คอลัมน์ EYE ON SPORTS โดย กษิติ กมลนาวิน ราชวังสัน
บัลลง ดอร (Ballon d’or) ของ ฟร้องส์ ฟุตบอล (France Football) รางวัลนักเตะยอดเยี่ยมของโลกที่ก่อกำเนิดขึ้นมากว่าครึ่งศตวรรษและได้รับความเชื่อถือจากแฟนบอลทั่วโลกมากกว่ารางวัลของ ฟีฟ่า (FIFA) ที่เป็นองค์กรสูงสุดของวงการฟุตบอลด้วยซ้ำ เมื่อปลายสัปดาห์ที่ผ่านมาได้ออกมาประกาศให้ทราบถึงการปรับเปลี่ยนวิธีการบางประการ โดยมีเนื้อหาหลักๆ 4 ประการ ซึ่ง 1 ในนั้นดันมามีผลกับ ไทย ซะด้วย
นิตยสารของ ฝรั่งเศส ก่อตั้งรางวัลนี้ขึ้นในปี 1956 ในชื่อ บัลลง ดอร ฟร้องส์ ฟุตบอล (Ballon d'or France Football) ซึ่งจัดมอบรางวัลนักเตะยอดเยี่ยมให้เพียงแค่นักเตะสัญชาติยุโรปที่ค้าแข้งในทวีปยุโรปเท่านั้น ในช่วงปี 1995-2006 ได้เปลี่ยนเป็นมอบให้นักเตะสัญชาติใดก็ได้ แต่ก็ยังจำกัดเพียงแค่ลีกยุโรป เมื่อเข้าสู่ปี 2007 บัลลง ดอร กลายมาเป็นรางวัลนักเตะยอดเยี่ยมของโลกอย่างเต็มรูปแบบ ไม่จำกัดสัญชาติของนักเตะและจะค้าแข้งในลีกใดก็ได้ทั่วทุกมุมโลก
ยุคแรกเขานำเอาสื่อมวลชนของชาติชั้นนำในวงการฟุตบอลในทวีปยุโรป 16 คนมาประกอบเป็นคณะกรรมการตัดสิน ในช่วงปี 2010-15 เคยเข้าร่วมกับ ฟีฟ่า และเปลี่ยนชื่อเป็น ฟีฟ่า บัลลง ดอร (FIFA Ballon d'or) คณะกรรมการตัดสินก็เยอะจัด นอกจากให้สื่อมวลชนจากทั่วโลก 208 ชาติสมาชิกของ ฟีฟ่า ยังมีโค้ชทีมชาติจากทั้ง 208 ชาติ รวมทั้ง กัปตันทีมชาติอีก 208 ชาติ ซึ่ง ฟร้องส์ ฟุตบอล กับ ฟีฟ่า ต่างก็มีความเห็นขัดแย้งกันมาตลอด จนในที่สุดก็ตกลงแยกจากกัน ใครมาทางไหนก็ไปทางนั้น บัลลง ดอร กลับมาให้สื่อมวลชนเป็นคณะกรรมการตัดสินและเริ่มมอบรางวัลให้บอลหญิงด้วยตั้งแต่ปี 2018
มาวันนี้สิ่งที่ถูกปรับเปลี่ยนก็คือเรื่องเกี่ยวกับปฏิทินการแข่งขัน เพราะเดิมมองแค่นักเตะยอดเยี่ยมแห่งปี นับผลงานนักเตะในช่วงเดือนมกราคม-ธันวาคม ซึ่งไม่เคยตรงกับปฏิทินการแข่งขันแต่ละฤดูกาลที่อยู่ระหว่างเดือนสิงหาคม-กรกฎาคม มันก็กลายเป็นการพิจารณาฟอร์มของนักเตะถึง 2 ฤดูกาล ซึ่งแต่ละฤดูกาลก็เพียงครึ่งเดียวด้วย บางคนย้ายสโมสรตอนสิ้นฤดูกาลอีกต่างหาก ดังนั้น รางวัล บัลลง ดอร 2022 ก็จะให้เป็นของฤดูกาล 2021-22 กำหนดนับผลงานจนจบ ฟุตบอลหญิง ยูโร ที่แข่งขันระหว่างวันที่ 6-13 กรกฎาคม 2022 ส่วนผลงานในฟุตบอลโลก กาตาร 2022 ที่แข่งในช่วงวันที่ 21 พฤศจิกายน – 18 ธันวาคม 2022 นั้นให้เอาไปพิจารณาสำหรับ บัลลงดอร 2023
ประการต่อมา รายชื่อนักเตะเบื้องต้น ชาย 30 หญิง 20 ผู้รักษาประตูและนักเตะเยาวชนอีกประเภทละ 10 รายนั้น ล้วนมาจาก ฟร้องส์ ฟุตบอล ทั้งสิ้น คราวนี้จะให้ ดีดิเอ ดร๊อกบา (Didier Drogba) อดีตดาวยิงทีมชาติ โก๊ต ดีวัวร (Côte d'Ivoire) ที่เคยโด่งดังตอนเล่นให้ เช็ลซี (Chelsea) ซึ่งเป็น ทูต บัลลง ดอร ได้มีส่วนในการวางรายชื่อมาด้วย พร้อมๆกับแฟนบอลที่โหวทรายชื่อนักเตะ 3 คนแรกในปีก่อนมาได้ถูกต้องตรงเป๊ะเลย นั่นก็คือ เจือง อัน ง้อก (Truong Anh Ngoc) สื่อของเหวียตนาม กับ กอรเดิ้น ว๊อทเซิ่น (Gordon Watson) สื่อของ นิว ซีแลนด์ อันนี้ให้มีส่วนในรายชื่อเบื้องต้นของนักเตะชาย ผู้รักษาประตูและนักเตะเยาวชน ส่วนนักเตะหญิงก็ให้ คาโรลีนา ฮลาว๊าชโควา (Karolina Hlavackova) สื่อของเช็ก ที่โหวทได้ถูกเป๊ะคนเดียวเลย
การทำกติกาให้กระจ่างชัดไม่คลุมเครือเป็นอีกเรื่องที่เขาให้ความสำคัญ โดยเน้นว่ารางวัลนี้เป็นเรื่องของบุคคล ดังนั้น หลักเกณฑ์ข้อแรกก็คือพิจารณาที่ฟอร์มของนักเตะก่อนสิ่งอื่นใด และแม้ฟุตบอลเป็นกีฬาที่เล่นเป็นทีม ผลงานของทีมและถ้วยรางวัลที่ได้รับในฤดูกาลนั้นๆก็จะเป็นหลักเกณฑ์รองลงมา ตามด้วยเรื่องพฤติกรรมในสนามหรือ แฟร์-เพลย์ ของนักเตะรายนั้น
คณะกรรมการตัดสินในปี 2021 ที่ประกอบด้วยสื่อมวลชนจากทั่วโลกรวม 170 ราย ดูแล้วก็น่าจะเป็นที่พึงพอใจและลดเสียงโต้แย้งได้ แต่เขามองว่ามันจะมีประเทศเล็กๆที่ขาดความรู้ ความเข้าใจ และความเชี่ยวชาญทางด้านฟุตบอลติดเข้ามาเป็นกาฝากด้วย เขาจึงต้องพยายามทำให้คณะกรรมการตัดสินประกอบด้วยชาติชั้นนำที่รู้เรื่องฟุตบอลจริงๆ ดังนั้น ต่อไปนี้ฟุตบอลชายที่อยู่ใน 100 อันดับแรกของ ฟีฟ่า เท่านั้นที่มีสิทธิ์ลงคะแนน ส่วนฟุตบอลหญิงให้ชาติที่ติด 50 อันดับแรกมีสิทธิ์โหวท นั่นแปลว่าฟุตบอลหญิงที่จัดอันดับล่าสุดเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2021 เราติดอันดับที่ 38 นั้น ยังได้เข้าร่วมเป็นคณะกรรมการตัดสิน บัลลง ดอร ฝ่ายหญิง แต่สำหรับฟุตบอลชายที่จัดอันดับล่าสุดเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2022 นั้น เราอยู่อันดับที่ 112 หมดสิทธิ์ร่วมโหวทกับเขาครับ