ศูนย์ข่าวภูเก็ต - เปิดเมนูเด็ดของดีเมืองภูเก็ตที่กำลังจะเลือนหายไป "น้ำชุบเมืองหลางเก้าอย่าง" ถูกเลือกเป็น "หนึ่งจังหวัด หนึ่งเมนู" วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านเคียน นำกลับมาฟื้นฟูอีกครั้ง เพื่อสืบทอดต่อให้คนรุ่นหลัง
น้ำชุบเมืองหลางเก้าอย่าง ได้ถูกเลือกให้เป็น หนึ่งจังหวัด หนึ่งเมนู เชิดชูอาหารถิ่น ภายใต้โครงการส่งเสริมและพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรม และอัตลักษณ์ความเป็นไทย "รสชาติ...ที่หายไป" เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ของอาหารไทย อาหารท้องถิ่น ที่มีความสัมพันธ์กับวิถีชีวิตของคนไทย
แต่หลังประกาศออกมาไม่นานเกิดกระแสดรามาอย่างหนัก คนภูเก็ตส่วนใหญ่ต่างรู้สึก งงกับเมนูน้ำชุบ 9 อย่าง เพราะไม่รู้จัก ต่างสงสัยว่าเป็นเมนูอะไร วันนี้เราจะพามาไขข้อข้องใจ กับน้ำชุบเมืองหลางเก้าอย่าง ซึ่งเป็นอาหารพื้นบ้านของคนภูเก็ต โดยเฉพาะในอำเภอถลาง ประกอบด้วย น้ำชุบหยำ น้ำชุบเยาะ (ยอก) น้ำชุบหวาน น้ำชุบหมก น้ำชุบไคร หรือน้ำพริกตะไคร้ น้ำชุบคั่ว น้ำชุบเซี๊ยะ (เสียก) น้ำชุบเมือง และน้ำชุบเคย
ปัจจุบัน บางเมนูไม่สามารถหากินได้แล้ว เช่น น้ำชุบหมก เป็นน้ำชุบที่ใช้เครื่องปรุงที่มีอยู่ข้างบ้าน พริก หอม กระเทียม น้ำตาลปี๊บ น้ำตาลทรายนำมาตำรวมกัน ไม่ต้องใส่มะนาว หลังจากได้ที่นำไปวางในฝาหม้อดิน และตั้งบนเตาถ่าน ย่างไปจนสุกและแห้งได้ที่
นอกจากนั้น ยังมีน้ำชุบเมือง เป็นน้ำชุบที่มีส่วนผสมสมคล้ายเครื่องแกงกะทิ จะเพิ่มในส่วนของข่าที่นำมาตำหยาบ ปลาฉิ้งฉ้าง ตำเข้าด้วยกัน หลังจากนั้นนำเครื่องที่ตำไว้ไปผัดกับน้ำกะทิจนเกือบแห้ง จะได้รสชาติคล้ายๆ น้ำยาขนมจีน ยังมีน้ำชุบเซี๊ยะ เป็นน้ำชุบที่ไม่ใส่กะปิ ใช้มะม่วงแทนมะนาว น้ำชุบหวาน คล้ายกับน้ำชุบเคย หรือน้ำพริกกะปิ แต่จะใส่กระเทียมดองและน้ำกระเทียมดองลงไปด้วย
ส่วนน้ำชุบอื่น ๆ ยังทำกินกันในครัวเรือน หรือร้านอาหารต่างๆ แต่สำหรับในพิธีกรรมสำคัญ น้ำชุบทั้งเก้าอย่างเป็นสำรับอาหารที่จะขาดไม่ได้แม้แต่เมนูเดียว
เช่น พิธีไหว้ตายาย ผีหลาง (ถลาง) ซึ่งประเพณีไหว้ตายายผีหลาง เป็นประเพณีเก่าแก่ของคนอำเภอถลาง ที่สืบทอดกันมาเป็นเวลานาน เพื่อเป็นการแสดงถึงความกตัญญูกตเวทีและสำนึกในบุญคุณของบรรพบุรุษ รวมทั้งยังเป็นการพบปะระหว่างเครือญาติ โดยพิธีจะทำกันในช่วงเดือน 4 หรือเดือน 6 ขึ้นอยู่กับปฏิทินจันทรคติ
สำหรับคนที่อยากลองชิม หรืออยากเรียนรู้วิธีการทำน้ำชุบเมืองหลางเก้าอย่าง สามารถติดต่อสอบถามได้ที่วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านเคียน หมายเลขโทรศัพท์ 08-1271-3796 ซึ่งต้องแจ้งล่วงหน้า
