จังหวัดสุรินทร์โดยอำเภอสังขะ ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอำเภอสังขะ และองค์การบริหารส่วนตำบลดม โดยการสนับสนุนของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุรินทร์ จัดงาน “ประเพณีสืบสานตำนานปราสาทภูมิโปน” ประจำปี 2554 ขึ้นในวันที่ 9-10 เมษายน 2554 ณ บริเวณปราสาทภูมิโปน ตำบลดม อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์แหล่งโบราณสถาน “ปราสาทภูมิโปน” ซึ่งเป็นปราสาทหินที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทยให้เป็นที่รู้จักแพร่หลาย และอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่นผ่านการแสดงแสง สี เสียง “ตำนานเนียง ด็อฮฺ ธม”
นางสาวบุณยานุช วรรณยิ่ง ผู้อำนวยการ ททท. สำนักงานสุรินทร์ กล่าวว่า ปราสาทภูมิโปน เป็นปราสาทหินที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย สร้างในราวพุทธศตวรรษที่ 12-13 ศิลปะแบบไพรกเมง ประกอบด้วยโบราณสถาน 4 หลัง คือ
ปราสาทอิฐหลังที่ 1 อยู่ทางด้านเหนือสุด มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมไม่ ย่อมุม เหลือเพียงฐานกรอบประตูทางเข้าและผนังบางส่วน
ปราสาทอิฐหลังที่ 2 อยู่ต่อจากปราสาทหินหลังแรกมาทางใต้ ปัจจุบันเหลือเพียงฐานและกรอบประตูทราย
ปราสาทอิฐหลังที่ 3 หรือปรางค์ประธานเป็นปราสาทหลังใหญ่ก่อด้วยอิฐไม่สอปูน แผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสไม่ย่อมุม มีบันไดและประตูทางเข้าทางทิศตะวันออก อีกสามด้านเป็นประตูหลอก เสาประดับ กรอบประตู และทับหลังทำด้วยหินทราย ใต้หน้าบันเหนือทับหลังขึ้นไปเป็นลายรูปใบไม้ม้วน รูปแบบและเทคนิคการก่อสร้าง เทียบได้กับปราสาทขอมสมัยก่อนพระนครร่วมสมัย กับปราสาทหลังที่ 1 ได้พบจารึกเป็นภาษาสันสกฤตด้วย อักษรปัลลวะ ซึ่งเคยใช้เมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 12-13 ซึ่งสอดคล้องกับอายุของรูปแบบศิลปะของปราสาท นับเป็นปราสาทแบบศิลปะขอมที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย
และปราสาทอิฐหลังที่ 4 อยู่ต่อจากปราสาทประธานมาทางใต้ ปัจจุบันเหลือเพียงฐานเท่านั้น
ณ ที่แห่งนี้มีตำนานการก่อสร้างกล่าวถึง กษัตริย์ขอมองค์หนึ่งได้สร้างเมืองลับไว้กลางป่า ชื่อว่าปราสาทภูมิโปน ต่อมาเมื่อเมืองหลวงเกิดความไม่สงบมีข้าศึกมาประชิตเมือง กษัตริย์ขอมจึงส่งพระราชธิดาพร้อมไพร่พลจำนวนหนึ่งมาหลบซ่อนลี้ภัยที่ภูมิโปนพระราชธิดานั้นมีพระนามว่า พระนางศรีจันทร์ หรือ เนียง ด็อฮฺ ธม แต่คนทั่วไปมักเรียกนางว่า พระนางนมใหญ่ แต่ด้วยกิตติศัพท์ความงามของนางเป็นที่โจษขานไปทั่ว จึงเป็นที่หมายปองของพระราชาเมืองต่างๆ ที่ต้องการพระนางมาเป็นพระชายา แต่แล้วก็มีชายหนุ่มเพียง 2 คน คือเจ้าชายโฮลมา แห่งเมืองโฮลมา และนายบุญจันทร์ ทหารคนสนิท ที่มีโอกาสได้ใกล้ชิดและสร้างสายสัมพันธ์กับพระนาง สุดท้ายแล้วพระนางศรีจันทร์ จะเลือกชายใดเป็นสามี และปริศนาของต้นลำเจียกที่ไม่เคยออกดอก จนเกิดเป็นตำนานปราสาทภูมิโปน “เนียง ด็อฮฺ ธม” ที่เล่าขานสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
ในปีนี้จังหวัดสุรินทร์โดยอำเภอสังขะ ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอำเภอสังขะ และองค์การบริหารส่วนตำบลดม โดยการสนับสนุนของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุรินทร์ จัดงาน“ประเพณีสืบสานตำนานปราสาทภูมิโปน” ประจำปี 2554 ขึ้นในวันที่ 9-10 เมษายน 2554
สำหรับกิจกรรมน่าสนใจภายในงานได้แก่ การแสดงแสง สี เสียง “ตำนานเนียง ด็อฮฺ ธม” ซึ่งปีนี้ได้รับเกียรติจากนายฮาเวิร์ด หวัง (ดารา/นักร้อง/ นักแสดง) ร่วมแสดงเป็นดารานำฝ่ายชายคู่กับ นางสาวอรณัฎฐา พุ่มผกา (ธิดาเมืองช้างสุรินทร์ประจำปี 2553) การประกวดพานบายศรี การประกวดร้องเพลงพื้นบ้าน การออกร้านจำหน่ายสินค้า OTOP การจำหน่ายฉลากการกุศล การเซ่นไหว้พระภูมิเจ้าที่และสิ่งศักดิสิทธิ์ การบวงสรวงองค์ปราสาท การแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน การเดินแบบแฟชั่นผ้าไหมพื้นเมืองสุรินทร์ กิจกรรมส่งเสริมคุณภาชีวิตผู้สูงอายุและวันครอบครัว สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ที่ทำการปกครองอำเภอสังขะ โทร.0-4457-1247,องค์การบริหารส่วนตำบลดม โทร. 0-4414-8266,การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุรินทร์ โทร.0-4451-4447-8