พังงา - ชาวบ้านพังงายังรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิม ออกร่อนแร่ดีบุกด้วยเลียงในลำคลอง เป็นอาชีพเสริมจากรุ่นสู่รุ่น ของแม่บ้านยุคราคายางพาราตกต่ำ ก่อนจะนำไปขายที่ตลาดตะกั่วป่าในราคากิโลกรัมละ 200-250 บาท
กลายเป็นภาพที่สร้างความตื่นตาตื่นใจให้ผู้พบเห็นเป็นอย่างมาก เมื่อชาวบ้านบ้านบางมรวน อ.ตะกั่วป่า จ.พังงา จำนวนหนึ่ง นำเลียง ซึ่งเป็นอุปกรณ์ร่อนแร่ออกไปร่อนแร่ดีบุกในคลองบางปูเต หมู่ที่ 5 บ้านบางมรวน ซึ่งเป็นวิถีชีวิตของชาวบ้านที่เริ่มหาดูได้ยากแล้ว
นางศริยา จาราสถิตย์ ผู้ใหญ่บ้านหมูที่ 5 บ้านบางมรวน กล่าวว่า ชาวบ้านในพื้นที่ได้ร่วมกันสืบทอดวิถีชีวิตในการอนุรักษ์อาชีพร่อนแร่ดีบุก ของชาวจังหวัดพังงาไว้ ซึ่งในอดีตเป็นอาชีพหลักของยุคที่อุตสาหกรรมเหมืองแร่ดีบุกเฟื่องฟู แต่ปัจจุบันการทำเหมืองแรไม่มีแล้ว การร่อนแร่จึงกลายมาเป็นอาชีพเสริมของแม่บ้านในยุคที่ราคายางพาราตกต่ำ
ในการร่อนแร่นั้น ชาวบ้านที่นี่ยังคงใช้ “เลียง” ซึ่งมีลักษณะเป็นภาชนะกลมแบนคล้ายกระทะทำมาจากไม้ เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการร่อนแร่เพื่อล้างเศษหินดินทรายที่ปะปนมากับแร่ออก โดยการใช้เลียงตักดินที่มีแร่ดีบุกปะปนอยู่ในลำคลองนำมาร่อนกับน้ำด้วยวิธีการร่อนที่มีการถ่ายทอดมาจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้ดิน และทรายซึ่งเบากว่าแร่ดีบุกไหลออกจากเลียงลงกลับไปในลำคลอง ก่อนจะเทแร่ที่ร่อนได้เทใส่ในกระเป๋าผ้าที่ผูกไว้ที่เอวคนร่อน
จากนั้นจะนำไป “ไถ้” หรือแยกแร่ด้วยภาชนะกรองแยกแร่ดีบุกออกมา แล้วนำไปตากแดดให้แห้งสนิท หรือใช้วิธีการคั่วด้วยไฟ ก่อนจะนำไปขายที่ตลาดตะกั่วป่าในราคากิโลกรัมละ 200-250 บาท
สำหรับการใช้เลียงร่อนแร่ดีบุกนั้นในอดีตจะร่อนแร่ตามลำคลอง และท้ายรางแยกแร่ของเหมืองแร่ดีบุก และเรือขุดแร่ ซึ่งในพื้นที่นี้จะมีสายแร่ดีบุกที่ดี และมีมาก หลายบริษัทจึงเข้ามาทำเหมืองที่นี่ ปัจจุบันเหลือคนที่ร่อนแร่ดีบุกเป็นอาชีพเสริมในอำเภอตะกั่วป่า และอำเภอกะปง ประมาณ 100 คน โดยส่วนใหญ่จะออกมาร่อนแร่ตามลำคลองต่างๆ ในช่วงฤดูฝน
