ลำปางจัดงาน “ล่องสะเปาจาวละกอน” ประเพณีลอยประทีปโบราณ

สะเปา เป็นรูปเรือสำเภาตามแบบอย่างของชาวลำปางแต่โบราณ

เทศบาลนครลำปาง ฟื้นฟูประเพณีลอยประทีปทางน้ำแบบภาคเหนือดั้งเดิม นายกเทศมนตรีนครลำปางได้รณรงค์ให้ชาวลำปางหันมาใช้ประทีปเป็นรูปเรือสำเภาแบบอย่างโบราณแทน หวังสร้างประเพณีล่องสะเปาจาวละกอนให้เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดลำปาง เร่งเดินหน้าจัดงานประเพณีล่องสะเปาจาวละกอนปี 49 ในรูปแบบภาคเหนือ คาดสะเปาน้อยลอยเต็มสองฝั่งแม่น้ำวังในคืนยี่เป็ง

ดร. นิมิตร จิวะสันติการ นายกเทศมนตรีนครลำปาง กล่าวถึงการจัดงานประเพณีล่องสะเปาจาวละกอน ประจำปี 2549 ว่า ทางเทศบาลนครลำปางมีแผนงานที่จะนำเอา วิถีปฏิบัติของชาวภาคเหนือที่ถือปฏิบัติในเทศกาลล่องสะเปาออกมาเผยแพร่ให้แก่คนรุ่นหลังได้ศึกษา และร่วมกันส่งเสริมให้ชาวจังหวัดลำปางได้ยึดถือเป็นแนวทางสืบต่อกันไป

โดยได้ทำการประชาสัมพันธ์ให้ชาวลำปางจัดทำสะเปาเป็นรูปเรือสำเภาตามแบบอย่างของชาวลำปางแต่โบราณ ซึ่งแผนงานดังกล่าวนอกจากจะเป็นการช่วยอนุรักษ์และฟื้นฟูประเพณีดั้งเดิม ของชาวลำปางไว้ ยังเป็นการสร้างเอกลักษณ์ให้กับจังหวัดลำปางในเรื่องของการท่องเที่ยวต่อไป

นายกเทศมนตรีนครลำปาง กล่าวถึงความเป็นมาของประเพณีล่องสะเปาของจังหวัดลำปางว่า ตามแต่โบราณชาวลำปางจะเรียกการลอยประทีปทางน้ำว่า “ล่องสะเปา” ซึ่งความหมายของคำว่าสะเปาตามภาษาท้องถิ่นหรือภาษาพื้นเมืองหมายถึง เรือสำเภา โดยคำเรียกดังกล่าวนั้นได้เรียกตามเอกลักษณ์ของสะเปาที่ชาวบ้านได้จัดทำขึ้น ซึ่งมีวัตถุประสงค์และคติความเชื่อว่าการล่องสะเปา เป็นการทำทานแก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว
ดร. นิมิตร จิวะสันติการ นายกเทศมนตรีนครลำปาง

ดร. นิมิตร จิวะสันติการ นายกเทศมนตรีนครลำปาง

ชาวเหนือจะใช้กาบกล้วย มะละกอ ไม้ไผ่ หรือกระดาษแก้วใส มาประดิษฐ์เป็นสะเปา ตกแต่งประดับประดาด้วยดอกไม้ หรือใช้กระดาษสีตัดเป็นลวดลายต่างๆ ติดด้านข้างสะเปา ละก็มีสิ่งของอื่นๆ ที่ใส่ลงไปในสะเปา ด้วย เช่น ข้าวสุก กล้วย อ้อยควั่น น้ำตาล เกลือ ยาสูบ หมาก พลู ดอกไม้ ธูป เทียน และรูปสัตว์ต่างๆ เพราะเชื่อกันว่าผู้ล่วงลับที่เราอุทิศส่วนกุศลหรือทำทานไปให้ จะได้นำสิ่งของเหล่านั้นไปใช้ในอีกภพหนึ่ง

“ในวันขึ้น 15 ค่ำ ชาวลำปางจะใช้ชีวิตอยู่ริมแม่น้ำวัง และจะมีพี่น้องมาเป็นหมื่นในงานล่องสะเปาจาวละกอน ในแม่น้ำวังจะเต็มไปด้วยสะเปาและแสงเทียนที่สวยงาม บรรยากาศย้อนไปในอดีต พร้อมกับยังมีการประกวดสะเปาจากหลายๆหน่วยงาน องค์กร รวมไปถึงชาวบ้านทั่วไปที่จะทำสะเปามาประกวดกันอย่างสวยงาม คาดว่าวันที่ 5 พ.ย. นี้ จะเป็นวันที่ชาวลำปางมีความสุขที่สุด มานั่งดูสะเปาลอยน้ำ และปล่อยโคมลอย พร้อมกับชมการแสดงบนเวที” ดร. นิมิตร จิวะสันติการ กล่าว

และทั้งนี้เพื่อเป็นการส่งเสริมและฟื้นฟูประเพณีให้ยิ่งใหญ่ ได้มีการประชาสัมพันธ์ให้ชาวลำปางร่วมกันตกแต่งบ้านเรือนด้วย ตุง และโคมแบบพื้นบ้าน แต่งกายด้วยเสื้อผ้าพื้นเมือง และจัดทำสะเปาแบบโบราณ ซึ่งงาน “ล่องสะเปาจาวละกอน” จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 4-6 พ.ย. นี้ ณ บริเวณฝายแม่น้ำวังเฉลิมพระเกียรติ (เขื่อนยาง)

สำหรับภายในงานมีกิจกรรมมากมาย อาทิ ขบวนประกวดสะเปารถ สะเปาลอยน้ำ สะเปาประดิษฐ์ การประกวดละอ่อนน้อยสะเปาคำ การตกแต่งเมืองด้วยประทีปโคมไฟพื้นบ้าน การละเล่นพื้นเมืองต่างๆ ที่หาชมได้ยาก และกาดแสงเทียน และมีการแสดงบนเวที ซึ่งทางเทศบาลนครลำปางได้นำนาฏศิลป์แลกเปลี่ยนวัฒนธรรมจากประเทศเนปาลมาแสดงให้ชาวลำปางและนักท่องเที่ยวได้ชมฟรีตลอดงาน

นอกจากนี้ทางสมาคมรถม้าจังหวัดลำปาง ได้เข้าร่วมจัดกิจกรรมภายในงานนี้ด้วย ได้ทำการการจัดให้มีบริการนั่งรถม้าเที่ยวในราคาพิเศษ เพียงรอบละ 50 บาทต่อคัน ซึ่ง 1 คันนั้น ถ้าเป็นผู้ใหญ่สามารถนั่งได้ถึง 3 คน และถ้าเป็นเด็กๆ จะนั่งได้ถึง 5-6 คน โดยรถม้าจะพาเที่ยวรอบตั้งแต่สะพานรัชดาไปจนถึงบริเวณหอนาฬิกา เรียกว่าหากมาเที่ยวลำปางแล้วไม่ได้นั่งรถม้าก็เหมือนมาไม่ถึงจังหวัดลำปาง ดังที่จะมีการจัดโปรโมทที่ว่า “1 ในสยามเที่ยวลำปางนั่งรถม้า”

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

อ่านเรื่องที่เกี่ยวข้อง

แอ่ววัดงามเมืองรถม้า

"รถม้า"เสน่ห์เมืองลำปางที่ยังมีลมหายใจ