ช่วงนี้หันไปทางไหนก็ดูจะอบอวลไปด้วยเรื่องราวที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา เนื่องจากเพิ่งจะผ่านพ้นวันเข้าพรรษาและวันอาสาฬหบูชาไปหมาดๆ ก็เลยเห็นหลายคนหน้าตาจะอิ่มบุญเป็นพิเศษ เนื่องจากถือโอกาสวันสำคัญทางศาสนาสองวันที่ผ่านมานี้ เข้าวัดทำบุญฟังเทศน์ ฟังธรรม และบางคนถึงกับงดเหล้าช่วงเข้าพรรษากันเลยทีเดียว ซึ่งก็นับว่าเป็นเรื่องดี เพราะนอกจากจะได้ปฏิบัติตนอยู่ในศีล 5 แล้ว ยังได้สุขภาพที่ดีกลับคืนมาอีกต่างหาก
นอกจากพระพุทธรูปที่ประดิษฐานอยู่ในพระอุโบสถตามวัดต่างๆแล้วที่พุทธศาสนิกชนนิยมไปกราบไหว้ขอพรกันแล้ว ที่จังหวัดสระบุรียังมี “พระพุทธฉาย” ซึ่งเปรียบเสมือนร่องรอยที่หลงเหลืออยู่ของพระพุทธเจ้าที่แปลกและน่าอัศจรรย์ยิ่งนัก
ที่บอกว่าแปลกและน่าอัศจรรย์ก็คือ พระพุทธฉายที่ว่านี้เป็นรอยพระพุทธรูปยืนอยู่บนแผ่นหินซึ่งตั้งอยู่บนชะง่อนผาในวัดวัดพระพุทธฉาย วัดนี้ตั้งอยู่เชิงเขาปถวี (ปฐวี) ตำบลหนองปลาไหล อำเภอเมือง จังหวัดสระบุรี (ทางเดียวกับอุทยานแห่งชาติพระพุทธฉาย)สันนิษฐานว่าค้นพบในสมัยพระเจ้าทรงธรรมแห่งกรุงศรีอยุธยา ซึ่งโปรดให้สร้างวัดพระพุทธฉาย ราวพ.ศ.2163 – 2171 และปัจจุบันได้มีการสร้างมณฑปครอบไว้ พร้อมกับเปิดให้พุทธศาสนิกชนกราบไหว้บูชา
ส่วนตำนานของพระพุทธฉายสันนิษฐานว่าพระพุทธเจ้าเสด็จมาที่เขาฆาฏกะ(เขาพระพุทธฉาย)เพื่อโปรดนายพรานฆาฏกะจนสำเร็จพระอรหันต์ เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จกลับ พระฆาฏกะได้ทูลขอให้ประทานสิ่งที่เป็นอนุสรณ์ เพื่อสักการะกราบไหว้ พระพุทธเจ้าจึงทรงแสดงพุทธปาฏิหาริย์ให้เงาของพระองค์ติดอยู่ในเนื้อหิน ที่เงื้อมเขาพระพุทธฉายบรรพต จึงทำให้เกิดเงาพระพุทธเจ้าปรากฏให้เห็นมาจนทุกวันนี้
รูปที่ปรากฏอยู่ที่หน้าผาเป็นลักษณะคล้ายพระพุทธรูปยืน เป็นเส้นเงาสีแดง คล้ายสีดินเทศ สูงประมาณ 5 เมตร ซึ่งรอยพระพุทธบาทนี้เป็นที่สักการบูชาของพุทธศาสนิกชนที่พบเห็น และให้เป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาอีกด้วย
ต่อมาเมื่อบ้านเมืองเกิดการระส่ำระสาย ไม่สงบสุข เนื่องจากภัยทางสงคราม สร้างความเดือดร้อนให้แก่บ้านเมือง ที่ปรากฏในประวัติศาสตร์ครั้งเสียกรุงศรีอยุธยาจนกว่าจะตั้งกรุงธนบุรี และยกกรุงเทพฯ ขึ้นเป็นเมืองหลวง พระพุทธฉายก็ได้ถูกทอดทิ้งมาเป็นเวลาช้านานจนชำรุดทรุดโทรมลง มณฑปเดิมซึ่งสร้างไว้ในสมัยกรุงศรีอยุธยา และศาสนสถานถาวรวัตถุต่างๆ ได้ขาดการดูแลเอาใจใส่ อีกทั้งภัยธรรมชาติได้ทำลายเสียหายเป็นอย่างมาก
ภายหลังเมื่อ พ.ศ.2491 มีพระครูพุทธฉายภิบาล (นาค ปานรัตน์) มาเป็นเจ้าอาวาสและได้มีการบูรณะซ่อมแซมมาโดยตลอด โดยซ่อมที่มณฑปที่ชำรุดซึ่งสร้างไว้ในสมัยรัชกาลที่ ๕ บนยอดภูเขาตามเดิม
นอกจากที่วัดนี้จะมีรอยพระพุทธเจ้าแล้ว วัดพระพุทธฉายยังมีภาพเขียนลายเส้นยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่บริเวณเชิงผา ให้นักท่องเที่ยวที่แวะเวียนไปสักการะบูชารอยพระพุทธเจ้า ได้ชมอีกด้วย อาทิ บริเวณพระฉาย หลังประตู พบภาพสัตว์ลายเส้นคล้ายตัวกวาง บริเวณข้างประตูเข้าพระพุทธฉาย พบภาพมือคน บริเวณจากถ้ำฤาษีไปทางพระพุทธฉายทางทิศตะวันตก พบภาพเขียนรูปไก่ ภาพพระพุทธรูป และบริเวณหน้าผา จปร. พบภาพลายเส้นขนาดใหญ่ที่มี ความซับซ้อน คล้ายภาพเขียนก่อนประวัติศาสตร์ที่เคยถูกค้นพบที่ผาแต้ม จังหวัดอุบลราชธานี เขียนด้วยยางไม้มีอายุเก่าแก่ประมาณ 3,000 ปี โดยเขียนสัญลักษณ์ใช้สื่อความหมายให้เข้าใจ ในหมู่เดียวกัน และอาจจะเป็นสื่อทางพิธีกรรม และความเชื่อของคนในยุคนั้น
เอาเป็นว่าหากใครมีโอกาสเดินทางมาจังหวัดสระบุรี นอกจากจะไปเที่ยวยังแหล่งท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่ออื่นๆของทางจังหวัดแล้ว การได้มานมัสการรอย “พระพุทธฉาย”และ “รอยพระพุทธบาทเบื้องขวา” เพื่อเพิ่มความเป็นสิริมงคลให้กับตนเองและครอบครัว ก็นับเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจไม่น้อย