คอลัมน์ “Golf Healing” โดย “พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกประจำโรงพยาบาลพระมงกุฎ และ โรงพยาบาลรามคำแหง มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมากกว่า 30 ปี somsak_doctor@hotmail.com”
สิงห์นพ น้องนักกอล์ฟหนุ่มดาวรุ่ง รูปร่างกำยำ อายุแค่ 18 เมื่อวานถูกหามส่งโรงพยาบาลขณะออกรอบ
“คงไม่ใช่โรคหัวใจ ยังหนุ่มแน่นอย่างนี้” เฮียเปรยกับพี่หมออย่างมั่นใจ “เป็นโรคปอดรั่วครับเฮีย” พี่หมอได้ข้อมูลมา “โรคปอดรั่ว..ไม่เคยได้ยิน รู้จักแต่โรคปอดแหกของไอ้เก่งมัน!” เฮียอดหันไปแซวไอ้เก่งไม่ได้.. “โดนอีกกู”
โรคปอดรั่วเฉียบพลัน (Spontaneous Pneumotharax) เป็นโรคที่พบได้ประปราย แต่อาจอันตรายถึงชีวิตถ้าถึงมือแพทย์ช้าไป ส่วนใหญ่เกิดกับคนแข็งแรงช่วงอายุ 13-30 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ร่างกายมีการยืดตัว โดยที่ผู้หญิง 100,000 คน มีโอกาสเป็นโรคนี้ 2-6 คน ขณะที่ผู้ชายเสี่ยงมากกว่า 3 เท่า และมักเป็นคนที่มีสุขภาพแข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัว และออกกำลังกายเป็นประจำ การป่วยเป็นโรคนี้มีที่มาจากเนื้อเยื่อปอดเจริญเติบโตผิดปกติ โดยเฉพาะบริเวณยอดปอด เพราะปอดขยายตัวไม่ทันกับความสูง มักเกิดกับคนที่มีรูปร่างผอมบาง สูง ช่วงลำตัวยาว
ปัจจัยเสริมที่ทำให้เกิดอาการคือ การออกกำลังกายหักโหม พักผ่อนน้อย ไอแรง โรคหอบหืด ทำให้แรงดันในปอดเพิ่มขึ้น และจุดบกพร่องในปอดได้รับผลกระทบ จึงทำให้อากาศรั่วออกมานอกปอดได้
อาการที่พบคือ แน่นหน้าอก หายใจเสียด หายใจเข้าแล้วสะดุด หากลมรั่วออกมาเยอะ อาจไปกดดันปอดอีกข้างจนแฟบและกดหัวใจจนอาจเสียชีวิตได้อย่างเฉียบพลัน เมื่อมีอาการครั้งแรกมักจะรักษาด้วยการเจาะทรวงอกใส่ท่อระบายลม และมักมีโอกาสเกิดครั้งที่ 2 ได้อีกถึง 50% ภายในเวลา 1 ปี ซึ่งทำให้แพทย์มักจะต้องทำผ่าตัดปอดเพื่อป้องกันการเกิดครั้งที่ 3 ซึ่งโอกาสกลับมาเป็นซ้ำอีกได้ถึง 70-80% ในปีถัดๆมา แพทย์จึงแนะนำให้ผ่าตัดปิดบริเวณที่รั่ว
ทั้งนี้ปอดรั่วเฉียบพลัน เป็นโรคที่ป้องกันไม่ได้ เพราะเกี่ยวกับการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อปอด ซึ่งมักไม่มีอาการใดแสดงออกมา
หลังผ่าตัด ต้องทำกายภาพบำบัดเพื่อให้ปอดกลับมาทำงานเหมือนเดิม โดยอุปกรณ์ช่วยหายใจเป็นการดูดลูกปิงปองให้ลอยขึ้นมาตามท่อ เพื่อให้ปอดขยายตัวเต็มที่
คำแนะนำ หากจุกเสียดหน้าอก หายใจขัด อย่าคิดว่าเป็นเพียงกล้ามเนื้ออักเสบอย่างเดียว ควรได้รับการเอ็กซเรย์ปอด โดยเฉพาะกลุ่มนักกีฬา
“ผมว่า..ปอดรั่วอาจถึงตาย อันตรายกว่าปอดแหกนะครับพี่หมอ” เจ้าเด็กอ้วนเอาคืน