“คลัง” อุดช่องโหว่โครงการลงทุน ก่อน พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างบังคับใช้ เตรียมเสนอนายกฯ ใช้มาตรา 44 เร่งรัดขั้นตอน คุมเข้มทั้งผ่อนคลายโทษให้กับผู้ให้ข้อมูลทุจริต กำหนดทุกโครงการขนาดใหญ่ต้องใช้สัญญาคุณธรรม และระบบ Cost เพื่อตามจี้ทุกขั้นตอนลงทุน รื้อระบบคนกลาง
นายอภิศักดิ์ ตันติวรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เปิดเผยว่า หลังจากนายกรัฐมนตรีสั่งการให้กระทรวงการคลังหาแนวทางป้องกันการทุจริตโครงการลงทุนหลังมีบทเรียน ทั้งกรมบัญชีกลาง สคร. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สรุปปัญหาหลักของการทุจริตมาจาก 3 ปัจจัย ประกอบด้วย 1.การกำหนดราคากลาง การกำหนด TOR จากเดิมหน่วยงานเจ้าของโครงการ จึงมีช่องโหว่ให้เกิดการทุจริตได้ 2.การฮั้วราคา หรือสมยอมราคา ส่งผลให้เกิดทุริตการประมูลงานจากผู้ประกอบการ และ 3.การจัดซื้อผ่านคนกลาง โดยรับคอมมิชชั่นจากบริษัทแม่ เพื่อนำเงินมาจ่ายให้กับคนเรียกร้อง หรือเอื้อประโยชน์
นายอภิศักดิ์ กล่าวว่า เดิมกรมบัญชีกลางนำระบบ E-Bidding มาใช้ช่วยประหยัดงบประมาณ 65,000 ล้านบาท ต่ำกว่าราคากลาง แต่ทำได้เฉพาะโครงการขนาดเล็ก สำหรับโครงการขนาดใหญ่นำระบบสัญญาคุณธรรม และการเปิดเผยข้อมูลการก่อสร้าง (Cost) ได้เริ่มนำมาใช้ 4-5 เดือนที่ผ่านมา รัฐวิสาหกิจทดลองใช้ประหยัดงบได้หลายพันล้านบาท เช่น โรงงานยาสูบ ระบบ Cost ทุกขั้นตอนต้องประกาศให้สาธารณะรับรู้ความคืบหน้า และเมื่อพิจารณาร่วมกันจาก 3 ปัจจัยดังกล่าว แม้ที่ผ่านมา กระทรวงการคลังเสนอแนวทางป้องกันได้ผ่าน พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้าง โดยครอบคลุมทั้งส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ
ทั้งนี้ กระทรวงการคลังเสนอแนวทางป้องกันเพิ่มระหว่างรอร่าง พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างบังคับใช้ในเดือนสิงหาคม 2560 ด้วยการนำระบบสัญญาคุณธรรมเข้าไปดูแลตั้งแต่ต้นการศึกษาการลงทุน เพื่อแก้ปัญหากำหนดสเปก การกำหนด TOR ต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญแต่ละด้านเข้าไปดูแล การกำหนดราคากลางเพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยต้องเชื่อมโยงข้อมูลราคาสินค้า อิฐ หิน ปูน อีกทั้งในร่าง พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้าง การตั้งคณะกรรมการสัญญาคุณธรรม เสนอให้กำหนดเพิ่มอำนาจหน้าที่ โดยให้ลงทะเบียนผู้ประกอบการระดับเกรดเอ บี เพื่อเริ่มจำนวนผู้แข่งขัน ลดการฮั้วประมูล หากเป็นโครงการขนาดใหญ่ เปิดให้เป็นการประมูลนานาชาติ เช่น โครงการลงทุนมากกว่า 5,000 ล้านบาทขึ้นไป ไม่ใช่เพียง 3-4 รายในปัจจุบัน เนื่องจากผู้รับเหมาเอกชนไทยมีศักยภาพแข่งขันกับต่างชาติได้
สำหรับการซื้อสินค้าผ่านคนกลาง จึงกำหนดเงื่อนไขใหม่ สินค้าใดซื้อตรงได้ ควรซื้อโดยตรงของหน่วยงาน ร่างกฎหมายคอร์รัปชั่น เดิมกำหนด ผู้รับ ผู้ให้ ต้องจำคุกด้วยกันทั้งคู่ ผู้ให้จะไม่กล้าเปิดเผยตัวเอง จึงเป็นปัญหาไม่กล้าเปิดเผยข้อมูล จึงต้องแก้ไข หากผู้ให้เงินยอมรับสารภาพ ยอมลดโทษ ทั้งค่าปรับ และทำทัณฑ์บน เพื่อให้ผู้ที่ให้ และผู้ถูกบังคับสามารถเปิดเผยข้อมูล เพื่อเอาผิดกับผู้ทุจริต เพื่อประโยชน์ ผู้ให้ไม่ต้องรับปัญหาเพียงอย่างเดียว สามารถถือไพ่เหนือผู้รับเงินได้ จีนได้แก้ไขกฎหมายลักษณะดังกล่าว คาดว่าจะป้องกันปัญหาได้ เพราะคนให้เงินสามารถให้โทษได้เช่นกัน มาตรการดังกล่าวเป็นการเสริมเข้ามาเพื่อป้องกันให้ดีขึ้น เตรียมเสนอคณะกรรมการ ปยป. และ ครม.พิจารณาขั้นต่อไป
พล.ท.สรรญ แก้วกำเนิด โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า หากกระทรวงการคลังมีความจำเป็นเสนอหัวหน้า คสช.ออกมาตรา 44 เร่งรัดขั้นตอนกฎหมาย เพราะหารือตกผลึกจากการหารือร่วมกัน มองว่าหัวหน้า คสช.คงไม่ลังเลติดสินใจใช้ ม.44 มาใช้เพื่อป้องกันปัญหา