รัฐบาลรัสเซียเดินหน้าสกัดกระแสคาสิโนออนไลน์ผิดกฎหมาย เสนอบล็อกเว็บไซต์-ห้ามจ่ายด้วยคริปโต หลังพบเด็กและเยาวชนตกเป็นเหยื่อเพิ่มขึ้น ด้านหน่วยงานด้านอินเทอร์เน็ตและการเงินพร้อมออกโรงบังคับใช้กฎหมาย ด้านผู้เชี่ยวชาญเตือน “VPN” และ “การขุดบิทคอยน์ในประเทศ” อาจเป็นอุปสรรคใหญ่ในการจัดการปัญหานี้
รัสเซียเสนอแผนจัดการคาสิโนออนไลน์ผิดกฎหมายอย่างเข้มข้น โดยยื่นแนวทางควบคุมสองทางหลัก ได้แก่ การบล็อกการเข้าถึงเว็บไซต์และแอปพลิเคชันคาสิโน และการสกัดธุรกรรมชำระเงินด้วยสกุลเงินดิจิทัล
Yevgeny Masharov ผู้กำหนดนโยบายอาวุโสของรัฐบาลรัสเซีย เปิดเผยว่า ปัญหาการพนันผิดกฎหมายสามารถรับมือได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วยการใช้มาตรการผสม ทั้งการควบคุมทางเทคนิคและการเงิน โดยกล่าวว่า
“เราต้องสกัดทั้งทางเข้าเว็บไซต์ และตัดเส้นทางเงินด้วยการบล็อกการชำระเงินคริปโตให้เด็ดขาด”
ข้อเสนอดังกล่าวจะทำให้หน่วยงานอย่าง Roskomnadzor (สำนักงานควบคุมอินเทอร์เน็ตของรัสเซีย) และ Rosfinmonitoring (หน่วยงานป้องกันการฟอกเงิน) เข้ามามีบทบาทสำคัญในการบังคับใช้กฎหมาย
"คาสิโนคริปโต" กลายเป็นจุดเสี่ยงใหม่
Masharov ตั้งข้อสังเกตว่า เว็บไซต์พนันในรูปแบบเกม และคาสิโนที่ใช้คริปโตเป็นช่องทางจ่ายเงิน มักไม่มีระบบยืนยันตัวตนหรือการตรวจสอบอายุผู้ใช้งาน ส่งผลให้เยาวชนจำนวนมากตกเป็นเหยื่อ เขากล่าวว่า
“ผู้ปกครองหลายคนร้องเรียนว่าเว็บพนันเหล่านี้เจาะกลุ่มเด็กโดยตรงผ่านแอปเกม โดยไม่ต้องตรวจอายุ ไม่ต้องยืนยันตัวตน”
ขณะเดียวกันกระแส “gamification” หรือการทำให้เกมดูสนุกและเข้าถึงง่าย เป็นเครื่องมือที่ผู้ให้บริการใช้ในการดึงดูดผู้เล่นใหม่ ขณะเดียวกัน ตลาดพนันที่ได้รับใบอนุญาตก็เริ่มสูญเสียลูกค้าให้กับแพลตฟอร์มผิดกฎหมาย
บทเรียนจาก Telegram กับปัญหาการบล็อกที่ไม่เด็ดขาด
แม้รัสเซียจะพยายามควบคุมเว็บไซต์ผิดกฎหมายหลายครั้งในอดีต เช่น ความพยายามแบน Telegram ในปี 2561 ก็จบลงด้วยความล้มเหลว เพราะผู้ใช้ยังสามารถใช้ VPN เพื่อเลี่ยงการบล็อก จนรัฐบาลต้องยอมถอยในปี 2563
นอกจากนี้ รัฐบาลยังพยายามร่างกฎหมายห้ามการใช้งาน VPN โดยอ้างว่าเป็นเครื่องมือช่วยฝ่าด่านไฟร์วอลล์ของรัฐ อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญด้านอินเทอร์เน็ตชี้ว่า ความแพร่หลายของ VPN ในตลาดออนไลน์ทำให้มาตรการดังกล่าวยากจะควบคุมได้จริง
แพลตฟอร์มคาสิโนที่ “เป็นมิตรกับ VPN” ก็ใช้ประโยชน์จากจุดนี้ เปิดให้ผู้ใช้สามารถหลีกเลี่ยงกฎหมายท้องถิ่นและเข้าถึงระบบการเดิมพันได้ง่ายขึ้น
อย่างไรก็ดีแม้ภาครัฐกำลังพยายามควบคุมคริปโตในวงการพนัน แต่ในอีกด้านรัสเซียกลับเปิดใช้สกุลเงินดิจิทัลเพื่อเลี่ยงการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจจากชาติตะวันตก
เมื่อปีที่แล้วรัสเซียออกกฎหมายอนุญาตให้ใช้คริปโตในการค้าระหว่างประเทศ แอนตอน ซิลูอาโนฟ โดยรัฐมนตรีคลังระบุว่า
“ในระบบทดลอง เราสามารถใช้บิทคอยน์ที่ขุดได้ในรัสเซียเพื่อทำธุรกรรมกับต่างประเทศ และเราคาดหวังให้มันขยายตัวมากขึ้นในปีหน้า”
โดยมีรายงานเมื่อเดือนที่ผ่านมาเผยว่า บริษัทพลังงานของรัสเซียได้ใช้คริปโตในการทำธุรกรรมกับจีนและอินเดีย เพื่อลดผลกระทบจากมาตรการคว่ำบาตร โดยเฉพาะในพื้นที่ไซบีเรียที่มีต้นทุนไฟฟ้าต่ำ ทำให้กลายเป็นศูนย์กลางการขุดบิทคอยน์ของภูมิภาค
อุปสรรคของมาตรการบังคับใช้กฏหมายในรัสเซีย
ด้วยเหตุนี้ การควบคุมคริปโตเพื่อสกัดการพนันจึงอาจขัดแย้งกับผลประโยชน์บางส่วนของรัฐเอง ขณะที่การบล็อก VPN ก็ยังมีช่องโหว่โดย Masharov เองก็ยอมรับว่า อาจต้องใช้ทั้งเวลาและนโยบายเสริมเพื่อให้แผนนี้เกิดผลจริง
ทั้งนี้ ปัญหาแพลตฟอร์มพนันที่ไม่ได้รับอนุญาตไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในรัสเซีย เพราะผลการศึกษาในสหรัฐฯ เมื่อสัปดาห์ก่อนพบว่า ธุรกิจการพนันผิดกฎหมายมีรายได้สูงกว่าภาคที่ถูกกฎหมาย ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายระดับโลกในการควบคุมอุตสาหกรรมที่เติบโตเร็วอย่างไม่หยุดยั้ง