เล่าขานตำนานบั้งไฟพญานาค

 
ตราบจนทุกวันนี้ เจ้าลูกไฟสีแดงอมชมพูที่พวยพุ่งขึ้นมาจากกลางลำน้ำโขง ช่วงรอยต่อของ จ.หนองคายและเมืองเวียงจันทน์ ในทุกคืนของวันออกพรรษา(15 ค่ำเดือน 11) ที่คนทั่วไปเรียกกันว่า“บั้งไฟพญานาค” ยังคงเป็นปริศนาที่ดำมืดรอคอยให้มนุษย์ขี้สงสัยทั้งหลายพิสูจน์กันต่อไปว่ามันเกิดขึ้นได้อย่างไร

แต่ไม่ว่าบั้งไฟพญานาคจะถือกำเนิดขึ้นมาได้อย่างไร สิ่งหนึ่งที่ถือเป็นดังสีสันในการพูดคุยเรื่องบั้งไฟพญานาค ก็เห็นจะเป็นเรื่องราวกล่าวขานที่เกี่ยวกับตำนานพญานาค ???

ซึ่งจากตำนานของผู้เฒ่าผู้แก่ชาวอีสานที่อยู่ริมฝั่งโขง มักจะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าใต้ลำน้ำโขงช่วงเขต จ.หนองคายและเมืองเวียงจันทน์ในประเทศลาวนั้น ในอดีตกาลเป็นเมืองที่สร้างและปกครองเมืองโดยพญานาค

โดยที่เขต อ.โพนพิสัย จ.หนองคาย จุดที่พบบั้งไฟมากที่สุดเป็นทางออกสู่เมืองมนุษย์ของพญานาค ส่วนที่แก่งอาฮง อ.บึงกาฬ จ.หนองคายนั้นถือว่า เป็นเมืองหลวงของพญานาค เนืองจากว่าจุดนั้นเป็น “สะดือแม่น้ำโขง” หรือส่วนที่ลึกที่สุดของแม่น้ำโขง ซึ่งชาวประมงเคยใช้เชือกผูกก้อนหินหย่อนลงไปในหน้าแล้งแล้ววัดดูปรากฏว่ามีความลึก 99 วา ของผู้ใหญ่

ทั้งนี้เรื่องของพญานาคและเมืองบาดาลก็ได้ไปสอดรับกับเรื่องของพญานาคในทางพุทธศาสนา ซึ่งได้กล่าวไว้ว่า เดิมทีพญานาคที่อาศัยอยู่ในเมืองบาดาลนั้นมีนิสัยดุร้าย แต่พอพระพุทธเจ้าเสด็จมาโปรดสัตว์ก็เกิดความเลื่อมใสในพุทธศาสนา เลิกนิสัยดุร้าย และคิดจะหันมาออกบวช แต่ก็ติดที่เป็นสัตว์ไม่สามารถบวชได้ เนื่องจากเป็นสัตว์ พญานาคจึงปวารณาตนเป็นพุทธมามะกะ

เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จขึ้นไปโปรดพระมารดาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ จนครบ 1 พรรษา ( 3 เดือน) และเสด็จกลับโลกมนุษย์ในวันขึ้น15 ค่ำ เดือน 11 ด้วยบันไดแก้ว บันไดเงินและบันไดทอง ที่เหล่าเทวดาทำถวาย ส่วนมนุษย์โลกก็จะทำบุญตักบาตร นำดอกไม้ธูปเทียนไปกราบไหว้บูชา ความนี้เมื่อรู้ถึงพญานาคที่อยู่เมืองบาดาล จึงได้จัดทำ “บั้งไฟพญานาค” และจุดเฉลิมฉลองเช่นกัน จนกลายเป็นประเพณีมาจนทุกวันนี้....

เราจึงเห็นบั้งไฟพญานาคเกิดขึ้นเฉพาะวันออกพรรษาเท่านั้น !?!

และนี่ก็คือเรื่องราวของตำนานบั้งไฟพญานาค ที่แม้วันนี้ยังพิสูจน์ไม่ได้ว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร แต่ทว่าสำหรับคนที่สงสัย อยากรู้ อยากดู อยากเห็น ในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 หรือวันออกพรรษาซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 28 ต.ค.ก็สามารถเดินทางไปพิสูจน์กับตาตัวเองได้ที่ อ.โพนพิสัย และ อ.ใกล้เคียงในจังหวัดหนองคาย

และตราบเท่าที่ ความเชื่อและศรัทธาของชาวบ้านเกี่ยวกับพญานาคยังคงดำรงอยู่ คนอื่นๆ ที่อยู่นอกพื้นที่ก็ควรยึดหลักที่ว่า “ไม่เชื่อก็อย่าลบหลู่”
 
อ่านเรื่องที่เกี่ยวข้อง
 
หลากหลายประสบการณ์...กับพญานาค
"หนองคาย" เมืองสงบเรียบง่ายริมฝั่งโขง
บั้งไฟพญานาค: ปฏิกิริยาเคมีในลำโขง
“บั้งไฟพญานาค” กับเหตุผลที่คนทำได้และไม่ได้
15 ค่ำ เดือน 11 : พญานาคพ่นเม็ดเงินสู่อีสาน