“ยำย่าหนัด” เมนูอาหารที่ถ่ายทอดสูตรจากรุ่นสู่รุ่นของจังหวัดภูเก็ต "1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น" โดยมีวัตถุดิบหลักของเมนู ยำย่าหนัด รสชาติที่หายไป ของชาวภูเก็ต นั่นคือ ย่าหนัด หรือสับปะรดภูเก็ต และกะปิภูเก็ต
โดยสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต ได้เลือกให้เมนูยำย่าหนัด เป็นเมนูอาหารถิ่นของจังหวัดภูเก็ต ตามโครงการส่งเสริมและพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) "รสชาติ...ที่หายไป The Lost Taste" ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567 เป็นการรวบรวมเมนูอาหารถิ่นที่กำลังจะเลือนหาย ยกระดับ พัฒนา สร้างสรรค์เป็นอาหารถิ่นของจังหวัด
เมื่อเร็วๆ นี้ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ตและวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านเคียน นำโดย น.ส.สุภาวดี ไพพักตร์ ผู้อำนวยการกลุ่มยุทธศาสตร์และเฝ้าระวังทางวัฒนธรรม สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต นายสมศักดิ์ โสภานนท์ ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต และนายณัฐพล สังขรักษ์ วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านเคียน ได้จัดกิจกรรมสาธิตวิธีการทำเมนู “ยำย่าหนัด” เป็นการประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนได้ทราบถึงของดีของ จ.ภูเก็ต
เมนู “ยำย่าหนัด” เป็นเมนูที่อยู่คู่ครัวชาวภูเก็ตมายาวนาน และได้รับการถ่ายทอดสูตรจากรุ่นสู่รุ่น อีกทั้งวัตถุดิบหาง่าย อาศัยของที่มีอยู่รอบตัวมาประกอบอาหารอย่างไม่ซับช้อน แต่มีความเป็นเอกลักษณ์และภูมิปัญญาความเป็นภูเก็ตแท้ๆ โดยการนำสับปะรดหรือย่าหนัด ผลไม้ประจำจังหวัดภูเก็ต ที่ได้รับ GI มายำกับเคยย่าง (กะปิภูเก็ต) หอมแดง พริก ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นพืชผักสมุนไพร และเมื่อได้รับประทานจะดีต่อสุขภาพ ช่วยเรื่องระบบย่อยอาหาร ปรับสมดุลให้แก่ร่างกายอีกด้วย
วิธีการและขั้นตอนการปรุงทำได้ง่ายๆ หั่นย่าหนัด (สับปะรด) และแตงกวา ให้เป็นชิ้นบาง ยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร นำกะปิย่างไฟให้หอม โขลกปลาฉิ่งฉ้างพอแหลก ซอยหอมแดง หั่นพริกขี้หนู ต้นหอม ผักชี ทอดเม็ดกาหยี (มะม่วงหิมพานต์) สำรับโรยหน้า นำหย่านัดขยำกับกะปิ หอมแดง ปลาฉิ้งฉ้าง แตงกวา ใส่พริกขี้หนู ปรุงรสด้วยน้ำตาล เกลือเล็กน้อย โรยเม็ดกาหยีทอด ผักชี ต้นหอม พร้อมเสิร์ฟ
เคล็ดลับความอร่อยจะต้องเลือกใช้ย่าหนัด (สับปะรด) ภูเก็ตเท่านั้น เพราะมีความหวานและกรอบลงตัว ต้องสุกพอเหมาะ ไม่สุกงอมจนเกินไป จะช่วยชูรสเปรี้ยวของยำ เคย (กะปิภูเก็ต) ต้องใช้กะปิอย่างดีและนำไปย่างไฟก่อน จะช่วยเพิ่มความหอมยิ่งขึ้น
เริ่มยำโดยนำย่าหนัด (สับปะรด) ขยำกับกะปิ เพื่อใช้ความเปรี้ยวตัดความเค็ม ปลาฉิ้งฉ้างต้องใช้ปลาฉิ้งฉ้างอบอย่างดี เนื่องจากจะมีรสชาติหวานและไม่เค็มมากนัก
โดยมีจุดเด่นคือเป็นเมนูที่ทำง่าย ทำรับประทานมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตาทวด น่าเสียดายที่คนภูเก็ตรุ่นหลังๆ แทบจะไม่เคยได้รับประทานหรือรู้จัก และไม่มีร้านอาหารทำจำหน่าย อีกทั้งเมนนี้ยังเป็นเมนูอาหารที่ดีต่อสุขภาพ มีประโยชน์ต่อร่างกาย ซึ่งเป็นกระแสความนิยมของผู้บริโภคในปัจจุบัน
