คอลัมน์ “Golf Healing” โดย “พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกประจำโรงพยาบาลพระมงกุฎ และ โรงพยาบาลรามคำแหง มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมากกว่า 30 ปี somsak_doctor@hotmail.com”
“วันนี้น้องซาซ่าแคดดี้ผมฝากมาบอกว่าน้องมายด์ขอลาป่วยนะครับ” เจ้าเก่งรายงานหัวหน้าก๊วน “อ้าวมายด์เป็นอะไรไปล่ะ” คุณชูสง่าถามด้วยความสงสัยเพราะเมื่อวันจันทร์ยังดีๆอยู่เลย “ซาซ่าบอกว่าเป็นโรคหน้าเบี้ยวซีกเดียวครับ” “โรคอะไรว๊ะ หน้าเบี้ยวครึ่งซีก” เฮียชูหันมาทางพี่หมอ “อ๋อ! โรคหน้าเบี้ยวซีกเดียว หรือ Bell’s palsy เป็นความผิดปกติของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 ที่ทำหน้าที่ควบคุมกล้ามเนื้อของใบหน้าข้างละซีกครับ หรือเรียกว่าหน้าเป็นอัมพาตซีกเดียวครับ” “ยังดีนะเป็นแค่ข้างเดียว ถ้าเป็นทั้ง2ข้างคงเหมือนหน้าผีดิบใช่ไหมครับพี่หมอ” เจ้าเก่งออกความเห็นในแง่บวก
โรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก หรือ Bell’s palsy คือ อาการที่เกิดจากการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อใบหน้าครึ่งซีก ทำให้ไม่สามารถขยับใบหน้าซีกนั้นได้ ทั้งนี้เกิดจากความผิดปกติของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 ซึ่งควบคุมการเคลื่อนไหวในการแสดงสีหน้า ซึ่งไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าเกิดการอักเสบภายหลังจากการติดเชื้อไวรัส เป็นอาการที่เกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะกับผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือจากงูสวัด เชื้อเริม เมื่อภูมิต้านทานต่ำลง
- อาการของโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก
1. ปากเบี้ยว มุมปากข้างที่เป็นตก พูดไม่ชัด
2. เมื่อดื่มน้ำจะมีน้ำไหลออกมาจากมุมปากข้างนั้น
3. หลับตาได้ไม่สนิท เปลือกตาล่างเปิดออก
4. ยักคิ้วข้างนั้นไม่ขึ้น
5. ระยะแรกอาจมีอาการปวดหู และได้ยินเสียงมากผิดปกติ
6. ชาบริเวณใบหน้าซีกนั้น
7. ไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ตามปกติ หรือมีเศษอาหารค้างกระพุ้งแก้มข้างนั้น
- การรักษาและการป้องกัน
โรคนี้จะดีขึ้นและสามารถหายได้เองโดยใช้เวลาประมาณ 3-6 เดือน โดยหากไม่ได้รับการรักษาจะมีโอกาสหายเป็นปกติประมาณ 65% แต่หากได้รับการรักษา โอกาสหายเป็นปกติสูง 99 %
โดยมีวิธีการรักษา ดังนี้
1. ใช้ยาสเตียรอยด์ ควรเริ่มใช้หลังจากเกิดอาการภายใน 72 ชั่วโมง โดยจะต้องรับประทานยาต่อเนื่องประมาณ 2 สัปดาห์ และมีการปรับยาตามที่แพทย์แนะนำ
2. ใช้ยาฆ่าเชื้อไวรัส ใช้กับผู้ป่วยที่มีอาการจากเชื้อไวรัสโรคเริมและงูสวัด
- การดูแลตัวเองเมื่อมีอาการ
1. ใช้ยาหยอดตา เพื่อป้องกันตาแห้ง และใช้ยาขี้ผึ้งสำหรับป้ายตา แล้วใช้ผ้าปิดตาให้สนิทก่อนนอน เพื่อป้องกันการเกิดเยื่อบุตาอักเสบ
2. สวมแว่นตา เมื่อต้องออกนอกบ้าน เพื่อป้องกันฝุ่นละอองเข้าตา
3. ทำกายภาพบำบัด ออกกำลังกาย และกล้ามเนื้อใบหน้าเป็นประจำ
4. ประคบอุ่น โดยการนำผ้าขนหนู ชุบน้ำอุ่น ประคบใบหน้าเพื่อบรรเทาอาการปวดและชา
โรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีกนี้ แม้ว่าจะสามารถหายได้เอง แต่หากปล่อยไว้นานจะทำให้กลับมาเป็นปกติได้น้อย ดังนั้นหากพบว่าตนเองหรือคนในครอบครัวมีอาการ ควรรีบพาไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติอีกครั้ง