ในช่วงเข้าพรรษาเกือบ 3 เดือนที่ผ่านมา ก็หวังว่าพุทธศาสนิกชนคนไทยจะได้เข้าวัดทำบุญกุศลต่าง ๆ อย่างถ้วนทั่วอิ่มบุญกัน ซึ่งในวันที่ 18 ตุลาคม ที่จะถึงนี้ นับเป็นวันดีอีกวันที่ชาวพุทธจะได้มีโอกาสร่วมทำบุญครั้งใหญ่อีกครั้ง เพราะเป็นวัน "ออกพรรษา" นั่นเอง
ซึ่งในวันออกพรรษานั้น จะมีการทำบุญที่ถือเป็นประเพณีนิยมที่ทำกันต่อเนื่องมายาวนาน นั่นคือการ "ตักบาตรเทโว" หรือเรียกชื่อเต็มตามคำพระว่า "เทโวโรหนะ" ซึ่งแปลว่าการหยั่งลงจากเทวโลก โดยตามความเชื่อของพุทธศาสนิกชนนั้น ถือว่าเป็นวันที่เสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์มาประทับที่เมืองเมืองสังกัสนคร หลังจากเทศนาอภิธรรมปิฎกโปรดพุทธมารดา มีพุทธศาสนิกชนไปเข้าเฝ้าเพื่อทำบุญตักบาตรกันเนืองแน่น
ประเพณีการตักบาตรเทโวที่เกิดขึ้นนี้ ก็สืบเนื่องมาจากความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา คือเมื่อมีเหตุการณ์อะไรปรากฏในตำนาน ก็จะปรารภเหตุนั้นๆ เพื่อบำเพ็ญบุญกุศลเช่นการถวายทาน รักษาศีล เป็นต้น ตักบาตรเทโวจึงนับเป็นการทำบุญอย่างมโหฬารของพุทธศาสนิกชนที่ปฏิบัติสืบต่อกันมายาวนาน โดยบางวัดบางพื้นที่ก็กำหนดทำการตักบาตรเทโวในวันออกพรรษา คือวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 บางวัดก็ทำในวันรุ่งขึ้น คือวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ก็ได้แล้วแต่ว่าพื้นที่ไหนจะจัดกันวันใด
สำหรับที่ "อุทัยธานี" ซึ่งเป็นจังหวัดที่มีชื่อเสียงในการจัดงานประเพณีตักบาตรเทโว ได้กำหนดจัดงานขึ้นในวันที่ 18-19 ตุลาคม 2548 ณ วัดสังกัสรัตนคีรี โดยมีกิจกรรมที่น่าสนใจ เริ่มจากช่วงเย็นวันที่ 18 ตุลาคม มีการรับประทานอาหารสำรับคาวหวาน และชมการแสดงแสงเสียง
และในเช้าวันที่ 19 ตุลาคม 2548 กำหนดเวลาตักบาตรเทโวพระสงฆ์ 500 รูป เวลา 08.30 น. โดยเป็นการตักบาตรข้าวสาร อาหารแห้ง ขนมต้มลูกโยน นอกจากนั้นยังมี ขบวนแห่รถพุทธบูชา มหาสังฆทาน การจัดตั้งโต๊ะหมู่บูชาประดับงาช้าง และการแข่งขันเรือพื้นบ้านสืบสานวิถีไทย ชิงถ้วยพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ณ แม่น้ำสะแกกรัง หน้าศาลากลางจังหวัดอุทัยธานีอีกด้วย
"วัดสังกัสรัตนคีร" ซึ่งเป็นสถานที่จัดงานประเพณีตักบาตรเทโวนั้น เป็นวัดเก่าแก่ที่มีชื่อเสียง สร้างขึ้นตามคตินิยมโบราณ จากซากโบราณสถานบนยอดเขาแก้ว (เขาสะแกกรัง) ซึ่งถือว่าเป็นสถานที่สำคัญของชุมชนโบราณที่เคยเป็นสถานที่ประดิษฐานสิ่งศักดิ์สิทธิ์ พระปลัดใจ เจ้าอาวาสวัดทุ่งแก้ว ได้สำรวจพบสถานที่แห่งนี้ และได้เชิญชวนบอกบุญให้ชาวเมืองอุทัยธานีช่วยกันสร้างมณฑปสิริมหามายากุฎาคาขึ้น พร้อมกับได้ก่อสร้างวัดสังกัตรัตนครีรีมงคลประไพอุทัยเขตร์ ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2440 เพื่อให้เป็นสถานที่สำคัญของภูมิสถานตามพุทธตำนาน โดยเฉพาะในวันออกพรรษาที่รู้จักกันอย่างดีว่า "วันเทโว"
โดยในวันตักบาตรเทโวนั้นพระสงฆ์จำนวน 500 รูป จะเดินลงมาจากยอดเขาสะแกกรัง ซึ่งมีบันไดทอดจากยอดเขาสะแกกรังสู่เบื้องล่างรวม 449 ขั้น ซึ่งภพของผ้ากาสาวพัตรสีเหลืองของพระสงฆ์เพื่อมารับบิณฑบาตทาบตัดกับทิวทัศน์เขาสะแกกรังที่เขียวสด โดยที่ต้นขบวนนั้นนำด้วยพระพุทธรูปปางเสด็จลงจากดาวดึงส์ และผู้ที่แต่งตัวเป็นพระอินทร์ พรหม และเทวดา เมื่อขบวนลงมาถึงลานวัดสังกัสรัตนคีรีที่เชิงเขา ประชาชนที่มาเข้าร่วมพิธีกันอย่างเนืองแน่นก็จะพากันใส่บาตรด้วยข้าวสารอาหารแห้งและข้าวต้มลูกโยน นับเป็นภาพที่งดงามและน่าศรัทธาเลื่อมใส
ในวันออกพรรษาที่จะมาถึงนี้ จึงหวังว่าพุทธศาสนิกชนจะหาโอกาสร่วมงานบุญใหญ่ด้วย และใครที่ไปร่วมงานบุญในประเพณีตักบาตรเทโวแล้ว หากมีโอกาสก็น่าจะหาเวลาเที่ยวในจังหวัดอุทัยธานีบ้าง เพราะยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจให้เที่ยวอยู่หลายแห่ง
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ กองการศึกษา สำนักงานเทศบาลเมืองอุทัยธานี โทร.0-5651-2005 สำนักงาน ททท. ภาคกลางเขต 7 โทร. 0-3642-2768-9