โดย : วีระวัฒน์ วัฒนกุล
กล่าวกันว่า"เซี่ยงไฮ้" คือ นครปารีสแห่งตะวันออก ดังจะเห็นได้จากอาคารบ้านเรือนมาตั้งแต่ยุคสมัยล่าอาณานิคมจากเหล่ามหาอำนาจ จึงปรากฏโฉมว่านครเซี่ยงไฮ้เป็นมหานครที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของจีน และเป็นเมืองที่มีความเป็นเอกเทศสูง แม้แต่ภาษาพูดก็มีรูปแบบที่แตกต่างไปจากคนจีนในพื้นที่อื่น และยังเป็นเมืองที่ผู้คนมีความคิดก้าวหน้านำสมัย ท่ามกลางความเจริญรุดหน้าก้าวไกลของเซี่ยงไฮ้ที่เติบโตมากขึ้นในแทบทุกตารางนิ้ว
มหานครเซี่ยงไฮ้ ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำหวังผู่ ลำน้ำสายนี้มีความยาวประมาณ 80 กิโลเมตร ส่วนตอนบนยาว 30 กิโลเมตร ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำหยางซือที่ไหลลงสู่ทะเล ด้วยเหตุนี้เอง คำว่า"เซี่ยงไฮ้" จึงแปลว่า ตอนบนของแม่น้ำจากทะเล
เซี่ยงไฮ้เป็นเมืองใหญ่ ที่ไม่ขึ้นกับมณฑลใดๆในจีน มีอำเภอรอบนอก 10 อำเภอ และเมืองในเขตนอกอีก 12 เมือง ตัวเมืองเซี่ยงไฮ้มีเนื้อที่ 375 ตารางกิโลเมตร มีประชากรมากกว่า 10 ล้านคน ซึ่งนับว่าอาศัยอยู่กันอย่างแออัดไม่น้อย
แต่เดิมนั้น เซี่ยงไฮ้ เป็นศูนย์กลางทางการค้ามาตั้งแต่ปี ค.ศ.960 และเจริญขึ้นมาในอีกหนึ่งพันปีต่อมา จวบจนปัจจุบัน เซี่ยงไฮ้คือเมืองท่าที่สำคัญ(มาก)ของจีน แม้แต่เหตุการณ์สำคัญของอำนาจจักรวรรดินิยม สนธิสัญญานานกิง อันเป็นผลกระทบจากความปราชัยของจีนในสงครามฝิ่น (ค.ศ. 1840-1842) ซึ่งเป็นเหตุให้จีนเปิดเซี่ยงไฮ้เป็นท่าเรือใช้ชาวต่างชาติเข้ามาเทียบท่า ทำให้เซี่ยงไฮ้กลายเป็นท่าเรือนานาชาติ และมีความสำคัญทางยุทธศาสตร์การเมืองของโลกเป็นอย่างมาก
แม้แต่การกำเนิดขึ้นมาของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีน ก็มีการรวมตัวปลุกระดมเริ่มการปฏิวัติวัฒนธรรมที่นี่มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1921 เขตอาณานิคมของฝรั่งเศสซึ่งตั้งขึ้นตั้งแต่ปี ค.ศ. 1862 อยู่ในเขตพื้นที่ใกล้ๆกับเขตเมืองเก่า ละแวกถนนไหวไหลู่ ที่เป็นถนนอันงดงามขนาบข้างไปด้วยต้นไม้ใหญ่สองข้างทาง เป็นย่านการค้าเก่าแก่ และเคยเป็นที่พำนักของ ดร.ซุนยัดเซ็น ริมถนนเซียงซานหลู่ ขณะที่ เหมาเจ๋อตุง และโจวเอินไหลก็เคยทำงานและพำนักอาศัยในย่านนี้เช่นกัน
สำหรับสถานที่ก่อตั้งพรรคคอมมิวนิสต์คือ ทางด้านตะวันออกของสวนฟูซิง ก็เป็นที่พำนักของ ตู้หยัวเซิง ที่เคยเป็นหัวหน้าแก๊งค์เขียว ที่เป็นกลุ่มมาเฟียอิทธิพลควบคุมการค้าฝิ่น โสเภณี บ่อนการพนัน ฯลฯ แต่ถึงขนาดนั้น เขาก็ยังเป็นผู้ที่ให้การช่วยเหลือสังคมและเป็นฐานกำลังให้กับพรรคคอมมิวนิสต์ในยุคเริ่มต้น
มาถึงเซี่ยงไฮ้ก็ควรแวะที่ย่านเดอะบุนด์ ซึ่งเป็นย่านประวัติศาสตร์เก่าแก่นมนาน ย่านนี้นับว่ามีเรื่องเล่าเกี่ยวกับเซี่ยงไฮ้อย่างไม่รู้จบ คำว่า"เดอะบุนด์" แปลว่าเขื่อนกั้นแม่น้ำ แต่ละแวกนี้เรียกรวมกันอย่างเป็นทางการว่า "จงซานตงหลู่"
เขื่อนที่ตั้งอยู่ตรงกันข้ามกับโรงแรมสันติภาพ หรือเหอผิงปินก่วน เป็นจุดศูนย์รวมแห่งสีสันชีวิตในเซี่ยงไฮ้ เริ่มจากเช้าตรู่ที่ผู้คนจะออกมารำมวยไทเก็กที่ถือเป็นกิจกรรมสำคัญเพื่อสุขภาพ จากนั้นก็จะอิ่มหนำสำราญกับอาหารเช้าที่ซาซีหลู่ หรือตรอกข้าวเช้า ใกล้ๆกับถนนหนานจิงตงหลู่ ที่เป็นย่านละลายทรัพย์ที่มีร้านรวงและศูนย์การค้ามากมาย หากใครอดใจไม่ไหวก็อาจจะเป็นโรคทรัพย์จางในบัดดล
เมื่อเลี้ยวลงไปทางใต้ถึงถนนเสฉวน บริเวณร้านกาแฟตงไห่ก็จะได้สัมผัสกับ กาแฟแบบเซี่ยงไฮ้รสเลิศ แต่หวานติดลิ้น ต้องหาเป่าจือ หรือซาลาเปานึ่ง และโหย่งเถียว หรือซาลาเปาทอดมากินแกล้มเพิ่มความสุนทรีย์
เซี่ยงไฮ้มีท่าเรือติดอันดับ 3 ของโลก ซึ่งเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้เซี่ยงไฮ้กลายเป็น เมืองเศรษฐกิจที่มั่งคั่งและมั่งคง สำหรับการล่องเรือชมอ่าวก็จะเริ่มต้นจากสวนหวงผู่ไปจนถึงที่บรรจบกับแม่น้ำหยางจือ ที่จะเห็นภาพลักษณ์ย้อนอดีตได้อย่างถนัดชัดเจน
ในยุคล่าอาณานิคมที่เซี่ยงไฮ้ชาวต่างชาติได้ก่อกรรมกับชาวเมืองแถบนี้ไว้ไม่น้อย..แต่ย่านนี้ก็มีเสน่ห์ที่น่าประทับใจเมื่อยามได้มาเยือน โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ พิพิธภัณฑ์เซี่ยงไฮ้ ที่ก่อตั้งมาตั้งแต่ ปี ค.ศ. 1952 และมาสร้างใหม่อีกครั้งในปี ค.ศ. 1994 ด้วยงบประมาณถึง 700 เหรียญสหรัฐ เพื่อเก็บรวบรวมเรื่องราวของจีน ตลอดจนทรัพย์สมบัติอันประเมินค่ามิได้ ที่ยังหลงเหลืออยู่ให้ชมเป็นบุญตา
ทั้งนี้ใครที่มาเซี่ยงไฮ้ก็ต้องไม่พลาดการเข้าชมสวนอี้หยวน หรือ สวนหรรษา ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเมืองเก่า ที่มีร้านค้าขายของสารพัด และร้านน้ำชาหูซินถิ่ง ที่ตั้งอยู่กลางทะเลสาบขนาดเล็ก มีสะพานเชื่อมกับสวยอี้หยวน มีเรื่องเล่ากล่าวว่า ในสมัยศตวรรษที่ 16 จางหนานยาง ผู้เป็นสถาปนิกมากพรสวรรค์ เป็นผู้ออกแบบให้กับท่านเจ้าเมือง ผันหยุนต้วน สวนหรรษานี้มีภูเขาจำลอง ทะเลสาบ และสะพานซิกแซก อันงดงาม และในอดีตที่นี่ก็คือที่เกิดสมาคมดาบน้อย อันเป็นขบวนการกบฏไท่ผิงที่ลือชื่อ
ไม่ไกลจากสวนหรรษาก็เป็นวัดพระพุทธรูปหยกที่มีความสำคัญมากที่สุดของเซี่ยงไฮ้ พระฮุยเกิน ได้อัญเชิญพระพุทธรูปหยกขาว 2 องค์ปางไสยาสน์ และปางสมาธิมาประดิษฐาน ซึ่งพระพุทธรูปทั้ง 2 องค์นี้ได้มาจากพม่าในปี ค.ศ. 1882
เซี่ยงไฮ้ในวันนี้ ถือเป็นสวรรค์ของนักช้อป ไม่ต่างไปจากเมืองท่องเที่ยวอื่นๆของจีน ไม่ว่าจะเป็นสินค้าที่ระลึกต่อรองราคากันได้เต็มอัตราศึก ไปจนถึงสินค้าละม้ายแบรนด์เนมชื่อดัง ที่มีให้เลือกช้อปกันได้ จากถนนเหรินเหมิน ถนนจงหัว ที่ใกล้กับสวนอี้หยวน หรือที่ย่านเดอะบุนด์-ถนนคนเดิน ก็มีศูนย์การค้าพลาซ่า 66 บนถนนหนานจิงที่ถูกใจพวกช้อปแบรนด์เนม แต่ถ้าเป็นที่ถูกใจชาวโลโซก็ต้องไปที่ตลาดเซี่ยงหยาง ตลาดกลางแจ้งสไตล์จตุจักร ที่มีพวกเสื้อผ้า รองเท้า กระเป๋า และสินค้าอีกสารพัดอย่างตั้งหัวจรดเท้าเลยทีเดียว
และที่ถือเป็นไฮไลท์สำคัญในการทัวร์เซี่ยงไฮ้ของแทบทุกทริปก็คือ การไปชมหอไข่มุก ริมแม่น้ำหวังผู่ ที่จะได้เห็นทัศนียภาพอันงดงามทั้งยามกลางวันและกลางคืน ซึ่งฝั่งตรงข้ามเป็นท่าเรือเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ในยุคมาเฟียครองเมือง
สำหรับบรรยากาศสุดคลาสสิคแบบนี้จะหาที่ไหนมีเสน่ห์ได้เท่ากับปารีสแห่งโลกตะวันออกนามว่า"เซี่ยงไฮ้" ได้อีกหนอ...
กล่าวกันว่า"เซี่ยงไฮ้" คือ นครปารีสแห่งตะวันออก ดังจะเห็นได้จากอาคารบ้านเรือนมาตั้งแต่ยุคสมัยล่าอาณานิคมจากเหล่ามหาอำนาจ จึงปรากฏโฉมว่านครเซี่ยงไฮ้เป็นมหานครที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของจีน และเป็นเมืองที่มีความเป็นเอกเทศสูง แม้แต่ภาษาพูดก็มีรูปแบบที่แตกต่างไปจากคนจีนในพื้นที่อื่น และยังเป็นเมืองที่ผู้คนมีความคิดก้าวหน้านำสมัย ท่ามกลางความเจริญรุดหน้าก้าวไกลของเซี่ยงไฮ้ที่เติบโตมากขึ้นในแทบทุกตารางนิ้ว
มหานครเซี่ยงไฮ้ ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำหวังผู่ ลำน้ำสายนี้มีความยาวประมาณ 80 กิโลเมตร ส่วนตอนบนยาว 30 กิโลเมตร ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำหยางซือที่ไหลลงสู่ทะเล ด้วยเหตุนี้เอง คำว่า"เซี่ยงไฮ้" จึงแปลว่า ตอนบนของแม่น้ำจากทะเล
เซี่ยงไฮ้เป็นเมืองใหญ่ ที่ไม่ขึ้นกับมณฑลใดๆในจีน มีอำเภอรอบนอก 10 อำเภอ และเมืองในเขตนอกอีก 12 เมือง ตัวเมืองเซี่ยงไฮ้มีเนื้อที่ 375 ตารางกิโลเมตร มีประชากรมากกว่า 10 ล้านคน ซึ่งนับว่าอาศัยอยู่กันอย่างแออัดไม่น้อย
แต่เดิมนั้น เซี่ยงไฮ้ เป็นศูนย์กลางทางการค้ามาตั้งแต่ปี ค.ศ.960 และเจริญขึ้นมาในอีกหนึ่งพันปีต่อมา จวบจนปัจจุบัน เซี่ยงไฮ้คือเมืองท่าที่สำคัญ(มาก)ของจีน แม้แต่เหตุการณ์สำคัญของอำนาจจักรวรรดินิยม สนธิสัญญานานกิง อันเป็นผลกระทบจากความปราชัยของจีนในสงครามฝิ่น (ค.ศ. 1840-1842) ซึ่งเป็นเหตุให้จีนเปิดเซี่ยงไฮ้เป็นท่าเรือใช้ชาวต่างชาติเข้ามาเทียบท่า ทำให้เซี่ยงไฮ้กลายเป็นท่าเรือนานาชาติ และมีความสำคัญทางยุทธศาสตร์การเมืองของโลกเป็นอย่างมาก
แม้แต่การกำเนิดขึ้นมาของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีน ก็มีการรวมตัวปลุกระดมเริ่มการปฏิวัติวัฒนธรรมที่นี่มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1921 เขตอาณานิคมของฝรั่งเศสซึ่งตั้งขึ้นตั้งแต่ปี ค.ศ. 1862 อยู่ในเขตพื้นที่ใกล้ๆกับเขตเมืองเก่า ละแวกถนนไหวไหลู่ ที่เป็นถนนอันงดงามขนาบข้างไปด้วยต้นไม้ใหญ่สองข้างทาง เป็นย่านการค้าเก่าแก่ และเคยเป็นที่พำนักของ ดร.ซุนยัดเซ็น ริมถนนเซียงซานหลู่ ขณะที่ เหมาเจ๋อตุง และโจวเอินไหลก็เคยทำงานและพำนักอาศัยในย่านนี้เช่นกัน
สำหรับสถานที่ก่อตั้งพรรคคอมมิวนิสต์คือ ทางด้านตะวันออกของสวนฟูซิง ก็เป็นที่พำนักของ ตู้หยัวเซิง ที่เคยเป็นหัวหน้าแก๊งค์เขียว ที่เป็นกลุ่มมาเฟียอิทธิพลควบคุมการค้าฝิ่น โสเภณี บ่อนการพนัน ฯลฯ แต่ถึงขนาดนั้น เขาก็ยังเป็นผู้ที่ให้การช่วยเหลือสังคมและเป็นฐานกำลังให้กับพรรคคอมมิวนิสต์ในยุคเริ่มต้น
มาถึงเซี่ยงไฮ้ก็ควรแวะที่ย่านเดอะบุนด์ ซึ่งเป็นย่านประวัติศาสตร์เก่าแก่นมนาน ย่านนี้นับว่ามีเรื่องเล่าเกี่ยวกับเซี่ยงไฮ้อย่างไม่รู้จบ คำว่า"เดอะบุนด์" แปลว่าเขื่อนกั้นแม่น้ำ แต่ละแวกนี้เรียกรวมกันอย่างเป็นทางการว่า "จงซานตงหลู่"
เขื่อนที่ตั้งอยู่ตรงกันข้ามกับโรงแรมสันติภาพ หรือเหอผิงปินก่วน เป็นจุดศูนย์รวมแห่งสีสันชีวิตในเซี่ยงไฮ้ เริ่มจากเช้าตรู่ที่ผู้คนจะออกมารำมวยไทเก็กที่ถือเป็นกิจกรรมสำคัญเพื่อสุขภาพ จากนั้นก็จะอิ่มหนำสำราญกับอาหารเช้าที่ซาซีหลู่ หรือตรอกข้าวเช้า ใกล้ๆกับถนนหนานจิงตงหลู่ ที่เป็นย่านละลายทรัพย์ที่มีร้านรวงและศูนย์การค้ามากมาย หากใครอดใจไม่ไหวก็อาจจะเป็นโรคทรัพย์จางในบัดดล
เมื่อเลี้ยวลงไปทางใต้ถึงถนนเสฉวน บริเวณร้านกาแฟตงไห่ก็จะได้สัมผัสกับ กาแฟแบบเซี่ยงไฮ้รสเลิศ แต่หวานติดลิ้น ต้องหาเป่าจือ หรือซาลาเปานึ่ง และโหย่งเถียว หรือซาลาเปาทอดมากินแกล้มเพิ่มความสุนทรีย์
เซี่ยงไฮ้มีท่าเรือติดอันดับ 3 ของโลก ซึ่งเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้เซี่ยงไฮ้กลายเป็น เมืองเศรษฐกิจที่มั่งคั่งและมั่งคง สำหรับการล่องเรือชมอ่าวก็จะเริ่มต้นจากสวนหวงผู่ไปจนถึงที่บรรจบกับแม่น้ำหยางจือ ที่จะเห็นภาพลักษณ์ย้อนอดีตได้อย่างถนัดชัดเจน
ในยุคล่าอาณานิคมที่เซี่ยงไฮ้ชาวต่างชาติได้ก่อกรรมกับชาวเมืองแถบนี้ไว้ไม่น้อย..แต่ย่านนี้ก็มีเสน่ห์ที่น่าประทับใจเมื่อยามได้มาเยือน โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ พิพิธภัณฑ์เซี่ยงไฮ้ ที่ก่อตั้งมาตั้งแต่ ปี ค.ศ. 1952 และมาสร้างใหม่อีกครั้งในปี ค.ศ. 1994 ด้วยงบประมาณถึง 700 เหรียญสหรัฐ เพื่อเก็บรวบรวมเรื่องราวของจีน ตลอดจนทรัพย์สมบัติอันประเมินค่ามิได้ ที่ยังหลงเหลืออยู่ให้ชมเป็นบุญตา
ทั้งนี้ใครที่มาเซี่ยงไฮ้ก็ต้องไม่พลาดการเข้าชมสวนอี้หยวน หรือ สวนหรรษา ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเมืองเก่า ที่มีร้านค้าขายของสารพัด และร้านน้ำชาหูซินถิ่ง ที่ตั้งอยู่กลางทะเลสาบขนาดเล็ก มีสะพานเชื่อมกับสวยอี้หยวน มีเรื่องเล่ากล่าวว่า ในสมัยศตวรรษที่ 16 จางหนานยาง ผู้เป็นสถาปนิกมากพรสวรรค์ เป็นผู้ออกแบบให้กับท่านเจ้าเมือง ผันหยุนต้วน สวนหรรษานี้มีภูเขาจำลอง ทะเลสาบ และสะพานซิกแซก อันงดงาม และในอดีตที่นี่ก็คือที่เกิดสมาคมดาบน้อย อันเป็นขบวนการกบฏไท่ผิงที่ลือชื่อ
ไม่ไกลจากสวนหรรษาก็เป็นวัดพระพุทธรูปหยกที่มีความสำคัญมากที่สุดของเซี่ยงไฮ้ พระฮุยเกิน ได้อัญเชิญพระพุทธรูปหยกขาว 2 องค์ปางไสยาสน์ และปางสมาธิมาประดิษฐาน ซึ่งพระพุทธรูปทั้ง 2 องค์นี้ได้มาจากพม่าในปี ค.ศ. 1882
เซี่ยงไฮ้ในวันนี้ ถือเป็นสวรรค์ของนักช้อป ไม่ต่างไปจากเมืองท่องเที่ยวอื่นๆของจีน ไม่ว่าจะเป็นสินค้าที่ระลึกต่อรองราคากันได้เต็มอัตราศึก ไปจนถึงสินค้าละม้ายแบรนด์เนมชื่อดัง ที่มีให้เลือกช้อปกันได้ จากถนนเหรินเหมิน ถนนจงหัว ที่ใกล้กับสวนอี้หยวน หรือที่ย่านเดอะบุนด์-ถนนคนเดิน ก็มีศูนย์การค้าพลาซ่า 66 บนถนนหนานจิงที่ถูกใจพวกช้อปแบรนด์เนม แต่ถ้าเป็นที่ถูกใจชาวโลโซก็ต้องไปที่ตลาดเซี่ยงหยาง ตลาดกลางแจ้งสไตล์จตุจักร ที่มีพวกเสื้อผ้า รองเท้า กระเป๋า และสินค้าอีกสารพัดอย่างตั้งหัวจรดเท้าเลยทีเดียว
และที่ถือเป็นไฮไลท์สำคัญในการทัวร์เซี่ยงไฮ้ของแทบทุกทริปก็คือ การไปชมหอไข่มุก ริมแม่น้ำหวังผู่ ที่จะได้เห็นทัศนียภาพอันงดงามทั้งยามกลางวันและกลางคืน ซึ่งฝั่งตรงข้ามเป็นท่าเรือเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ในยุคมาเฟียครองเมือง
สำหรับบรรยากาศสุดคลาสสิคแบบนี้จะหาที่ไหนมีเสน่ห์ได้เท่ากับปารีสแห่งโลกตะวันออกนามว่า"เซี่ยงไฮ้" ได้อีกหนอ...
