กลายเป็นปัญหาใหญ่สำหรับม็อบคณะราษฎร 2563 เมื่อความขัดแย้งระหว่างการ์ดด้วยกันบานปลาย จนการ์ด "โตโต้" ถอนตัวหลังลูกทีมถูกการ์ดอาชีวะทำร้าย เคลียร์ปัญหาไม่ลงตัว ด้วยภาพลักษณ์การ์ดเทพสายตรงแกนนำก้าวหน้าอุปกรณ์ครบ กินอยู่สบาย ขณะที่การ์ดอาชีวะมาจากหลายกลุ่มเขม่นกันเองถึงขั้นยิงกัน ส่วนการ์ดเสื้อแดงถีบรถบานปลาย จนต้องเคลียร์ใจ
นายพริษฐ์ ชิวารักษ์ หรืองเพนกวิน แกนนำคณะราษฎร ได้โพสต์ข้อความเมื่อคืนวันที่ 2 ธันวาคม 2563 “ถึงพี่น้องชาวการ์ด ขอให้พี่น้องกลุ่มต่างๆ ที่ประสงค์ปฏิบัติหน้าที่เป็นการ์ดดูแลความปลอดภัยและความสงบในพื้นที่ชุมนุม ในวันนี้ลงทะเบียนกับพี่ไมค์ ภาณุพงศ์ จาดนอก ก่อนเข้าปฏิบัติหน้าที่ เพื่อให้การทำงานเป็นระบบ มิเช่นนั้น จะถือว่ามิใช่การ์ดและจะถูกกันออกนอกพื้นที่ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันมิให้เกิดการแทรกซึมโดยมือที่สาม”
นับเป็นการสะท้อนถึงปัญหาของการ์ดม็อบคณะราษฎร 2563 ที่มีมาโดยตลอด ซึ่งก่อนการชุมนุมที่ห้าแยกลาดพร้าวเมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2563 การ์ดกลุ่มหนึ่งได้ถีบรถของประชาชน ทำให้ถูกวิพากษ์วิจารณ์เป็นอย่างมาก รวมไปถึงการออกมาโพสต์ตำหนิของกลุ่มแกนนำอย่างทราย เจริญปุระ
“การ์ดทุกทีม ทีมงานทุกฝ่าย เข้าใจและให้ความร่วมมือหมด ยกเว้นทีมการ์ดเสื้อแดง ซึ่งพอเราขอให้ลงทะเบียน ก็กลายเป็นว่าทางเราตั้งแง่ กีดกันคนเสื้อแดง ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ผิดไปไกลมากๆ วันนี้เกิดเหตุการ์ดเสื้อแดงไปถีบรถอีก ซึ่งทรายไม่รู้จะบอกยังไงแล้ว นอกจากขอปลอกแขนที่ทำขึ้นเองและจัดตั้งกันเองคืนทั้งทีม แล้วให้ไปร่วมในฐานะมวลชน ทำงานกับคนหมู่มาก ขอเถอะนะคะ เราเรียกร้องให้ทุกคนมาอยู่ใต้กติกาเดียวกัน คุณกับทีมไม่ควรทำกิริยาแบบนี้ นี่ไม่ใช่การยกนะดับ นี่คือการลากทุกคนลงมาทั้งที่คนอื่นไม่ได้ยินดี”
“ทราย-สมบัติ” เคลียร์ใจ
จากนั้น นายสมบัติ ทองย้อย หัวหน้าการ์ดคนเสื้อแดงได้ออกมาโพสต์ว่า วันนี้เกิดเหตุการณ์ที่ไม่น่าจะเกิดขึ้นกับมวลชนต่อการกระทำของการ์ดเสื้อแดง ผมในฐานะพี่ใหญ่ของกลุ่มการ์ดเสื้อแดง ต้องขอโทษต่อการกระทำของน้องในทีมงานไว้ ณ ตรงนี้ และขอน้อมรับคำตำหนิ ติติง ว่ากล่าวไว้แต่เพียงผู้เดียว และจะดูแลควบคุมน้องๆ ในทีมให้ทำงานอย่างรอบคอบ เพื่อไม่ให้เสื่อมเสียต่อภาพรวมของการชุมนุมในทุกๆ ครั้งอีกต่อไป กราบขออภัยครับ
และโพสต์ข้อความระบายความในใจต่อไปว่า ถามง่ายๆ ตรงๆ การ์ดเสื้อแดงมันเลวมากหรือไงวะ แล้วที่กล่าวมาในนั้นคงเป็นใครไม่ได้ กูนี่ทำงาน ทำงานและทำงาน จะเอาอะไรกับกูและพวกกูอีกวะ
รวมถึงข้อความ กูภูมิใจในความเป็นการ์ดคนเสื้อแดง อย่าเอาอะไรมาครอบ มาสั่ง มาตีกรอบ ว่าต้องทำอย่างโน้นอย่างนี้ อย่างนั้น
หลังจากนั้น ได้มีการขอโทษกันระหว่างทราย เจริญปุระ กับนายสมบัติ ทองย้อย รวมถึงการโพสต์ของเพนกวิน พริษ ชีวารักษ์ ว่ารักเคารพคนเสื้อแดง เพื่อสยบปัญหาในครั้งนี้
กระทบกระทั่งมีมาตลอด
ปัญหาของการ์ดม็อบคณะราษฎร 2563 มีมาอย่างต่อเนื่อง หากไล่เรียงกันจะพบว่าเมื่อครั้งที่ม็อบตั้งขบวนที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย เพื่อไปยื่นจดหมายในนามราษฎรสาส์น 8 พฤศจิกายน 2563 ครั้งนั้นมีการ์ดบางส่วนพยายามฝ่าแนวกั้นตำรวจเข้าไป การ์ดอีกชุดหนึ่งได้เข้าไปห้ามและกันออกมา แต่กลับถูกชกและถูกทำร้ายร่างกาย ครั้งนั้นเป็นเรื่องที่รับรู้กันเฉพาะหมู่การ์ดด้วยกันเท่านั้น
ที่ชัดเจนมากที่สุดคือ เรื่องของการ์ดคณะราษฎรที่เปิดฉากยิงกันเองหลังเลิกการชุมนุมหน้าธนาคารไทยพาณิชย์ สำนักงานใหญ่ 25 พฤศจิกายน 2563 แม้กลุ่มการ์ดอาชีวะจะออกมาให้ข้อมูลว่าเป็นกลุ่มที่แฝงตัวเข้ามา แต่จากการให้ปากคำของผู้ก่อเหตุที่มามอบตัวและการสรุปของตำรวจพบว่าเป็นความขัดแย้งของการ์ดด้วยกันเอง
แต่ที่สะท้อนถึงความขัดแย้งระหว่างกลุ่มการ์ดด้วยกันมากที่สุดคือ การยุติบทบาทการทำหน้าที่การ์ดเมื่อ 1 ธันวาคม 2563 ของนายปิยรัฐ จงเทพ หรือโตโต้ ที่ทำหน้าที่การ์ดมาตั้งแต่ 18 กรกฎาคม 2563 ในช่วงเริ่มชุมนุมของกลุ่มเยาวชนปลดแอกก่อนที่จะมาเป็นม็อบคณะราษฎร 2563
ทั้งนี้ เกิดขึ้นจากการ์ดในทีมของโตโต้ถูกการ์ดอาชีวะทำร้ายร่างกาย หลังจากที่พยายามเข้าไปไกล่เกลี่ยปัญหาระหว่างการ์ดด้วยกัน นำไปสู่การแจ้งความดำเนินคดีกับฝ่ายการ์ดอาชีวะ ไปจนถึงการเจรจากันระหว่างโตโต้ กับการ์ดอาชีวะที่แสดงท่าทีข่มขู่ทีมการ์ดของโตโต้ ที่บริเวณพื้นที่ชุมนุม กรมทหาราบ 11 วันที่ 29 พฤศจิกายน 2563 จนเป็นที่มาของการยุติทำหน้าที่การ์ด
การ์ด "โตโต้" ถูกมองการ์ดเทพ
ปัญหาเรื่องการ์ดม็อบคณะราษฎร มีกันมาอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าในระยะแรกจะเป็นทีมการ์ดของโตโต้ ที่ดูแลพื้นที่การชุมนุมในทุกงาน แต่ระยะหลังเมื่อผู้ชุมนุมเพิ่มขึ้นเริ่มมีกลุ่มอื่นๆ ขอเข้ามาร่วมเป็นการ์ดช่วยดูแลพื้นที่ชุมนุม ทั้งการ์ดคนเสื้อแดง การ์ดอาชีวะหลายๆ กลุ่ม
ในบางครั้งแนวทางการชุมนุมทำให้การ์ดบางกลุ่มไม่สบายใจที่จะทำงานร่วมกัน เช่น กลุ่มฟันเฟืองประชาธิปไตย จนแกนนำการ์ดได้ถอนตัวออกไป เนื่องจากการชุมนุมมีการก้าวล่วงสถาบันฯ มากเกินไป แต่สมาชิกของฟันเฟืองประชาธิปไตยที่เหลือก็ยังทำหน้าที่เป็นการ์ดของการชุมนุมต่อ
ในทางปฏิบัติการ์ดแต่ละกลุ่มจะมีแนวทางในการทำงานตามหัวหน้ากลุ่มที่วางแนวทางไว้ หลังจากที่ได้รับมอบหมายภารกิจมา
การ์ดของโตโต้ จะเน้นไปที่การกันผู้ชุมนุมไม่ให้เข้าไปในพื้นที่เสี่ยง ทีมนี้จะเน้นเรื่องความปลอดภัยเป็นหลัก อาจแตกต่างกับการ์ดกลุ่มอื่นที่เป็นสายบู๊ หรือเป็นแนวหน้าขาลุย หลายครั้งที่กลุ่ม WEVO เข้าไปร้องขอ จึงทำให้แนวทางการทำหน้าที่เกิดความขัดแย้งกัน
อีกทั้งโครงสร้างของการ์ด WEVO ของโตโต้ ส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มที่มีพื้นฐานด้านวิศวะ ดังนั้น วุฒิภาวะการทำงานจึงแตกต่างไปจากการ์ดกลุ่มอื่นๆ โดยเฉพาะเรื่องของเป้าหมายในการทำงาน แน่นอนว่าสายของโตโต้ไม่ใช่ขาลุย
นอกจากนี้ โตโต้ ปิยรัฐ จงเทพ เป็นอดีตผู้สมัคร ส.ส.ของพรรคอนาคตใหม่ จึงใกล้ชิดกับ 3 แกนนำของพรรคที่ปัจจุบันเป็นคณะก้าวหน้า และได้ทำงานด้านการ์ดให้แก่แกนนำผู้ชุมนุมมาตั้งแต่เป็นเยาวชนปลดแอก ก่อนการ์ดกลุ่มอื่นๆ ดังนั้น เรื่องของอุปกรณ์ป้องกันตัว การดูแลการ์ดในทีม รวมถึงแนวทางในการทำงานที่ไม่ใช้ความรุนแรง จึงถือว่ามีมาตรฐานสูงกว่าการ์ดอาสาทั่วไป
ด้วยความใกล้ชิดกับแกนนำคณะก้าวหน้า ทำงานร่วมกับแกนนำอย่างเพนกวิน รุ้ง ไมค์ มานานจึงสนิทสนมกัน หลายครั้งเมื่อเลิกชุมนุมก็จะไปร่วมงานเลี้ยงกัน แน่นอนว่าการ์ดชุดอื่นไม่ได้รับโอกาสนี้
มีหลายครั้งที่การ์ดด้วยกันขัดแย้งหรือปฏิบัติงานเกินขอบเขต ทีม WEVO ก็จะเข้าไปเจรจา จนทำให้เกิดความไม่พอใจกับการ์ดกลุ่มอื่น พูดง่ายๆ คือ ฝ่ายการ์ดอาชีวะจะมองว่า WEVO เป็นการ์ดที่เหนือกว่ากลุ่มของตนเอง จึงเกิดการกระทบกระทั่งกัน จนเป็นที่มาให้ทีมของโตโต้ถอนตัว
การ์ดไม่มีสายบังคับบัญชาหลัก
แหล่งข่าวที่มีประสบการณ์ด้านการชุมนุม ประเมินการทำงานการ์ดของม็อบคณะราษฎรว่า ที่การ์ดมีปัญหาระหว่างกันเป็นเพราะไม่มีการวางโครงสร้างบริหารการ์ดด้วยกันเอง กลุ่มไหนจะขอเข้าร่วมเป็นการ์ดก็ได้ เมื่อถึงจุดหนึ่งย่อมเกิดปัญหา เพราะการ์ดแต่ละกลุ่มจะมีอีโก้ มีทิศทางของตัวเองตามพื้นฐานของแต่ละกลุ่ม จนบางครั้งมีการกระทำที่เกินเลย
สิ่งเหล่านี้ทำให้ภาพลักษณ์ของแกนนำการชุมนุมเสียหายไปด้วยความจริงประการหนึ่งคือเมื่อเป็นการ์ด เปรียบเสมือนเป็นทหารของการชุมนุมถูกมองว่าเป็นผู้เสียสละ เป็นด่านหน้าต้องเผชิญความเสี่ยงเป็นลำดับแรกยิ่งเมื่อผ่านไปหลายๆ เหตุการณ์บางครั้งคนที่เป็นการ์ดจะรู้สึกว่าตัวเองมีความสำคัญมากขึ้นเดินไปไหนสวมปลอกแขนการ์ดผู้คนก็ยำเกรง ไม่เพียงเท่านั้นการ์ดมักจะได้รับการเอื้อเฟื้อจากผู้มาร่วมชุมนุมเสมอ ไม่ว่าจะเป็นข้าวของหรือทรัพย์สินอื่นๆ
การ์ดม็อบคณะราษฎรเป็นแบบต่างคนต่างมารวมกัน ไม่มีคนที่คุมภาพรวมทั้งหมดของการ์ดอย่างชัดเจนตั้งแต่แรก หลายทีมเปิดรับบริจาคกันเองไม่ว่าจะเพื่ออุปกรณ์ป้องกัน หรือค่าใช้จ่ายอื่นๆ ดังนั้น ความเป็นเนื้อเดียวกัน หรือเดินในทิศทางเดียวกันเพื่อภาพรวมของการชุมนุมจึงเป็นเรื่องยาก เราจึงได้เห็นการ์ดด้วยกันเองทะเลาะวิวาทกัน เพราะสังกัดกันคนละกลุ่ม รวมไปถึงเรื่องราวในอดีตของสถาบันที่เป็นชนวนเหตุความไม่พอใจกันและกัน
การ์ดคณะราษฎรตัวใครตัวมัน
การชุมนุมรุ่นก่อนๆ ทุกที่จะมีการวางระบบการ์ดไว้ ไม่ว่าผู้ที่อาสาเข้ามาทำหน้าที่จะมาจากที่ใดต้องปฏิบัติตามผู้มีอำนาจสั่งการที่แกนนำมอบหมายเท่านั้นเพื่อให้การขับเคลื่อนการชุมนุมเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ใครที่แตกแถวก็เชิญออก ส่วนเรื่องของการรับบริจาคจะใช้บัญชีหลักของการชุมนุม แล้วนำมาจัดสรรให้แก่การ์ด ทั้งเรื่องอุปกรณ์ป้องกันหรืออาหารการกินเพื่อให้เกิดความเท่าเทียมกัน การ์ดถือว่ามีความสำคัญต่อการชุมนุมมาก กำชับการ์ดตลอดเวลาว่าต้องปฏิบัติต่อผู้ชุมนุมด้วยความสุภาพ อ่อนน้อมเสมอ
แม้ฝ่ายที่เห็นต่างก็ต้องปฏิบัติกับเขาด้วยความสุภาพเช่นกัน การ์ดคณะราษฎรเป็นแบบตัวใครตัวมันมีประมาณ 15-16 กลุ่ม บางกลุ่มเปิดบัญชีรับบริจาคกันเอง ทีมไหนมีชื่อหน่อยก็ได้รับบริจาคเยอะ บางทีมก็ขอเป็นแค่สิ่งของ จึงทำให้เกิดปัญหาเพราะการมาทำหน้าที่ต้องมีค่าใช้จ่ายทั้งค่าเดินทางและค่าอาหาร ไม่นับค่ารักษาพยาบาลหากเกิดเหตุปะทะ
การที่โตโต้ถอนตัวทำหน้าที่การ์ดนั่นคือสะท้อนถึงความขัดแย้งของการ์ดทั้งหมดของม็อบ แม้ว่าตอนนี้แกนนำอย่างเพนกวินจะมอบหมายให้การ์ดต้องมีการลงชื่อปฏิบัติงานกับไมค์ระยอง หรือพยายามคืนดีกับการ์ดคนเสื้อแดง ผ่าน#ปัญญาชนขอโทษคนเสื้อแดง แต่ยังเห็นร่องรอยของความแบ่งแยกผ่านข้อความดังกล่าวและแนวทางการทำงานของการ์ดอาชีวะแกนนำผู้ชุมนุมยังไม่มีการประสานงานทำความเข้าใจร่วมกัน
