เขียวขจีสบายตาไปกับ “นาขั้นบันได” เสน่ห์ในภูมิปัญญาเกษตร

แม้ฤดูฝนจะถือว่าเป็นช่วงโลว์ซีซัน (Low Season) สำหรับการท่องเที่ยว (ปัจจุบันมักจะเลี่ยงไปใช้คำว่ากรีนซีซัน (Green Season แทน) แต่การท่องเที่ยวในหน้าฝนก็มีเสน่ห์ไปอีกแบบ เพราะสายฝนที่โปรยปรายทำให้ต้นไม้ใบหญ้าต่างเติบโตเขียวขจี โดยเฉพาะข้าวกล้าในทุ่งนา เป็นภาพสวยงามสบายตาที่ดูได้ไม่รู้เบื่อ

วันนี้จึงจะขอพาไปชมความเขียวขจีของทุ่งนาหน้าฝน ซึ่งไม่ใช่ทุ่งนาธรรมดาๆ แต่เป็น “นาขั้นบันได” ซึ่งเป็นภูมิปัญญาในการทำนาบริเวณภูเขาที่มีความลาดชัน เพื่อเพิ่มพื้นที่ในการเพาะปลูก และยังเป็นการรักษาหน้าดินไม่ให้ถูกกัดเซาะหรือชะล้างไป

ในเมืองไทย โดยเฉพาะในภาคเหนือ มีนาขั้นบันไดหลายแห่งในหลายจังหวัดที่มีทิวทัศน์งดงามให้นักท่องเที่ยวได้ไปเยี่ยมเยือนเที่ยวชม และในขณะนี้ (ราวเดือนสิงหาคม-ปลายเดือนกันยายน) ก็เป็นเวลาที่เหมาะอย่างยิ่งในการชมนาขั้นบันได เพราะต้นข้าวกำลังเติบโตมองดูคล้ายพรมสีเขียวสดใสไปทั่วบริเวณ แต่หากใครมาชมหลังจากนี้ (ช่วงต้นเดือนถึงกลางเดือนตุลาคม) ก็จะได้บรรยากาศของนาข้าวขั้นบันไดสีทองก่อนการเก็บเกี่ยว แต่จะมีนาขั้นบันไดที่ใดในภาคเหนือที่น่าสนใจบ้างนั้น ตามไปชมกัน

อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่

นาขั้นบันไดที่ขึ้นชื่อที่สุดในภาคเหนือ ต้องยกให้ที่อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขา จึงมีการทำนาขั้นบันไดกันเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นที่ “บ้านป่าบงเปียง” “บ้านกองกาน” “บ้านแม่ปาน” “บ้านแม่ศึก” “บ้านกองแขก” เป็นต้น ซึ่งแต่ละแห่งก็มีความงดงามของทิวทัศน์ไม่แพ้กัน

หากใครเดินทางไปเที่ยวในช่วงนี้ก็จะได้เห็นต้นกล้าที่ดำไว้เริ่มเติบโตเป็นต้นใหญ่สีเขียวสดใส เป็นเสน่ห์อันแจ่มแจ๋วสมชื่อแม่แจ่ม แต่ทั้งนี้ ส่วนใหญ่รถยนต์และรถมอเตอร์ไซค์สามารถเข้าถึงจุดชมนาขั้นบันไดได้เลย แต่บางแห่งต้องใช้รถขับเคลื่อนสี่ล้อในการเข้าถึง เช่นที่บ้านป่าบงเปียง ซึ่งเป็นทางดินแคบและขรุขระ แต่ความสวยงามของนาขั้นบันไดบ้านป่าบงเปียงนั้นนับว่างดงามสมกับความลำบากของเส้นทางไม่น้อยเลย


อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่

ที่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นอีกหนึ่งจุดชมนาขั้นบันไดที่เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวไม่น้อย โดยจุดหนึ่งที่น่าสนใจก็คือที่ “บ้านแม่กลางหลวง” เป็นนาขั้นบันไดที่เคยถูกถ่ายทอดความสวยงามสู่สายตาผู้ชมผ่านทางภาพยนตร์หลายเรื่องด้วยกัน โดยทุ่งนาขั้นบันไดบ้านแม่กลางหลวงที่เป็นเชิงชั้น เส้นสาย ลดหลั่นกันไปตามภูมิประเทศ แลดูสวยงามนัก โดยในช่วงหน้าฝน นาขั้นบันไดที่นี่จะเขียวขจีไปทั่วบริเวณ ส่วนช่วงหน้าหนาวก็จะเหลืองทองอร่ามงามตา

นอกจากนั้นแล้ว ผู้ที่มาท่องเที่ยวที่บ้านแม่กลางหลวง นอกจากจะมาชมทุ่งนาขั้นบันไดแล้วก็ยังสามารถเดินทางในเส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติเพื่อเข้าสู่บ้านแม่กลางหลวง โดยระหว่างทางก็จะผ่านน้ำตกผาดอกเสี้ยวซึ่งเคยเป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์เรื่องรักจัง และสิ้นสุดการเดินทางที่หมู่บ้านแม่กลางหลวง ชมทุ่งนาขั้นบันไดอันงดงาม และสามารถชิมกาแฟสดที่ปลูกในหมู่บ้านได้อีกด้วย เรียกว่ามาที่เดียวได้เที่ยวครบหลากหลายจริงๆ

นอกจากนั้นทุ่งนาขั้นบันไดอีกแห่งหนึ่งในจอมทองที่อยากจะแนะนำกันก็คือที่ “บ้านผาหมอน” ซึ่งเป็นจุดชมนาขั้นบันไดแห่งใหม่ที่เพิ่งเป็นที่รู้จัก และได้ชื่อว่าเป็น “บาหลีแห่งจอมทอง” โดยนาขั้นบันไดบ้านผาหมอนนั้นตั้งอยู่ใกล้กับดอยอินทนนท์ ในวันที่อากาศแจ่มใส ท้องฟ้าเปิด จะสามารถชมนาขั้นบันไดซึ่งมีฉากหลังเป็นยอดดอยอินทนนท์ ยอดดอยที่สูงที่สุดในไทยได้ด้วย



อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน

พื้นที่ส่วนใหญ่ในอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน แต่ภูเขาเหล่านั้นล้วนเป็นเขาหัวโล้นที่ถูกแผ้วถางเผาทำลายต้นไม้เพื่อนำพื้นที่มาทำไร่ ปลูกข้าวโพดและพืชไร่ต่างๆ แต่เมื่อขาดต้นไม้ใหญ่คอยดูดซับน้ำ เมื่อฝนตกหนักจึงชะล้างความอุดมสมบูรณ์ของหน้าดิน รวมทั้งยังเกิดน้ำป่าไหลหลาก เป็นปัญหาต่อเนื่องกัน ดังนั้น “โครงการปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ” ซึ่งเป็นหน่วยงานที่เข้ามาช่วยเหลือและกระตุ้นให้เกิดกิจกรรมพัฒนาตนเองตามแนวพระราชดำริทั่วประเทศ จึงเข้ามาช่วยแก้ปัญหาโดยวิธีหนึ่งก็คือการทำนาขั้นบันไดแทนข้าวไร่ ซึ่งการทำนาขั้นบันไดจะช่วยเก็บกักและชะลอน้ำไม่ให้ไหลลงอย่างรวดเร็ว ทั้งยังช่วยรักษาหน้าดินไว้ได้อีกด้วย

จึงเป็นที่มาของจุดชมวิวนาขั้นบันไดใน อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.น่าน ซึ่งมีให้ชมกัน 2 จุดใหญ่ๆ ก็คือบริเวณโครงการปิดทองหลังพระ และที่โครงการเกษตรที่สูงบ้านสะจุก สะเกี้ยง ซึ่งอยู่บริเวณใกล้ๆ กัน ทิวทัศน์ของนาขั้นบันไดที่นี่จึงเป็นนาขั้นบันไดที่ถูกโอบล้อมไปด้วยเขาสลับซับซ้อน งดงามไปอีกแบบหนึ่ง แต่ทั้งนี้เส้นทางที่จะขึ้นไปนั้นค่อนข้างขรุขระ จึงควรใช้รถขับเคลื่อนสี่ล้อหรือรถกระบะในการเดินทาง

อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

แม่ฮ่องสอนเป็นเมืองแห่งขุนเขาอีกแห่งหนึ่งที่มีการทำนาขั้นบันไดอยู่หลายแห่ง โดยเฉพาะที่ “โครงการหลวงแม่ลาน้อย” ต.ห้วยห้อม อ.แม่ลาน้อย ซึ่งเป็นพื้นที่ของโครงการพระราชดำริ ซึ่งได้มาช่วยเหลือและพัฒนาอาชีพของชาวเขา โดยเฉพาะในด้านเกษตรกรรม แทนการปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอย

ภายในโครงการหลวงแม่ลาน้อยนี้มีนาข้าวขั้นบันไดที่งดงามมาก แปลงนาสีเขียวขจีลดหลั่นเป็นแนวตลอดสองข้างทางในโครงการหลวงฯ เป็นจุดชมวิวและจุดถ่ายรูปที่น่าจะถูกใจนักท่องเที่ยวหลายๆ คน อีกทั้งในโครงการหลวงฯ แห่งนี้ก็ยังมีแปลงปลูกผักปลอดสารพิษและโครงการต่างๆ เกี่ยวกับการเกษตร นอกจากนั้น ที่บ้านห้วยห้อมยังเป็นแหล่งปลูกกาแฟอาราบิก้าชั้นดี และมีสินค้าโดดเด่นคือผ้าทอขนแกะฝีมือการทอของท้องถิ่นดั้งเดิมของชาวกะเหรี่ยงอีกด้วย

นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น แต่ยังมีนาขั้นบันไดอีกหลายแห่งที่มีความสวยงามของทิวทัศน์ไม่แพ้กัน ไม่ว่าจะเป็นที่อำเภอปัว จังหวัดน่าน อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน บ้านพนาสวรรค์ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย เป็นต้น

เห็นภาพเขียวขจีสบายตาอย่างนี้แล้ว เลือกว่าจะไปเที่ยวที่ไหนแล้วเก็บกระเป๋าไปกันเลยดีกว่า...
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล travel_astvmgr@hotmail.com