริการทุกอย่างเบ็ดเสร็จ ไม่ว่าจะเป็นเสื้อผ้า เครื่องจักร ร้านขายยาไทย-จีน ร้านตีเหล็ก ร้านขนมปัง ร้านเครื่องถ้วยชามจากเมืองจีน ร้านผลิตผลทางการเกษตร ฯลฯ ร้านค้าส่วนใหญ่เป็นเรือนแถวไม้ชั้นเดียวประตูบานเฟี้ยมหลังคามุงกระเบื้องว่าว “ตลาดใหญ่” สินค้าส่วนใหญ่เป็นสินค้าส่งออกไปจังหวัดอื่น เช่น พริกไทย เครื่องเทศ และมีผ้าทอคุณภาพดีขาย สภาพร้านค้ามีทั้งห้องแถวไม้แบบจีนและตึกแถวแบบยุคอาณานิคมตะวันตก
“ตลาดขวาง” เป็นซอยเล็กๆ มีร้านเครื่องเขียน แบบเรียน ร้านตัดเย็บเสื้อผ้า มุ้ง ผ้าห่ม ร้านทอง สินค้าเบ็ดเตล็ดต่างๆ และ “ตลาดท่าเรือจ้าง” ท่าเรือริมแม่น้ำตราด เป็นจุดขนส่งสินค้าประเภทผักผลไม้และสัตว์น้ำข้ามฟากมายังตัวเมืองตราด ร้านค้าบริเวณนี้มีหลากหลาย ทั้งร้านผ้าห่ม ของใช้ในบ้าน เครื่องแก้วเครื่องกระเบื้อง เครื่องใช้สำหรับเรือ และเครื่องมือประมง เป็นต้น
มีตลาดหลายแห่งเช่นนี้บรรยากาศในตัวเมืองตราดเมื่อก่อนคงจะคึกคักมาก แต่เมื่อมีการตัดถนนสุขุมวิทมาถึง จ.ตราด อีกทั้งมีการสร้างตลาดแห่งใหม่ริมถนนสุขุมวิทเมื่อปี 2495 ตลาดเก่าจึงซบเซา ร้านค้าส่วนใหญ่ทยอยย้ายออกไปตั้งอยู่ริมถนน ศูนย์กลางความเจริญของจังหวัดก็เปลี่ยนตำแหน่งไป แต่ว่าปัจจุบันนี้ริมคลองบางพระก็ยังมีเรือนแถวไม้เก่าแก่ที่เคยเป็นร้านค้านับร้อยคูหา และมีร้านค้าแบบโบราณเหลืออยู่บ้างอย่างร้านขายยาไทย เรายังคงพบเห็นห้องแถวไม้โบราณ ยังคงสามารถเดินชมบ้านเก่าที่ยังคงหลงเหลือให้เห็นได้
จนมาถึงปัจจุบัน ย่านริมคลองบางพระ ไม่ว่าจะเป็นถนนธนเจริญ ถนนหลักเมือง และตามตรอกซอกซอยใกล้เคียง กลายเป็นย่านร้านอาหาร ร้านกาแฟเบเกอรี่ และเกสต์เฮ้าส์ ที่มีนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติแวะเวียนมาเยี่ยมเยือน เนื่องจากบรรยากาศของชุมชนที่เงียบสงบ มีร้านรวงเก๋ๆ ซ่อนอยู่ท่ามกลางกลิ่นอายของชุมชนโบราณ เราสามารถเดินเล่นได้ทั้งบริเวณทางเดินเท้าเลียบคลองบางพระที่จัดทำอย่างดีและสะอาด ชมบ้านเรือนริมน้ำที่บางหลังเหมือนจะร้างผู้คน บางหลังได้รับการดูแลอย่างดี และบางหลังก็ดัดแปลงเป็นเกสต์เฮาส์เล็กๆ และที่ริมคลองนี้ยังมี “ศาลาท่าเสด็จ” ซึ่งเป็นศาลาท่าน้ำริมคลองบางพระที่รัชกาลที่ 5 ทรงขึ้นจากเรือเมื่อพระองค์เสด็จมาเมืองตราดอีกด้วย
และสามารถเดินชมบ้านเรือนไปตามซอกซอยต่างๆ ที่มีภาพสตรีทอาร์ตน่ารักๆ ให้ได้ค้นหาเรื่องราวของชาวชุมชนคลองบางพระแห่งนี้อีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นบนถนนธนเจริญ ที่มีภาพวาดบรรยากาศเก่าของคลองบางพระหลายรูป บนถนนชัยมงคล มีภาพวาดที่วาดจากภาพเก่าของย่านร้านค้าบริเวณนี้ และในซอกซอยก็มีภาพวาดให้เดินเล่นถ่ายรูปกันได้เพลินๆ
และเรายังคงพบเห็นร่องรอยของประวัติศาสตร์ในช่วงที่ตราดตกเป็นของฝรั่งเศสในย่านตลาดแห่งนี้ คือ “เรซิดัง กัมปอต” (ถ.หลักเมือง) เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ 3 ชั้น หลังคาปั้นหยา ที่นี่เคยใช้เป็นที่พำนักของข้าหลวงกำกับราชการชาวฝรั่งเศส ซึ่งเรียกตำแหน่งนี้ว่า “เรซิดัง” (Resident) ทำหน้าที่ปกครองบังคับบัญชาเหนือเจ้าพนักงานฝ่ายทหารและพลเรือน ปัจจุบันอาคารหลังนี้ได้รับการอนุรักษ์และใช้เป็นที่ทำการของสำนักงานพระพุทธศาสนาของตราดในปัจจุบัน
จากบริเวณชุมชนคลองบางพระสามารถเดินเท้ามายัง “พิพิธภัณฑสถานเมืองตราด” (ถ.สันติสุข) ได้ไม่ไกลมากนัก แต่ขอแนะนำให้มาชมเพราะจะได้พบกับเรื่องราวที่น่าสนใจของตราดฉบับสมบูรณ์ ตั้งแต่ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของเมืองตราด ช่วงที่ฝรั่งเศสยึดเมืองตราด เรื่องราวของรัชกาลที่ 5 ที่เคยเสด็จมาที่จังหวัดตราดโดยเฉพาะเกาะช้างมากถึง 12 ครั้ง รวมไปถึงแหล่งท่องเที่ยวที่ไม่ควรพลาดที่ตราด การได้มาที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้จึงเป็นเหมือนการเปิดประตูสู่เมืองตราดที่เหมาะสมอย่างยิ่ง และจะได้สัมผัสกับอาคารไม้หลังใหญ่ที่เดิมเคยใช้เป็นศาลากลางหลังเก่าของจังหวัดตราดมาก่อนอีกด้วย
มาเที่ยวตราดคราวหน้า อย่าลืมใส่โปรแกรมเที่ยวเมืองตราดไว้ก่อนออกไปเที่ยวทะเล หรือกลับจากเที่ยวทะเลแล้วอย่าลืมมานอนเล่นในเมืองตราดสักคืน อาจจะทำให้หลงรักตราดมากขึ้นก็เป็นได้
ผู้สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดของสถานที่ท่องเที่ยว ที่พัก ร้านอาหาร และการเดินทางในจังหวัดตราดได้ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานตราด โทร.0 3959 7259 และสอบถามรายละเอียดการท่องเที่ยวในจังหวัดระยองได้ที่ ททท. สำนักงานระยอง โทร.0 3865 5420-1, 0 3866 4585
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com