สตูล – อดีตครูเบนเข็มชีวิตสู่การทำเกษตร สร้างฟาร์มเห็ดนางฟ้าจนก่อตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชน “ทางยางบ้านเห็ด” ที่สร้างได้เสริมให้กับคนในชุมชนบ้านทางยาง หมู่ 7 ต.สาคร อ.ท่าแพ จ.สตูล สร้างรายได้เฉลี่ยเดือนละกว่า 30,000 บาท
วันนี้ (20 พ.ค.) ที่บ้านทางยาง หมู่ 7 ต.สาคร อ.ท่าแพ จ.สตูล พื้นที่ที่เงียบสงบถูกปลุกให้มีชีวิตชีวาอีกครั้ง ด้วยแรงบันดาลใจของ “ครูจิสน มัจฉา” อดีตครูผู้เบนเข็มชีวิตมาสู่การทำเกษตรเต็มตัว สร้างฟาร์มเห็ดนางฟ้าจากก้อนเชื้อ 85 ก้อนแรกในหม้อนึ่งลูกทุ่ง สู่วิสาหกิจชุมชนที่ผลิตก้อนเห็ดมากถึง 7,000 ก้อนต่อรอบ ก่อเกิดรายได้และการจ้างงานให้ชุมชนในทุกฤดูกาล
ครูจิสน ประธานกลุ่มทางยางบ้านเห็ด บอกว่า อยากหาทางเลือกให้ครอบครัวมีรายได้เสริม เห็นเห็ดนางฟ้าก็รู้สึกว่าใช่ โดยเริ่มทำจากของเล็ก ๆ ที่เราชอบ พอทำจริง ๆ มันกลายเป็นรายได้หลักเลย สาเหตุที่เลือกเห็ดนางฟ้าเพราะสามารถขายได้ทั้งก้อนเห็ด ดอกเห็ด และก้อนที่หมดอายุยังสามารถไปทำปุ๋ยได้อีกด้วย
ในตอนแรกเริ่มเพาะเห็ดจากความสนใจส่วนตัว ใช้หม้อนึ่งฟืนแบบพื้นบ้าน วันละ 6–8 ชั่วโมงต่อ 85 ก้อน ผ่านมาเกือบสิบปีได้พัฒนาเทคนิคและเครื่องมือการผลิตจนกลายเป็นฟาร์มต้นแบบ ใช้หม้อนึ่งระบบไอน้ำที่รองรับได้มากถึง 780 ก้อนต่อครั้ง ลดการใช้ไม้ฟืนพร้อมเพิ่มประสิทธิภาพ ก่อนจะตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชน “ทางยางบ้านเห็ด” อย่างเป็นทางการในปี 2560
ปัจจุบันกลุ่มฯ มีสมาชิก 10 ราย ส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรสวนยางพารา ปาล์มน้ำมันและประมง ที่หันมาปลูกเห็ดเสริมอาชีพ โดยทางกลุ่มมีการใช้นวัตกรรม ได้แก่ เครื่องผสม, เครื่องอัดก้อน, เตานึ่งระบบไอน้ำ ช่วยให้การผลิตก้อนเชื้อเห็ดรวดเร็ว มีมาตรฐาน และปลอดภัยยิ่งขึ้น สำหรับเห็ดก้อนเชื้อหนึ่งก้อน สามารถเก็บผลผลิตได้นานถึง 5 เดือน เมื่อหมดอายุยังสามารถนำไปทำปุ๋ยอินทรีย์ ใช้ในแปลงเกษตรของชุมชน
สินค้าหลักของกลุ่ม ได้แก่ 1.ก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้า (10 บาท/ก้อน) ผลิตปีละ 4–5 รอบ รวมกว่า 28,000 ก้อน, 2.ดอกเห็ดสด (60 บาท/กก.) ส่งตลาดละงู โรงเรียน และตัวแทนจำหน่าย และ 3.ผลิตภัณฑ์แปรรูป เช่น น้ำพริกเห็ดนางฟ้า เห็ดทอดกรอบรสลาบ เห็ดปาปิก้าและสูตรดั้งเดิม ซึ่งขายดีทั้งตลาดสดและออนไลน์ สร้างรายได้เฉลี่ยเดือนละกว่า 30,000 บาท (ก่อนหักค่าใช้จ่าย) ไม่รวมแปรรูปเห็ด
ทั้งนี้ ด้วยการสนับสนุนจาก นางสาวกำไลทิพย์ เศรษฐ์วิชัย สำนักงานเกษตรจังหวัดสตูล และสำนักงานเกษตรอำเภอท่าแพ ที่ได้สนับสนุนกลุ่มนี้ตั้งแต่เริ่มต้น ตั้งแต่เรื่องเทคโนโลยี การจัดการ การหาตลาด จนกลายเป็นต้นแบบให้พื้นที่อื่น ๆ ได้เห็นว่าถ้าเราพร้อมลงมือทำ เกษตรก็สร้างอาชีพที่มั่นคงได้จริง ๆ
นายอารีย์ โส๊ะสันสะ เกษตรอำเภอท่าแพ กล่าวว่า ในอนาคตกลุ่มเตรียมขยายการเพาะเห็ดพันธุ์ใหม่ เช่น เห็ดมิลกี้ พร้อมวางระบบโรงเรือนควบคุมอุณหภูมิ สร้างแบรนด์ท้องถิ่น จดทะเบียนสินค้า และเพิ่มช่องทางตลาดในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียง เพื่อรองรับความต้องการที่เพิ่มขึ้น สำหรับเกษตรกรที่มองหาอาชีพเสริม เดี๋ยวนี้ก็จะมีพืชเป็นพืชเศรษฐกิจอยู่หลายตัวอย่าง เช่น สละ, กาแฟ และเห็ด เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย แล้วถ้าสามารถทำได้ตั้งแต่ขั้นตอนในการผลิตก้อนเอง และก็ในการเปิดออกจำหน่ายเองตรงนี้เขาจะมีกำไรค่อนข้างดี
ผู้สนใจสามารถเยี่ยมชมและศึกษาดูงานได้ที่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนทางยางบ้านเห็ด เลขที่ 22 หมู่ 7 ตำบลสาคร อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล เพจเฟซบุ๊ก : บ้านไร่ภูภัทร หรือโทร. 087-091-6176
