“สรงน้ำพระใส” ประเพณีแห่งความศรัทธา คู่เมืองหนองคาย

“ประเพณีสรงน้ำพระพุทธรูป” เป็นอีกหนึ่งประเพณีที่ถูกสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน และสามารถพบเห็นได้ทั่วทุกภาคในช่วงเทศกาลสงกรานต์ การสรงน้ำพระในทางศาสนาพุทธ ใช้คำว่า ถวายเครื่องเถราภิเษก (สรงน้ำพระ) โดยมีจุดประสงค์เพื่อชำระพระวรกายของพระพุทธเจ้าให้สะอาดปราศจากมลทิน

ทุกปีๆในช่วงเทศกาลสงกรานต์ แต่ละวัดจะมีนำพระพุทธรูปลงมาให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้สรงน้ำ เพื่อความเป็นสิริมงคล รับอานิสงให้ชีวิตสดชื่น เย็นกายเย็นใจ รับขวัญวันปีใหม่ไทย หนึ่งในประเพณีสรงน้ำที่เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายคือ “พิธีสมโภชสรงน้ำหลวงพ่อพระใส” ของชาวจังหวัดหนองคาย ที่นับได้ว่าเป็นอีกหนึ่งประเพณีสรงน้ำพระ ที่ผู้คนทั้งในจังหวัดหนองคายเองและต่างจังหวัดให้ความสนใจ อีกทั้งยังได้มีการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่เป็นประจำทุกปี

“หลวงพ่อพระใส” เป็นพระพุทธรูปขัดสมาธิราบปางมารวิชัย หล่อด้วยทองสีสุก มีพระรูปลักษณ์งดงามมาก ปัจจุบันได้ประดิษฐานอยู่ภายในพระอุโบสถวัดโพธิ์ชัย อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของชาวจังหวัดหนองคาย ที่ได้รับการนับถือว่าศักดิ์สิทธิ์มาก

ตามประวัติกล่าวไว้ว่า พระธิดา3พี่น้องของกษัตริย์ล้านช้าง ได้ร่วมกันสร้างพระพุทธรูปประจำพระองค์ขึ้น 3 องค์ เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนา แล้วขนานนามพระพุทธรูปตามพระนามว่า พระสุก พระเสริม และพระใสมีขนาดลดกันตามลำดับ หลังศึกกับเวียงจันทน์ในรัชกาลที่ 3 ได้อัญเชิญพระทั้งสามลงแพ แต่ทว่าระหว่างทางล่องเรือมานั้น แท่นของพระสุกได้แตกและได้จมลงในน้ำ การอัญเชิญจึงเหลือเพียงพระเสริมและพระใสมาถึงหนองคาย

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ อัญเชิญพระเสริมและพระใส เพื่อไปประดิษฐานยังกรุงเทพมหานคร แต่เกิดปาฏิหาริย์ โดยพราหมณ์ผู้อัญเชิญนั้นไม่สามารถขับเกวียนนำพระใสไปได้ แม้จะใช้กำลังคนหรืออ้อนวอนอย่างไรก็ตาม จนในที่สุดเกวียนได้หักลง เมื่อหาเกวียนใหม่มาแทนก็ไม่สามารถเคลื่อนไปได้อีก จึงปรึกษาตกลงกันว่าให้อัญเชิญพระใสมาประดิษฐานที่วัดโพธิ์ชัยจนเรื่อยมาถึงปัจจุบัน

โดยในช่วงสงกรานต์ของทุกๆ ปี ทางวัดโพธิ์ชัยจะมีการจัดงาน “พิธีสมโภชสรงน้ำหลวงพ่อพระใส” ซึ่งเป็นประเพณีสำคัญของชาวหนองคายมาตั้งแต่อดีต โดยจะมีการอัญเชิญหลวงพ่อพระใสลงจากพระอุโบสถ ในวันที่ 13 เมษายน มาประดิษฐานบนราชรถ หลังจากนั้นจะเคลื่อนขบวนแห่หลวงพ่อพระใสรอบเมือง และอัญเชิญประทับชั่วคราว ที่ศาลาพลับพลาหน้าพระอุโบสถตลอดช่วงเทศกาลสงกรานต์ เพื่อให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้ร่วมกันสรงน้ำและร่วมสักการะอย่างใกล้ชิด

อีกทั้งยังได้มีการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ควบคู่กับเทศกาลสงกรานต์ บรรยากาศภายในงานจะเนืองแน่นและเต็มไปด้วยผู้คนจากทั่วทุกสารทิศเดินทางมายังวัดโพธิ์ชัย ที่ได้เดินทางมาด้วยความศรัทธาและมีปณิธานเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เพื่อที่จะมาสรงน้ำหลวงพ่อพระใสพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองหนองคาย

พิธีสมโภชสรงน้ำหลวงพ่อพระใส จึงนับได้ว่าเป็นอีกหนึ่งประเพณีสรงน้ำพระที่มีความสำคัญในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ของทางภาคอีสาน และเมื่อได้เห็นถึงความศรัทธาของผู้คนที่ได้มาร่วมงานแล้วก็ทำให้อุ่นใจได้ว่าประเพณีที่ดีงามนี้จะยังคงอยู่ตลอดไปชั่วลูกชั่วหลาน

a* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล travel_astvmgr@hotmail.com