โดย : หนุ่มลูกทุ่ง
เมื่อครั้งที่ฉันยังเด็ก เดินท่อมๆตามท้องไร่ท้องนา ฉันเคยฝันถึงภาพอาคารบ้านเรือนต่างๆ ในกรุงเทพฯว่ามันน่าจะมีความสวยสดงดงามสมกับที่เป็นเมืองหลวงของประเทศไทย
แต่เมื่อได้เข้ามาอาศัยอยู่ในเมืองกรุง ฉันพบว่าที่คิดนั้นผิดถนัด!!! เพราะว่าอาคารบ้านเรือนส่วนใหญ่ในกรุงเทพฯมันก็กล่องคอนกรีตดีๆนี่เอง ที่ผู้คนต่างพากันเข้าไปยัดเยียดเบียดเสียดอาศัยอยู่ในนั้นยังกับปลากระป๋อง แต่ก็อย่างว่าแหละคงเป็นเพราะสภาพสังคมปัจจุบัน จึงทำให้หลายสิ่งหลายอย่างต้องเปลี่ยนแปลงไปเพื่อให้เข้ากับยุคสมัย
อย่างไรก็ตามแม้ว่าสถานที่ต่างๆจะเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา แต่ก็มีสถานที่หลายแห่งในกรุงเทพฯ ที่ยังคงความงดงามทางด้านสถาปัตยกรรมไว้ได้จนถึงปัจจุบัน ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือ "พระราชวังพญาไท" ที่ฉันเพิ่งไปเที่ยวชมความงามแบบเรียบง่ายของพระราชวังแห่งนี้มาหยกๆ
*****************************************
ในตอนแรกตัวฉันเองก็ไม่รู้หรอกว่าพระราชวังพญาไทนั้นอยู่ที่ไหน แต่จากข้อมูลที่ฉันค้นหาทำให้ทราบว่าพระราชวังพญาไทนั้นตั้งอยู่ภายใน "โรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า" แถวๆอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมินั่นเอง ฉันจึงใช้บริการของ ขสมก. ที่ตอนนี้ขึ้นราคาอีกหนึ่งบาทเดินทางสู่โรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า
จากนั้นจึงถามเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยในบริเวณนั้นว่าพระราชวังพญาไทไปทางไหน ซึ่งก็ได้คำตอบว่าให้เดินไปที่อาคารหลังคารูปโดมสีแดงแล้วติดต่อที่ชั้น 1 ห้องที่เขียนว่า "ชมรมคนรักวังฯ" โดยจากบริเวณที่ยืนอยู่หากสังเกตดีๆก็จะเห็นหลังคาโดมสีแดงได้อย่างไม่ยากเย็นนัก เมื่อเห็นแล้วฉันจึงเดินไปตามทางที่ตรงไปสู่อาคารที่มีหลังรูปโดมสีแดงทันที
เมื่อไปถึงตัวอาคาร ฉันก็ได้รู้ว่าอาคารหลังนี้มีชื่อว่า "พระที่นั่งพิมานจักรี" จึงไม่รอช้าเดินดุ่มๆไปยังห้อง "ชมรมคนรักวังฯ"ที่อยู่ด้านใน เพื่อติดต่อขอให้ทางเจ้าหน้าที่ชมรมคนรักวังนำชมความงามของวังพญาไท
ซึ่งเจ้าหน้าที่ของชมรมคนรักวังฯก็ได้ให้การต้อนรับเป็นอย่างดี พร้อมกับจัดเจ้าหน้าที่พาฉันนำชมวังพญาไท ซึ่งหากฉันเดินชมเองก็คงไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นจากจุดไหนและต้องเดินไปทางไหน ดูอะไรบ้าง
ก่อนที่จะเริ่มเดินชมวังฯ ทางเจ้าหน้าที่ได้ฉายวีดีโอเกี่ยวกับวังพญาไทให้ชมเป็นการอุ่นเครื่องก่อนประมาณ 15 นาทีภายในห้องที่จัดเตรียมไว้ จากนั้นจึงพาเดินชมบริเวณต่างๆรอบๆพระราชวัง ภายในห้องที่จัดเตรียมไว้มีคนนั่งอยู่ก่อนฉันประมาณ 4-5 คน ทำให้ฉันรู้ว่าการนำชมพระราชวังในแต่ละรอบนั้นจะจัดเป็นกลุ่มๆ มาถึงตอนนี้ฉันก็เริ่มสนุกเพราะรู้สึกว่าการมาชมพระราชวังพญาไทในครั้งนี้เปรียบเสมือนกับว่าได้มาทัวร์เป็นทริป โดยมีเจ้าหน้าที่ของชมรมคนรักวังฯทำหน้าที่เป็นไกด์นำเที่ยว
ระหว่างที่เดินชมบริเวณรอบๆวังพญาไทนั้น วิทยากรก็ทำหน้าที่อธิบายถึงประวัติความเป็นมาและตอบข้อซักถามต่างๆแก่ผู้มาเยี่ยมชม ทำให้ทราบว่า พระราชวังพญาไทสร้างขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ.2452 ในสมัยรัชกาลที่ 5 ภายในพระราชวังนั้นประกอบไปด้วยพระที่นั่ง 5 องค์ คือ พระที่นั่งพิมานจักรี พระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถาน พระที่นั่งศรีสุทธนิวาส พระที่นั่งเทวราชน์สภารมย์ พระที่นั่งอุดมวนาภรน์ โดยมีพระที่นั่งพิมานจักรีเป็นองค์ประธาน นอกจากนั้นภายในพระราชวังยังประกอบด้วย พระตำหนักเมขลารูจี อาคารเทียบรถพระที่นั่ง และสวนโรมัน
สถาปัตยกรรมของพระราชวังพญาไทเป็นรูปแบบที่พัฒนามาจากตะวันตกยุคฟื้นฟู เน้นความเรียบง่ายแต่สง่างาม และมีการดัดแปลงให้เหมาะสมกับภูมิอากาศของเมืองไทยได้อย่างลงตัว เห็นได้จากพระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถานและพระที่นั่งพิมานจักรีซึ่งมีหน้าต่างเปิดกว้างรับลมได้ทุกด้าน
ส่วนลักษณะที่เด่นของพระราชวังแห่งนี้ก็คือ หอคอยสูงหลังคายอดแหลมมุมตรง พระที่นั่งพิมานจักรีซึ่งเป็นพระที่นั่งองค์ประธานยอดโดมชักธงมหาราชในเวลามีองค์พระประมุขประทับในพระราชฐาน
จากด้านหน้าจะมองเห็นได้ชัดว่าเป็นหมู่พระที่นั่ง 4 องค์ เชื่อมต่อกันทั้งหมด จากด้านซ้ายซึ่งเป็นทิศตะวันตกคือพระที่นั่งศรีสุทธนิวาสมีทางเดินเชื่อมต่อในระดับชั้นที่ 2 ของอาคารเข้าสู่พระที่นั่งพิมานจักรี พระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถาน ตลอดจนถึงพระที่นั่งอุดมวนาภรน์ ทางทิศตะวันออก พระที่นั่งทั้ง 4 องค์เป็นแบบก่ออิฐฉาบปูนมีความสูงเพียง 2 ชั้นทั้งหมด ยกเว้นพระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถานซึ่งได้ต่อเติมชั้นที่ 3 ในภายหลังเพื่อเป็นห้องพระบรรทมและห้องสรงส่วนพระองค์
ส่วนหน้าของพระที่นั่งพิมานจักรี มีอาคารชั้นเดียวเป็นที่เทียบรถพระที่นั่งและที่พักคอยขอเฝ้า ทางทิศตะวันออกของหมู่พระที่นั่งค่อนมาทางด้านหน้า คือ พระที่นั่งเทวราชน์สภารมย์ มีรูปแบบแตกต่างจากพระที่นั่งองค์อื่นๆอย่างเห็นได้ชัด แสดงลักษณะสถาปัตยกรรมไบแซนไทน์ ทางด้านตะวันตกของหมู่พระที่นั่งมีอาคารไม้หลังน้อยซึ่งสร้างขึ้นเป็นที่ประทับชั่วคราวระหว่างการก่อสร้างพระราชมณเฑียร ต่อมาได้พระราชทานนามว่าเมขลารูจี ใช้เป็นที่ทรงพระเครื่องใหญ่ ซึ่งเป็นพระราชประเพณีสืบเนื่องมาตั้งแต่ครั้งโบราณกาล
บริเวณหลังหมู่พระที่นั่งเป็นสวนมีศาลาเปิดแบบโรมัน จากศาลามีบันไดทอดลงในแนวเดียวกับสระน้ำรูปยาว กลางสระมีรูปหล่อทองแดงของพระวรุณ เทพแห่งฝนและสัตว์น้ำ ฐานสูงที่รองรับมีรูปปูนปั้นพญานาคด้านละตัว เข้าใจว่าสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ทรงออกแบบ
ส่วนที่ท้ายสวนด้านเหนือของพระราชวังใกล้คลองสามเสนเป็นที่ตั้ง ศาลท้าวหิรัญพนาสูร มีตำนานว่าเป็นอสูรผู้ติดตามอารักขาพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวตั้งแต่ครั้งยังเป็นมงกุฏราชกุมาร ครั้นพระราชมณเฑียรแล้วเสร็จ ได้โปรดเกล้าฯ ให้หล่อรูปสัมฤทธิ มีพิธีบวงสรวง เชิญท้าวหิรัญพนาสูรเข้าสิงสถิตย์เพื่อเป็นเทพารักษ์ประจำพระราชวังพญาไทสืบไป
หลังจากที่วิทยากรได้นำชมบริเวณพระราชวังจนทั่วแล้ว ฉันก็รู้สึกยินดีมากที่ได้มีโอกาสมาเยี่ยมชม "พระราชวังพญาไท"เพราะที่นี่ยังคงเป็นสถานที่ที่มีสถาปัตยกรรมอันงดงาม ที่หาดูได้ยากในปัจจุบัน และที่สำคัญยังเปิดให้บุคคลทั่วไปได้มีโอกาสเยี่ยมชม ที่สำคัญคือชมฟรี!!!
สำหรับใครที่ชื่นชอบงานสถาปัตยกรรมอันงดงามหากมีเวลาว่างน่าลองแวะไปเที่ยวชมพระราชวังพญาไทสักครั้งหรือหลายๆครั้งก็ตามแต่สะดวก
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
พระราชวังพญาไท ตั้งอยู่ภายในโรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า เปิดให้เข้าชม ทุกวันเสาร์ วันละ 2 รอบ เวลา 9.30 น. และ 13.30 น. สามารถสอบถามรายละเอียดและเยี่ยมชมวังได้ที่ สำนักงานชมรมคนรักวังฯ พระที่นั่งพิมานจักรี ชั้น 1 พระราชวังพญาไท ( ภายในโรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า ) เลขที่ 315 ถนนราชวิถี เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400 โทร. 0-2354-7660, 0-2354-7600-28 ต่อ 93646, 93694
เมื่อครั้งที่ฉันยังเด็ก เดินท่อมๆตามท้องไร่ท้องนา ฉันเคยฝันถึงภาพอาคารบ้านเรือนต่างๆ ในกรุงเทพฯว่ามันน่าจะมีความสวยสดงดงามสมกับที่เป็นเมืองหลวงของประเทศไทย
แต่เมื่อได้เข้ามาอาศัยอยู่ในเมืองกรุง ฉันพบว่าที่คิดนั้นผิดถนัด!!! เพราะว่าอาคารบ้านเรือนส่วนใหญ่ในกรุงเทพฯมันก็กล่องคอนกรีตดีๆนี่เอง ที่ผู้คนต่างพากันเข้าไปยัดเยียดเบียดเสียดอาศัยอยู่ในนั้นยังกับปลากระป๋อง แต่ก็อย่างว่าแหละคงเป็นเพราะสภาพสังคมปัจจุบัน จึงทำให้หลายสิ่งหลายอย่างต้องเปลี่ยนแปลงไปเพื่อให้เข้ากับยุคสมัย
อย่างไรก็ตามแม้ว่าสถานที่ต่างๆจะเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา แต่ก็มีสถานที่หลายแห่งในกรุงเทพฯ ที่ยังคงความงดงามทางด้านสถาปัตยกรรมไว้ได้จนถึงปัจจุบัน ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือ "พระราชวังพญาไท" ที่ฉันเพิ่งไปเที่ยวชมความงามแบบเรียบง่ายของพระราชวังแห่งนี้มาหยกๆ
*****************************************
ในตอนแรกตัวฉันเองก็ไม่รู้หรอกว่าพระราชวังพญาไทนั้นอยู่ที่ไหน แต่จากข้อมูลที่ฉันค้นหาทำให้ทราบว่าพระราชวังพญาไทนั้นตั้งอยู่ภายใน "โรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า" แถวๆอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมินั่นเอง ฉันจึงใช้บริการของ ขสมก. ที่ตอนนี้ขึ้นราคาอีกหนึ่งบาทเดินทางสู่โรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า
จากนั้นจึงถามเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยในบริเวณนั้นว่าพระราชวังพญาไทไปทางไหน ซึ่งก็ได้คำตอบว่าให้เดินไปที่อาคารหลังคารูปโดมสีแดงแล้วติดต่อที่ชั้น 1 ห้องที่เขียนว่า "ชมรมคนรักวังฯ" โดยจากบริเวณที่ยืนอยู่หากสังเกตดีๆก็จะเห็นหลังคาโดมสีแดงได้อย่างไม่ยากเย็นนัก เมื่อเห็นแล้วฉันจึงเดินไปตามทางที่ตรงไปสู่อาคารที่มีหลังรูปโดมสีแดงทันที
เมื่อไปถึงตัวอาคาร ฉันก็ได้รู้ว่าอาคารหลังนี้มีชื่อว่า "พระที่นั่งพิมานจักรี" จึงไม่รอช้าเดินดุ่มๆไปยังห้อง "ชมรมคนรักวังฯ"ที่อยู่ด้านใน เพื่อติดต่อขอให้ทางเจ้าหน้าที่ชมรมคนรักวังนำชมความงามของวังพญาไท
ซึ่งเจ้าหน้าที่ของชมรมคนรักวังฯก็ได้ให้การต้อนรับเป็นอย่างดี พร้อมกับจัดเจ้าหน้าที่พาฉันนำชมวังพญาไท ซึ่งหากฉันเดินชมเองก็คงไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นจากจุดไหนและต้องเดินไปทางไหน ดูอะไรบ้าง
ก่อนที่จะเริ่มเดินชมวังฯ ทางเจ้าหน้าที่ได้ฉายวีดีโอเกี่ยวกับวังพญาไทให้ชมเป็นการอุ่นเครื่องก่อนประมาณ 15 นาทีภายในห้องที่จัดเตรียมไว้ จากนั้นจึงพาเดินชมบริเวณต่างๆรอบๆพระราชวัง ภายในห้องที่จัดเตรียมไว้มีคนนั่งอยู่ก่อนฉันประมาณ 4-5 คน ทำให้ฉันรู้ว่าการนำชมพระราชวังในแต่ละรอบนั้นจะจัดเป็นกลุ่มๆ มาถึงตอนนี้ฉันก็เริ่มสนุกเพราะรู้สึกว่าการมาชมพระราชวังพญาไทในครั้งนี้เปรียบเสมือนกับว่าได้มาทัวร์เป็นทริป โดยมีเจ้าหน้าที่ของชมรมคนรักวังฯทำหน้าที่เป็นไกด์นำเที่ยว
ระหว่างที่เดินชมบริเวณรอบๆวังพญาไทนั้น วิทยากรก็ทำหน้าที่อธิบายถึงประวัติความเป็นมาและตอบข้อซักถามต่างๆแก่ผู้มาเยี่ยมชม ทำให้ทราบว่า พระราชวังพญาไทสร้างขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ.2452 ในสมัยรัชกาลที่ 5 ภายในพระราชวังนั้นประกอบไปด้วยพระที่นั่ง 5 องค์ คือ พระที่นั่งพิมานจักรี พระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถาน พระที่นั่งศรีสุทธนิวาส พระที่นั่งเทวราชน์สภารมย์ พระที่นั่งอุดมวนาภรน์ โดยมีพระที่นั่งพิมานจักรีเป็นองค์ประธาน นอกจากนั้นภายในพระราชวังยังประกอบด้วย พระตำหนักเมขลารูจี อาคารเทียบรถพระที่นั่ง และสวนโรมัน
สถาปัตยกรรมของพระราชวังพญาไทเป็นรูปแบบที่พัฒนามาจากตะวันตกยุคฟื้นฟู เน้นความเรียบง่ายแต่สง่างาม และมีการดัดแปลงให้เหมาะสมกับภูมิอากาศของเมืองไทยได้อย่างลงตัว เห็นได้จากพระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถานและพระที่นั่งพิมานจักรีซึ่งมีหน้าต่างเปิดกว้างรับลมได้ทุกด้าน
ส่วนลักษณะที่เด่นของพระราชวังแห่งนี้ก็คือ หอคอยสูงหลังคายอดแหลมมุมตรง พระที่นั่งพิมานจักรีซึ่งเป็นพระที่นั่งองค์ประธานยอดโดมชักธงมหาราชในเวลามีองค์พระประมุขประทับในพระราชฐาน
จากด้านหน้าจะมองเห็นได้ชัดว่าเป็นหมู่พระที่นั่ง 4 องค์ เชื่อมต่อกันทั้งหมด จากด้านซ้ายซึ่งเป็นทิศตะวันตกคือพระที่นั่งศรีสุทธนิวาสมีทางเดินเชื่อมต่อในระดับชั้นที่ 2 ของอาคารเข้าสู่พระที่นั่งพิมานจักรี พระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถาน ตลอดจนถึงพระที่นั่งอุดมวนาภรน์ ทางทิศตะวันออก พระที่นั่งทั้ง 4 องค์เป็นแบบก่ออิฐฉาบปูนมีความสูงเพียง 2 ชั้นทั้งหมด ยกเว้นพระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถานซึ่งได้ต่อเติมชั้นที่ 3 ในภายหลังเพื่อเป็นห้องพระบรรทมและห้องสรงส่วนพระองค์
ส่วนหน้าของพระที่นั่งพิมานจักรี มีอาคารชั้นเดียวเป็นที่เทียบรถพระที่นั่งและที่พักคอยขอเฝ้า ทางทิศตะวันออกของหมู่พระที่นั่งค่อนมาทางด้านหน้า คือ พระที่นั่งเทวราชน์สภารมย์ มีรูปแบบแตกต่างจากพระที่นั่งองค์อื่นๆอย่างเห็นได้ชัด แสดงลักษณะสถาปัตยกรรมไบแซนไทน์ ทางด้านตะวันตกของหมู่พระที่นั่งมีอาคารไม้หลังน้อยซึ่งสร้างขึ้นเป็นที่ประทับชั่วคราวระหว่างการก่อสร้างพระราชมณเฑียร ต่อมาได้พระราชทานนามว่าเมขลารูจี ใช้เป็นที่ทรงพระเครื่องใหญ่ ซึ่งเป็นพระราชประเพณีสืบเนื่องมาตั้งแต่ครั้งโบราณกาล
บริเวณหลังหมู่พระที่นั่งเป็นสวนมีศาลาเปิดแบบโรมัน จากศาลามีบันไดทอดลงในแนวเดียวกับสระน้ำรูปยาว กลางสระมีรูปหล่อทองแดงของพระวรุณ เทพแห่งฝนและสัตว์น้ำ ฐานสูงที่รองรับมีรูปปูนปั้นพญานาคด้านละตัว เข้าใจว่าสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ทรงออกแบบ
ส่วนที่ท้ายสวนด้านเหนือของพระราชวังใกล้คลองสามเสนเป็นที่ตั้ง ศาลท้าวหิรัญพนาสูร มีตำนานว่าเป็นอสูรผู้ติดตามอารักขาพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวตั้งแต่ครั้งยังเป็นมงกุฏราชกุมาร ครั้นพระราชมณเฑียรแล้วเสร็จ ได้โปรดเกล้าฯ ให้หล่อรูปสัมฤทธิ มีพิธีบวงสรวง เชิญท้าวหิรัญพนาสูรเข้าสิงสถิตย์เพื่อเป็นเทพารักษ์ประจำพระราชวังพญาไทสืบไป
หลังจากที่วิทยากรได้นำชมบริเวณพระราชวังจนทั่วแล้ว ฉันก็รู้สึกยินดีมากที่ได้มีโอกาสมาเยี่ยมชม "พระราชวังพญาไท"เพราะที่นี่ยังคงเป็นสถานที่ที่มีสถาปัตยกรรมอันงดงาม ที่หาดูได้ยากในปัจจุบัน และที่สำคัญยังเปิดให้บุคคลทั่วไปได้มีโอกาสเยี่ยมชม ที่สำคัญคือชมฟรี!!!
สำหรับใครที่ชื่นชอบงานสถาปัตยกรรมอันงดงามหากมีเวลาว่างน่าลองแวะไปเที่ยวชมพระราชวังพญาไทสักครั้งหรือหลายๆครั้งก็ตามแต่สะดวก
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
พระราชวังพญาไท ตั้งอยู่ภายในโรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า เปิดให้เข้าชม ทุกวันเสาร์ วันละ 2 รอบ เวลา 9.30 น. และ 13.30 น. สามารถสอบถามรายละเอียดและเยี่ยมชมวังได้ที่ สำนักงานชมรมคนรักวังฯ พระที่นั่งพิมานจักรี ชั้น 1 พระราชวังพญาไท ( ภายในโรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า ) เลขที่ 315 ถนนราชวิถี เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400 โทร. 0-2354-7660, 0-2354-7600-28 ต่อ 93646, 93694
