"บางกะจะ" ดินแดนแห่งประวัติศาสตร์

"บางกะจะ" ถือเป็นดินแดนแห่งประวัติศาสตร์ที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของไทย ก่อน พ.ศ.2300 บางกะจะเป็นถิ่นที่ชาวจีนแต้จิ๋วมาตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่

ปี พ.ศ.2309 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (ขณะนั้นเป็น พระยาวชิรปราการ) ได้รวบรวมทหารไทยจำนวนหนึ่งตีฝ่าทหารพม่าที่ล้อมกรุงศรีอยุธยา ผ่านมาทางระยองมุ่งสู่จันทบุรี และได้หยุดประทับพักแรมที่บ้านบางกะจะหัวแหวน (ปัจจุบันคือ ต.บางกะจะและ ต.พลอยแหวน) ก่อนที่จะยกทัพเข้าตีเมืองจันทบุรี พระองค์และบรรดาทหารได้รับการประพรมน้ำพระพุทธมนต์และรับการถวายพระยอดธงจากเจ้าอาวาสวัดพลับ

ความสำคัญทางประวัติศาสตร์อีกเหตุการณ์หนึ่งของบางกะจะ คือ เมื่อ พ.ศ.2377 บางกะจะเคยเป็น "เมืองจันทบุรี"มาก่อน สมัยแผ่นดินแห่งสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ก่อสร้าง"เมืองจันทบุรีใหม่"ที่บ้านเนินวง (ตำบลบางกะจะ ปัจจุบัน) ตัวเมืองมีลักษณะเป็นเมืองป้อมปราการตามหลักยุทธศาสตร์ ภายในเมืองมีอาคารก่ออิฐถือปูนเป็นคลังอาวุธ (ปัจจุบันรื้อถอนแล้ว) มีศาลหลักเมืองและวัดโยธานิมิต ซึ่งเป็นวัดประจำเมืองสมัยนั้น ปัจจุบันภายในเป็นที่ตั้งของ "สำนักงานโบราณคดีใต้น้ำ" และ "พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพาณิชย์นาวี"

นอกจากนี้ในปี พ.ศ.2419 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เคยเสด็จประพาสบางกะจะ ซึ่งพระองค์ได้พระราชนิพนธ์ถึงบางกะจะเมื่อครั้นเสด็จประพาสจันทบุรีไว้ด้วย

ปัจจุบันบ้านบางกะจะ ต.บางกะจะ อ.เมือง เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP ของจังหวัดจันทบุรี ตามที่กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ได้ดำเนินงานโครงการหมู่บ้าน OTOP เพื่อการท่องเที่ยวขึ้น

บ้านบางกะจะมีสินค้าที่ขึ้นชื่ออยู่ 2 ชนิด คือ เสื่อกก และพลอย รวมถึงมีการอบรมชาวบ้านในการประกอบอาหารให้มีความสะอาด อร่อย และเป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่น ตามคำขวัญที่ว่า

"…เสื่อดีบางกะจะ สละรสหวาน อาหารทะเลอร่อยมาก พระเจ้าตากพักทัพ วัดพลับเก่าแก่ แหล่งแร่อัญมณี โบราณคดีค่ายเนินวง พระยอดธงยอดบูชา ประเพณีเลิศล้ำค้ำ โขนโยธามงคลศิลป์..."

เหตุผลสำคัญอีกอย่างหนึ่งที่ทำให้หมู่บ้านบางกะจะเหมาะสมที่จะมีการพัฒนาให้เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเต็มรูปแบบ คือ ทำเลที่ตั้งของหมู่บ้าน ที่อยู่ใกล้เคียงกับแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายแห่ง อาทิ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพาณิชย์นาวี พิพิธภัณฑ์แห่งแรกและแห่งเดียวที่เก็บโบราณวัตถุใต้ท้องทะเลนับหมื่นชิ้น ค่ายเนินวง อดีตป้อมรบ สร้างในปี พ.ศ.2377 ภายหลังเป็นแหล่งกำเนิดของสละเนินวงอันโด่งดัง วัดพลับ วัดเก่าแก่สมัยอยุธยาตอนปลาย มีสถาปัตยกรรมเก่าแก่ที่ทรงคุณค่าด้านศิลปะมากมาย ตลาดบางกะจะ ชุมชนเก่าแก่นับร้อยปี เป็นเรือนแถวตั้งเรียงรายอยู่สองฝั่งของแม่น้ำจันทบุรี จำหน่ายสินค้าเบ็ดเตล็ด อาหาร และสินค้าหายาก

สำหรับชุมชนเล็กๆ ที่ชื่อบ้านกะจะแห่งนี้ แม้ว่าอาจจะยังไม่เป็นที่คุ้นชื่อสำหรับนักท่องเที่ยวมากนัก แต่วิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายและความร่วมมือร่วมใจของชาวบ้านที่นี่ นับเป็นหนึ่งในทางเลือกของผู้ที่ชื่นชอบการท่องเที่ยวรูปแบบนี้ ซึ่งผู้สนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ เทศบาลตำบลบางกะจะ โทร.0-3939-1516