คอลัมน์ “Golf Healing” โดย “พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกประจำโรงพยาบาลพระมงกุฎ และ โรงพยาบาลรามคำแหง มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมากกว่า 30 ปี somsak_doctor@hotmail.com”
เจ้าเก่งมีอาการตาชักตาตั้งขึ้นมาโดยทันที หลังจากดูดกาแฟปั่นจ๊วบใหญ่ มันเงยหน้าอ้าปากค้างอยู่อย่างนั้นชั่วครู่จึงสงบลงนั่งหอบเหมือนหมาอิ่มน้ำข้าว
"เป็นอะไรวะไอ้เก่งโดนยาพิษหรอ" คุณชูสง่า เป็นงงกับอาการของลูกก๊วนคนโปรด
"มันเย็นจัดครับเฮีย พอผมดูดเข้าไปมันจุกคอหอยแล้วเย็นวาบแล่นไปถึงกระเพาะแล้วก็แปล้บขึ้นหัวเหมือนสมองจะแตกเลยครับเฮียพี่หมอ" เจ้าเด็กอ้วนบรรยายอาการหลังสวาปามของเย็นจัดหวังดับร้อน "สงสัยเส้นเลือดสมองจะแตกเหมือนกับที่เขาแชร์เล่ากันไหมครับหมอ"
"ก็มึงค่อยๆ ดูดซิให้ร่างกายมันปรับตัวได้ทัน"
วันที่อากาศร้อนมากๆ ถึง 40 องศาเซลเซียสแล้วไปดื่มน้ำเย็นหรือน้ำแข็งทันทีจะทำให้หลอดเลือดระเบิดได้รวมทั้งการไปอาบน้ำล้างหน้าล้างมือล้างเท้าด้วยน้ำเย็นก็อันตรายด้วยจริงหรือ?
ความจริงนั้นมนุษย์เป็นสัตว์เลือดอุ่นนั่นหมายถึงเราเป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถรักษาอุณหภูมิของร่างกายได้ค่อนข้างคงที่ปกติอุณหภูมิประมาณ 36-37.5 องศาเซลเซียสและจะรักษาสมดุลเอาไว้ เมื่ออากาศร้อนสมองจะสั่งให้หลอดเลือดขยายตัวเพื่อระบายความร้อนออกมาผ่านทางเหงื่อ แต่ถ้าอากาศเย็นลงสมองจะสั่งให้หลอดเลือดหดตัวพร้อมทั้งสั่งให้กล้ามเนื้อสั่นเพื่อให้อุ่นขึ้น
แต่ถ้าวันที่อากาศร้อนมากๆ แล้วเราดื่มน้ำเย็นจัดเข้าไปจะเป็นอันตรายต่อร่างกายหรือไม่? คำตอบคือไม่เป็นอันตราย เนื่องจากร่างกายเรามีกลไกในการรักษาอุณหภูมิของร่างกายให้ใกล้เคียงกับ 37 องศาเซลเซียส คือเมื่อเราดื่มน้ำเย็นหรืออาบน้ำเย็นร่างกายจรู้สึกเย็นเกินไปสมองก็จะสั่งให้หลอดเลือดหดตัวสั่งให้กล้ามเนื้อสั่นเพื่อปรับอุณหภูมิดังกล่าว แต่ทำไมเวลาเราดื่มน้ำเย็นจัดแล้วรู้สึกเย็นวาบไปตามหลอดเลือดอาหารถึงกระเพาะบางคนอาจจะเย็นจนขึ้นสมอง นั่นก็เพราะเมื่อน้ำเย็นจัดเข้าสู่ร่างกายจะไปสัมผัสกับเยื่อบุทางเดินอาหารโดยทันทีอุณหภูมิที่ต่างกันมาก แต่เมื่อร่างกายรับรู้ได้ถึงความเย็นนั้นแล้วก็จะรับปรับอุณหภูมิของน้ำที่ดื่มเข้าไปให้อยู่ในระดับปกติ
แต่สิ่งที่ต้องระวังในวันที่อากาศร้อนมากๆ คือลมแดดหรือ Heat Stroke ซึ่งเกิดจากการที่เราอยู่ในสภาวะที่มีอากาศร้อนมากๆ จนร่างกายปรับตัวไม่ทันจนทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น อ่อนเพลีย ขาดน้ำ มีเหงื่อออกมาก หัวใจเต้นเร็ว ปวดศีรษะ หน้าแดง จนถึงมีอาการมากและเป็นอันตรายอย่าง กระสับกระส่าย เนื่องจากร่างกายขาดน้ำมากและนำไปสู่การหมดสติ ชัก และความดันโลหิตในขั้นสุดท้ายอาจเกิดไตวายและเสียชีวิตได้
ดังนั้นหากต้องอยู่ในบริเวณที่มีอากาศร้อนมากๆ เราควรถ่ายเทความร้อนให้ร่างกายด้วยยการสัมผัสสิ่งที่เย็น เช่น อาบน้ำ หรือประคบเย็น เปิดแอร์ หรือเปิดพัดลม ใส่เสื้อผ้าที่โปร่งสบาย ดื่มน้ำชดเชยจากการเสียเหงื่อและป้องกันร่างกายที่อาจช็อกจากการขาดน้ำ