ธนาคารแห่งประเทศไทย ร่วมกับธนาคารกลางของประเทศกลุ่มอาเซียน-5 เข้าร่วมโครงการ “Nexus” ของธนาคารเพื่อการชำระหนี้ระหว่างประเทศ (Bank for International Settlements : BIS) เพื่อพัฒนานวัตกรรมการเชื่อมโยงระบบการชำระเงินระหว่างประเทศแบบพหุภาคี (multilateral payment linkage)
ธนาคารกลางของประเทศกลุ่มอาเซียน-5 ได้แก่ ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) และธนาคารกลางอินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และสิงคโปร์ ร่วมกับ BIS Innovation Hub Singapore Centre ได้ตกลงที่จะร่วมพัฒนาระบบ Nexus ที่เชื่อมโยงระบบการชำระเงินแบบทันทีของแต่ละประเทศ1 (instant payment) ในลักษณะพหุภาคี โดยจะเป็นการทดลองเพื่อใช้งานจริง โดยก่อนหน้านี้ BIS และกลุ่มประเทศที่ใช้เงินสกุลยูโร (Eurosystem) กับธนาคารกลางมาเลเซียและสิงคโปร์ได้ทดลองระบบต้นแบบ (prototype) ที่เชื่อมโยงระบบการชำระเงินแบบทันที โดยใช้หมายเลขโทรศัพท์มือถือสำเร็จไปแล้ว
ระบบ Nexus เป็นนวัตกรรมที่มุ่งแก้ไขอุปสรรคของการทำธุรกรรมโอนเงินระหว่างประเทศ ทั้งด้านค่าใช้จ่ายที่สูง ความล่าช้าและการเข้าถึงยาก ด้วยการเชื่อมโยงระบบการชำระเงินของหลายประเทศเข้าด้วยกันและมีมาตรฐานรองรับ ทำให้การทำธุรกรรมง่ายขึ้น ลดเวลาและต้นทุนลง โดย BIS Innovation Hub Singapore Centre และธนาคารกลางทั้ง 5 แห่ง จะร่วมกันออกแบบและพัฒนาระบบ รวมทั้งกำหนดกระบวนการต่าๆ ให้รองรับการเชื่อมโยงระบบการชำระเงินแบบพหุภาคีดังกล่าว
เมื่อการทดลองและการพัฒนาดำเนินการแล้วเสร็จ การเชื่อมโยงของระบบการชำระเงินแบบทันทีของแต่ละประเทศผ่านระบบ Nexus จะช่วยเอื้อประโยชน์ต่อการทำธุรกรรมการโอนเงินระหว่างประชาชนใน 5 ประเทศ ที่มีประชากรรวมกันกว่า 500 ล้านคน ซึ่งเป็นไปตามเจตนารมณ์ของบันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือด้านการเชื่อมโยงระบบการชำระเงินในภูมิภาค ที่ทั้ง 5 ประเทศอาเซียนได้ลงนามร่วมกันเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2565 ที่ผ่านมา และจะทยอยขยายผลไปประเทศต่างๆ
Ms.Cecilia Skingsley, Head of BIS Innovation Hub กล่าวว่า ยินดีกับความสำเร็จของการเชื่อมโยงระบบการชำระเงินในระยะทดลอง ซึ่งสะท้อนถึงศักยภาพของ Nexus และเป็นนิมิตหมายที่ดีในการพัฒนาการเชื่อมโยงระบบร่วมกับกลุ่มธนาคารกลางพันธมิตรในระยะถัดไปของโครงการ
น.ส.สิริธิดา พนมวัน ณ อยุธยา ผู้ช่วยผู้ว่าการ ธปท. กล่าวว่า โครงการ Nexus เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพบริการชำระเงินระหว่างประเทศด้วยการเชื่อมโยงระบบการชำระเงินแบบทันทีกับหลายประเทศในคราวเดียว เพื่อสร้างเครือข่ายการชำระเงินที่สามารถขยายไปได้ทั่วโลก ธปท. มิได้เป็นส่วนสำคัญของโครงการนี้ในการร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์จากการพัฒนาระบบชำระเงินกับประเทศต่างๆ และต่อยอดสู่การขยายการเชื่อมโยงระบบกับหลายประเทศได้พร้อมกัน ทั้งนี้ Nexus จะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ และต้นทุนต่ำสำหรับการทำธุรกรรมการโอนเงินระหว่างประเทศ และให้ประสบการณ์การใช้งานที่คล้ายคลึงกับบริการภายในประเทศ
BIS และธนาคารกลางทั้ง 5 แห่ง มองว่า Nexus มีศักยภาพที่จะเป็นระบบที่ใช้ได้จริงทั่วโลก โดยจะจัดตั้งคณะที่ปรึกษาที่ประกอบด้วยผู้แทนธนาคารกลาง และผู้ให้บริการระบบการชำระเงินจากหลายภูมิภาค เพื่อต่อยอดขยายขอบเขตโครงการไปสู่ภูมิภาคอื่นนอกเหนือจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ต่อไป
