สุราษฎร์ธานี - เรื่องราวดีๆ ปีละครั้ง ที่ชาวเกาะสมุยรวมตัวจัดพิธีลอยเคราะห์แบบโบราณ ปัดเป่าสิ่งไม่ดีออกจากชุมชน สืบทอดกันมาอย่างยาวนานหลายร้อยปี ที่เป็นประเพณีเป็นเอกลักษณ์ สร้างความสนใจให้กับชาวต่างชาติ ที่มาร่วมกิจกรรม
วันนี้ (22 มิถุนายน 2568) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่ชายทะเลหาดสาธารณะชายหาดบ้านแม่น้ำ ศาลาพ่อตาหน้าเมา หมู่ 4 ตำบลแม่น้ำ อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี นายศิลป์ชัย วาณิชย์เจริญ สมาชิกสภาเทศบาลนครเกาะสมุย น.ส.ณิชฐารัศม์ วาณิชย์เจริญ ผอ.ททท.แห่งประเทศไทย สำนักงานเกาะสมุย นายภูมินทร์ นาคเพชรพูล คณะกรรมการชุมชนหน้าพระลาน พร้อมชาวบ้านในชุมชนบ้านแม่น้ำ ชาวต่างชาติ ได้ร่วมกันจัดกิจกรรมสืบสานประเพณีพิธีลอยเคราะห์แบบโบราณ โดยในช่วงเช้ามีพิธีทางศาสนา นิมนต์พระสงฆ์ 5 รูป มาเจริญพุทธมนต์ ชาวบ้านได้ ร่วมกันตักบาตร และนำอาหารหวานคาว ประกอบด้วย ปลาย่าง ข้าวสวย แกงเผ็ด ขนมต้มแดงต้มขาว ดอกไม้ธูปเทียน และที่ขาดไม่ได้คือ เหล้าขาวนำมาประกอบพิธี จากนั้นชาวบ้านได้ประกอบพิธีทางศาสนา
สำหรับศาลาพ่อตาหน้าเมา ถือเป็นจุดศูนย์กลางของชุมชน เป็นที่พักอาศัยของเทพารักษ์ หรือวิญญาณบรรพบุรุษทั้งหลาย ซึ่งทุกปีชาวบ้านจะรวมตัวกันมาทำพิธีถวายภัตตาหารแด่พระภิกษุเพื่อความเป็นสิริมงคล ตลอดจนส่งผลบุญอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้บรรพบุรุษทั้งหลาย รวมถึงเทพารักษ์ ที่ปกปักรักษา
โดยชาวบ้านได้ร่วมกันทำเรือเคราะห์ ที่ทำจากวัสดุทางมะพร้าวแบบจักรสานเป็นตัวเรือ เพื่อประกอบพิธีลอยเคราะห์ หลังประกอบและตกแต่งตัวเรือเสร็จแล้ว ชาวบ้านที่มาร่วมพิธีได้ตัดเล็บ ตัดผม พร้อมด้วยข้าวสาร กระเทียม และ เงินใส่ลงไปในเรือเคราะห์เพื่อลอยเคราะห์ออกสู่ทะเล โดยมีพระสงฆ์ จะทำการสวดมนต์พิธีแบบ ชะยันโต และชาวบ้านจะจุดประทัด เป็นการบูชาพระแม่คงคา พร้อมเปล่งเสียงดังๆหมดทุกข์หมดโศก หมดโรคหมดภัย ออกไปๆ หลังเรือเคราะห์ลอยออกไปในทะเลแล้ว
จากนั้นคนในชุมชนได้นั่งร่วมวงหันหน้าเข้าหากันเพื่อปรึกษาหารือ และ กินข้าวร่วมกัน แสดงถึงความสามัคคีของคนในชุมชน ซึ่งกิจกรรมนี้จัดกันขึ้นมาปีละครั้งเท่านั้น ซึ่งสร้างความสนใจให้กับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ที่มาร่วมกิจกรรม
น.ส.ณิชฐารัศม์ วาณิชย์เจริญ ผอ.ททท.แห่งประเทศไทย สำนักงานเกาะสมุย เปิดเผยว่า ประเพณีลอยเคราะห์ของเกาะสมุยตรงนี้เรียกว่าหาดแม่น้ำศาลาพ่อตาหน้าเมา ภาษาใต้เรียกว่าหลาพ่อตา จะมีการทำบุญกันทุกๆปีในช่วงเดือนเจ็ดไทย ซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 22 มิถุนายน ในเทศกาลทุกปีก็จะมีประเพณีสองวันวันแรกเป็นพิธีไหว้หลาพ่อตา และ จะมีการลอยเรือเคราะห์ ซึ่งในเรือเคราะห์ ชาวบ้านก็จะตัดผมตัดเล็บเสื้อผ้า รวมถึงเสบียงอาหารเช่น ข้าวสาร หอมกระเทียม และ มีฟืน สำหรับก่อไฟ เป็นความเชื่อว่าช่วยปัดเป่าในสิ่งที่ไม่ดีทั้งหลายของหมู่บ้าน
พิธีกรรมลอยเรือเคราะห์ หมายถึง ได้ลอยสิ่งที่ไม่ดี สิ่งที่เป็นเคราะห์ร้าย สิ่งที่เป็นอัปมงคลทั้งหลายออกไปจากตัวเรา ออกไปจากชุมชนของเรา เพื่อให้ชุมชนของเรามีความร่มเย็นเป็นสุข และ ปกป้องคุ้มครองดูแลลูกหลาน ในชุมชน ให้อยู่เย็นเป็นสุข และ ลูกหลานทุกท่านก็จะมารวมตัวกันเพื่อร่วมทำบุญทุกปี เพื่อเป็นการสืบสารประเพณี
ผอ.ททท.แห่งประเทศไทย สำนักงานเกาะสมุย ยังกล่าวต่ออีกว่า พร้อมส่งเสริม เตรียมพลักดัน สิ่งที่ต้องส่งต่อให้ คน รุ่นใหม่ เพื่อให้เกิดความซึมซับในวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของเรา บางคนมองว่าเป็นเรื่องเก่า ล้าสมัย แต่สิ่งที่แอบแฝงอยู่คือความร่วมมือ ความสามัคคี ความรัก ความผูกพัน ความเคารพในเครือญาติผู้ใหญ่ ความเป็นพี่น้อง ถือเป็นสิ่งที่สวยงาม
อนาคต ได้ปรึกษากับ คณะกรรมการในชุมชน ว่าต่อไปจะมีการผลักดันเพื่อให้เป็นเรื่องราวว่ามีวัฒนธรรมตรงนี้อยู่ ให้มีการสืบสานประเพณีนี้ ได้ฝึกรุ่นใหม่เข้ามาทดแทนคนรุ่นเก่าไม่ว่าการจัดการด้านเรือเคราะห์ ก็จะทำให้สิ่งนี้ถือว่าได้ฝังรากลงไปแล้ว ซึ่งประเพณีนี้คงจะมีต่อไป และจะส่งเสริมพลักดันให้เป็นท่องเที่ยวชุมชนปีละครั้งอีกด้วย
