คดีนายบุญมาก ศิริเนาวกุล อดีต ส.ส.พรรคประชาธิปัตย์ ฟ้องนายอนันต์ กาญจนพาสน์ ประธานกรรมการ บริษัท บางกอกแลนด์ จำกัด (มหาชน) หรือ BLAND พร้อมพวกรวม 14 คน พ่วงผู้บริหาร บริษัทหลักทรัพย์ เอเชีย เวลท์ จำกัด และเจ้าหน้าที่ฝ่ายมาร์เกตติ้ง ข้อหาปั่นหุ้น หลอกลวงและฉ้อโกง เป็นกรณีที่อาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงการให้คำแนะการลงทุนในด้านหลักทรัพย์ครั้งใหญ่ในรอบกว่า 40 ปี
เพราะคดีนี้พิสูจน์ความถูกผิดเพียงประเด็นเดียว คือ คำแนะนำการลงทุนของฝ่ายมาร์เกตติ้ง บล.เอเชีย เวลท์
นายบุญมาก ในฐานะนักลงทุนที่เสียหายจากการลงทุนในหุ้น BLAND และ BLAND-W4 ระบุว่า อดีตผู้บริหาร บล.เอเชีย เวลท์ และเจ้าหน้าที่ฝ่ายมาร์เกตติ้ง เป็นผู้ชักชวนให้ซื้อ รวมทั้งพาลูกค้าเยี่ยมชม บริษัท บางกอกแลนด์ พบปะผู้บริหาร และเปิดการพบปะกับนายอนันต์ เป็นการภายใน
นอกจากนั้น การจัดสัมมนาการลงทุนของ บล.เอเชีย เวลท์ ยังพยายามชักชวนลูกค้าซื้อหุ้น BLAND และ BLAND-W4
พิจารณาจากคำบรรยายฟ้อง ดูเหมือนว่า กิจกรรมการชักชวนซื้อหุ้น BLAND เข้าข่ายเป็นรายการ “ต้อนหมูเข้าคอก” โดยโบรกเกอร์อาจร่วมมือกับผู้บริหารบริษัทจดทะเบียน สร้างข่าว ร่วมกันกระตุ้นราคาหุ้น
แม้ไม่เคยมีบริษัทโบรกเกอร์ใดเคยถูกกล่าวโทษฐานสมคบคิดในการปั่นหุ้น แต่โดยข้อเท็จจริงแล้ว การปั่นหุ้นจะต้องได้รับความร่วมมือจากโบรกเกอร์ หรือเจ้าหน้าที่ฝ่ายมาร์เกตติ้งของโบรกเกอร์
นักลงทุนขาใหญ่ ไม่สามารถปั่นหุ้น ถ้าไม่ได้รับการสนับสนุนจากโบรกเกอร์ ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม
โบรกเกอร์บางแห่งอาจสมรู้ร่วมคิดกับนักลงทุนขาใหญ่ หรือเจ้าหน้าที่มาร์เกตติ้งอาจรับงานจากแก๊งปั่นหุ้น โดยวางแผนเชียร์ซื้อ มีทั้งการนำลูกค้าเยี่ยมชมกิจการและพบปะผู้บริหารบริษัทจดทะเบียน เปิดโอกาสให้ผู้บริหารบริษัทจดทะเบียน ปล่อยข้อมูลวงใน หรือหว่านล้อมให้ซื้อหุ้น โดยคุยโม้โอ้อวด โฆษณาชวนเชื่อถึงแนวโน้มผลประกอบการ
และอาจจัดสัมมนาเชิญผู้บริหารบริษัทจดทะเบียน มาพบปะลูกค้า เปิดโอกาสให้ผู้บริหารโน้มน้าวนักลงทุน
หรือโบรกเกอร์อาจวางแผนสร้างราคาหุ้นไว้ทั้งหมด โดยแอบซื้อหุ้นไว้ก่อน และแนะนำให้ลูกค้าซื้อตาม โดยนำลูกค้าเยี่ยมชมกิจการบริษัทจดทะเบียน และพบปะพูดคุยกับผู้บริหารบริษัทจดทะเบียน เพื่อเสริมความเชื่อมั่นลูกค้าที่เชียร์ให้ซื้อหุ้น โดยผู้บริหารบริษัทจดทะเบียน อาจไม่มีส่วนรู้เห็นกับการสร้างราคาหุ้น
คดีปั่น BLAND นายอนันต์ อาจไม่มีส่วนรู้เห็นก็ได้ เพียงแต่ได้รับการติดต่อจาก บล.เอเชีย เวลท์ ขอนำลูกค้าเข้าเยี่ยมกิจการ จึงเปิดโอกาสและพบปะพูดคุยกับลูกค้าเท่านั้น
คดี BLAND ต้องพิสูจน์ว่า คำแนะนำของฝ่ายมาร์เกตติ้ง การเชิญชวนของผู้บริหาร บล.เอเชีย เวลท์ ที่ให้ลูกค้าซื้อหุ้น มีเหตุมีผล ถูกต้องตามหลักเกณฑ์การให้คำแนะนำการลงทุนหรือไม่
หรือเป็นคำแนะนำที่มีเบื้องหน้าเบื้องหลัง
เพราะช่วงที่ บล.เอเชีย เวลท์ เชียร์ให้ลูกค้าซื้อหุ้น ปรากฏว่า สัญญาซื้อขายล่วงหน้าหุ้น BLAND หรือซิงเกิลสต๊อกฟิวเจอร์ส BLAND สัดส่วน 80% ของสัญญาทั้งหมด เป็นลูกค้าของ บล.เอเชีย เวลท์ เพียง 3 ราย จนบริษัท ศูนย์รับฝากฯ ต้องขอให้ บล.เอเชีย เวลท์ เพิ่มหลักประกัน
และ 1 ใน 3 รายที่ถือสัญญาซิงเกิลสต๊อก BLAND มากที่สุด เป็นนักลงทุนรายใหญ่ ซึ่งเมื่อประมาณต้นปี เพิ่งเทกโอเวอร์หุ้นบริษัทจดทะเบียนที่ ก.ล.ต. ประกาศลงโทษการปั่นหุ้นเมื่อปลายปีที่ผ่านมา
คำแนะนำการลงทุนหุ้นรายตัว มีปัญหามาตลอดระยะเวลา 44 ปีเต็ม นับจากก่อตั้งตลาดหลักทรัพย์ เพราะนักวิเคราะห์หลักทรัพย์ส่วนใหญ่ เชียร์หุ้นโดยไม่ตระหนักในความเสียหายของนักลงทุน
นักวิเคราะห์ที่ออกหน้าไมค์หรือหน้าจอทีวี เชียร์หุ้นรายตัวอย่างโจ๋งครึ่ม นักลงทุนถามตัวไหน จะซื้อหรือจะขายตัวใด นักวิเคราะห์ตอบได้หมด แถมมีหุ้นรายตัวใบ้ให้เล่นเป็นรายวัน
ถ้าเชียร์ผิด จนนักลงทุนเจ๊งหมดตัว นักวิเคราะห์ไม่ต้องรับผิดชอบอะไร
บางคนสวมคราบความเป็นสื่อ ตั้งตัวเป็นกูรู เชียร์หุ้นรายตัวเพื่อสร้างเรตติ้ง ทั้งที่ไม่มีใบอนุญาตเป็นผู้ให้คำแนะนำการลงทุน แต่ ก.ล.ต.ไม่เคยเตือน
ตลาดหุ้นที่ยังไม่พัฒนาไปไหน เพราะนักวิเคราะห์อยู่ในวังวนน้ำเน่า แนะนำการลงทุนอย่างไร้คุณภาพ ขาดมาตรฐานที่ดี โดยเฉพาะหุ้นรายตัว ซึ่งมักจะเชียร์ให้เก็งกำไรรายวัน และอ้างข่าวลือหรือปัจจัยทางเทคนิคชี้นำ
นักวิเคราะห์ให้คำแนะนำการลงทุนมั่วๆ พานักลงทุนไปตาย แต่ไม่เคยมีใครเอาเรื่องนักวิเคราะห์หรือโบรกเกอร์
แต่คดีหุ้น BLAND กำลังเป็นคดีตัวอย่าง ซึ่งจะทำให้นักวิเคราะห์และโบรกเกอร์ต้องระวังตัว จะให้คำแนะนำมั่วๆ เชียร์หุ้นในลักษณะชี้นำไม่ได้แล้ว
เพราะถ้านักลงทุนเสียหาย และมีหลักฐานว่า มาร์เกตติ้งหรือโบรกเกอร์ให้คำแนะนำผิดๆ เชียร์หุ้นไร้เหตุผล ขาดจริยธรรม ไม่เป็นไปตามวิชาชีพ อาจถูกฟ้องคดีทั้งทางแพ่งและอาญาได้
เช่นเดียวกับคดีหุ้น BLAND และ BLAND-W4 ซึ่งอดีตเจ้าหน้าที่ฝ่ายมาร์เกตติ้ง และอดีตผู้บริหาร บล.เอเชีย เวลท์ ต้องตกเป็นจำเลย
และต้องแก้ข้อกล่าวหาให้ได้ว่า คำแนะนำซื้อหุ้น BLAND เป็นไปตามหลักวิชาชีพ ไม่ได้เชียร์หรือชี้นำหุ้นอย่างมีเบื้องหน้าเบื้องหลัง
