แข่งเรือ-ขึ้นโขน-ชิงธง สนุกเร้าใจใน‘หลังสวน’

ภาษิตโบราณว่าไว้ แข่งเรือแข่งพายแข่งได้ แต่แข่งบุญวาสนานั้นแข่งกันไม่ได้

เรื่องนี้จริง-เท็จอย่างไรไม่รู้ เพราะ “ผู้จัดการท่องเที่ยว” ไม่เคย(คิด)แข่งบุญแข่งวาสนากับใครเลยสักครั้ง ส่วนแข่งเรือแข่งพายแม้ไม่เคยแข่งกับใครแต่ว่าก็ชอบดูเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะกับงาน แข่งเรือ“ขึ้นโขน-ชิงธง” ที่ อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร นี่ถือว่าสุดยอดจริงๆ เพราะนอกจากจะสนุกเร้าใจแล้วยังเป็นการแข่งเรือที่มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใครอีกด้วย

ไม่เพียงเท่านั้น ประเพณีแข่งเรือยาวเมืองหลังสวนยังมีความเป็นมาอย่างยาวนานและน่าสนใจไม่น้อย โดยในวันออกพรรษา(แรม 1 ค่ำ เดือน 11)ของทุกปี พุทธศาสนิกชนจะไปทำบุญตักบาตรเทโวตามวัดต่างๆ พอเสร็จแล้วชาวบ้านส่วนใหญ่ในสมัยนั้นที่ใช้เรือเป็นพาหนะก็จะคลายเครียดด้วยการแข่งเรือกันเป็นที่สนุกสนาน ซึ่งผู้สันทัดกรณีสันนิษฐานว่า การแข่งเรือยาวในหลังสวน น่าจะเกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 3 ราว พ.ศ. 2387 เพราะช่วงนั้นหลังสวนมีวัดเกิดขึ้นมากมาย เมื่อมีการแห่พระลากพระ ก็น่าจะมีการแข่งเรือยาวควบคู่กันไป

กระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 5 ปรากฏหลักฐานที่อ้างอิงได้ว่า ใน พ.ศ. 2432 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้เสด็จประพาสทางชลมารคมายังเมืองหลังสวน โดยหนึ่งในขบวนเรือที่รับเสด็จก็คือเรือ“มะเขือยำ” แห่งวัดดอนชัย ซึ่งเป็นเรือยาวแข่งขันที่ขึ้นชื่อในยุคนั้น(ปัจจุบันเรือลำนี้ยังอยู่ในสภาพดี และเป็นเรือเกียรติยศที่ใช้นำขบวนพาเหรดในแต่ละปี)

ในอดีตการแข่งขันเรือยาวเมืองหลังสวน ยังไม่ได้มีการกำหนดฝีพายตายตัวอย่างปัจจุบัน และไม่มีกติกามากมาย แถมยังไม่มีการมอบรางวัลใดๆ มีแต่ผ้าแถบที่ได้หลังทำบุญตักบาตรในตอนเช้าเป็นรางวัล เรือลำไหนพายชนะก็จะได้รับผ้าแถบ 1 ผืน ซึ่งฝีพายจะนำไปผูกไว้ที่โขนเรือ ใครชนะหลายเที่ยวก็ได้ผ้าแถบหลานผืน ซึ่งนับว่าโก้หรูไม่หยอก

จากนั้นการแข่งขันเรือยาวเมืองหลังสวนได้พัฒนาเรื่อยมา จนกลายมาเป็นการขึ้นโขน-ชิงธงอย่างในปัจจุบัน มีการแบ่งเป็นประเภทต่างๆ ลำละ 32 ฝีพาย ซึ่งเรือลำไหนเมื่อใกล้จะถึงเข้าหลักชัยนายหัวเรือจะปีนขึ้นไปบนโขนเรือ และหาจังหวะคอยโน้มตัวโฉบคว้าธงที่ผูกไว้เบื้องหน้า เรือลำไหนสามารถคว้าธงไปไว้ในครอบครองได้ถือเป็นผู้ชนะ

งานนี้ดูเหมือนง่ายแต่ว่าจริงๆแล้วยากชะมัด แต่นี่ก็คือความมันเร้าใจที่เกิดขึ้นในแม่น้ำหลังสวน ซึ่งลำไหนแข่งกันสูสีดู๋ดี๋ชนิดนายหัวเรือขึ้นโขนจับธงพร้อมๆกัน ก็จะถือเป็นสุดยอดแห่งความมันที่ห้ามกระพริบตาด้วยประการทั้งปวง ยิ่งกอปรกับผู้ชมที่ล้นหลามและกองเชียร์ที่สุดแสนจะคึกคัก รวมถึงลีลาการพากย์อย่างสุดมันที่นำทีมโดย อ.มงคล เกิดโกสุม หรือ ไข่ตุ่น หลังสวน นักพากย์เรือแข่งมือหนึ่งที่หาตัวจับยาก ก็ยิ่งเป็นการตอกย้ำว่าการแข่งเรือ ขึ้นโขน ชิงธง ของเมืองหลังสวนนั้นสนุกเร้าใจไม่เป็นสองรองใคร

“การแข่งขันเรือยาวที่อื่น เขาจะตัดสินกันว่าหัวเรือลำไหนเข้าเส้นชัยก่อนกัน หากเบียดกันเข้ามาแบบเฉียดฉิว ก็จะตัดสินกันด้วยภาพถ่ายหรือวีดีโอ แต่การแข่งเรือที่หลังสวนนี่หากใครชิงธงไปครองจะถือว่าชนะ ส่วนที่มันสนุกและลุ้นมากๆ ก็คือช่วงที่เรือแล่นเบียดมาพร้อมกัน นายหัวเรือบางคนแม้จะถึงธงก่อน แต่ว่าบางทีอาจจะแพ้ได้ เพราะนายหัวเรืออีกลำที่มาถึงทีหลังแม้เพียงแวบเดียว หากเขามีเทคนิคการขึ้นโขน คว้าธงและการกระชากธงที่ดีกว่า ก็จะยึดธงไปอยู่ในครอบครอง ถือว่าเป็นการปล้นชัยชนะเพียงเสี้ยววินาทีกลางแม่น้ำหลังสวนเลยทีเดียว ซึ่งนี่แหละคือความมันอันสุดยอดของการขึ้นโขน ชิงธง ”

ไข่ตุ่น เล่าถึงความมันชนิดจับด้วยภาพถ่ายไม่ได้ให้กับ “ผู้จัดการท่องเที่ยว”ฟัง พร้อมทั้งพูดถึงความยากลำบากของเรือแต่ละลำว่า นอกจากการฝึกซ้อมเป็นแรมเดือนแล้ว การที่เรือแต่ละลำจะคว้าแชมป์มาครองนั้น จะต้องอาศัยพละกำลัง ความเร็ว และความสามารถของทุกคนบนเรือ ฝีพายจะต้องพายเร็วและพร้อมเพียงกันกำลังไม่มีตก นายท้ายจะต้องถือท้ายให้ตรงสะดวกต่อการขึ้นโขนของนายหัวเรือ ซึ่งจะต้องรู้จังหวะการขึ้นโขน การเกี่ยวตัวไว้กับเรือ การโฉบคว้าธง การกระชากธง

“บางคนคว้าธงได้แล้ว แต่พลาดตกน้ำ จากชนะก็กลายเป็นแพ้ไป ส่วนคู่ไหนที่นายหัวเรือคว้าธงไปครองได้ทั้งคู่ก็ถือว่าเสมอกัน” ไข่ตุ่นบอก

และนั่นก็คือหนังตัวอย่างของการแข่งเรือ ขึ้นโขน ชิงธง ในอำเภอหลังสวนที่รอให้ให้ผู้สนใจเดินทางไปชมในช่วงวันออกพรรษาระหว่างวันที่ 8-12 ต.ค. 49 ณ สนามแข่งขันกลางภาคใต้ แม่น้ำหลังสวน (บริเวณวัดด่านประชากร)

ส่วนใครที่ไปชมการแข่งเรือ ขึ้นโขน ชิงธง แล้วจะหาโอกาสเที่ยวต่อ หรือใครที่ต้องการจะไปเที่ยวหลังสวนที่อำเภอเก่าแก่แห่งนี้ก็มีของดีในเที่ยวชมอยู่ไม่น้อย ไม่ว่าจะเป็นอาคารเก่าแก่ในตัวเมือง หรือร้านกาแฟโบราณดูเก่าเก๋าในตลาดเทศบาลที่มีกาแฟ โอวัลติน ชา ให้กินรับมื้อเช้ากับ ข้าวเหนียวห่อ ซาลาเปา และปาท่องโก๋ยักษ์ที่ถือเป็นของกินขึ้นชื่อแห่งเมืองหลังสวน

ในขณะที่ทะเลหลังสวน แม้จะไม่โด่งดังแต่ว่าก็สวยงามน่ายลพอตัว โดยเฉพาะที่หาดคอเขา(ต.บางมะพร้าว) ที่สงบเป็นส่วนตัว ส่วนที่ปากน้ำหลังสวนหรือหาดแหลมสน(ต.ปากน้ำ) นอกจากจะมีหาดที่สงบงามแล้ว ยังมีร้านอาหาร รีสอร์ทไว้รอรับนักท่องเที่ยว

ส่วนบนเกาะพิทักษ์จะมีหมู่บ้านชาวประมงที่เรียบง่ายแต่มากเสน่ห์และสวนมะพร้าวชายหาดรอคอยให้นักท่องเที่ยวไปเยือน พร้อมที่พักแบบโฮมสเตย์ราคาเยาไว้บริการท่ามกลางความเรียบง่ายแต่รุ่มรวยไปด้วยรอยยิ้มของคนบนเกาะ

สำหรับผู้ที่ชอบผลไม้ นับว่าถูกแหล่งมากๆหากไปที่หลังสวน เพราะนี่คือหนึ่งในอำเภอที่มากไปด้วยผลไม้ชวนกิน โดยเฉพาะมังคุดเมืองหลังสวนนี่นับว่าสุดยอดทีเดียว ส่วนผลไม้เด่นๆอื่นๆในหลังสวนก็มี เงาะ ทุเรียน ลางสาด กล้วยเล็บมือนาง แต่ต้องไปให้ถูกช่วงถูกฤดูกาลถึงจะได้กินผลไม้ชั้นยอดของหลังสวน

นอกจากนี้ความเป็นอำเภอแห่งสวนผลไม้ได้ทำให้มีนักประวัติศาสตร์ส่วนหนึ่งสันนิษฐานว่า ชื่ออำเภอ“หลังสวน” น่าจะเพี้ยนมาจากคำว่า “รังสวน” หรือ “คลังสวน” ที่หมายถึงแหล่งรวมผลไม้มากมาย

เรื่องนี้จริงเท็จอย่างไร คงต้องให้นักประวัติศาสตร์พิสูจน์ทราบกันต่อไป แต่ในส่วนที่ “ผู้จัดการท่องเที่ยว”รู้ก็คือในช่วงวันออกพรรษาที่มีงานประเพณี แข่งเรือ ขึ้นโขน ชิงธง นั้น อำเภอหลังสวนจะคึกคักคึกครื้นเหลือคณา...ใครไม่เชื่องานนี้คงต้องไปพิสูจน์เอาเอง

โปรดฟังอีกครั้ง !?! ใครไม่เชื่องานนี้คงต้องไปพิสูจน์เอาเอง...

**********************************************

งานเทศกาลแข่งเรือ-ขึ้นโขน-ชิงธง ชิงโล่และถ้วยพระราชทาน ในอำเภอหลังสวนปีนี้ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 8-12 ตุลาคม 2549 ณ สนามแข่งขันกลางภาคใต้ แม่น้ำหลังสวน (บริเวณวัดด่านประชากร) ซึ่งนอกจากแข่งเรือที่สนุกสนานเร้าใจแล้ว ในช่วงงาน ยังมีกิจกรรมที่น่าสนใจ อาทิ ประเพณีทอดผ้าป่า / ตักบาตรเทโว นิทรรศการ และสินค้า OTOP การแสดงศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น การแสดงของดารานักร้อง / มหรสพ การประกวดกองเชียร์ , ประกวดภาพวาดและภาพถ่าย รวมถึงกิจกรรมปิดเมืองหลังสวนกินฟรี!?! ในวันที่ 7 ต.ค. 49 เวลา 18.00 – 21 .00 น.

ผู้สนใจสอบถามรายละเอียดได้ที่ อ.หลังสวน โทร. 0-7754 – 1464 หรือที่ ททท.สำนักงาน ภาคใต้ เขต 5 โทร. 0-7728-1828,0-7728-8817-9