ทัศนะ โดย.. ศจ.กรกฎ ทองขะโชค คณบดีคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ
ส.ต.อ.ปัญญา ก่อเหตุกราดยิงในศูนย์เด็กเล็กที่ จ.หนองบัวลำภู จนมีผู้เสียชีวิต 38 ราย เเละมีผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวนมาก ทั้งเด็กเเละผู้ใหญ่ ปรากฏการณ์ดังกล่าวนักเรียนไม่ควรต้องเข้าโรงเรียนและกลัวตกเป็นเหยื่อของความรุนแรงโดยทั่วไป ไม่น้อยไปกว่าความรุนแรงจากอาวุธปืน โดยเฉพาะโรงเรียนหรือชุมชนต้องมั่นใจในความปลอดภัยทางกายภาพของนักเรียน คุณครู ผู้ปกครอง ผลกระทบด้านลบของความรุนแรงของอาวุธปืนหรือดาบที่มีผลต่อสุขภาพจิตและความเป็นอยู่ของประชาชนอยู่บ่อย สัมผัสกับภาพและเรื่องราวที่น่ากลัวและหลีกเลี่ยงไม่ได้ความรุนแรงในโรงเรียน หรือในที่สาธารณะ ซึ่งอยู่ภายใต้การมีแผนระวังการเกิดเหตุการณ์รุนแรงของภาครัฐ
ทำความเข้าใจว่า ทำไมเหตุการณ์เหล่านี้จึงเกิดขึ้น และอื่นๆ ที่สำคัญ ป้องกันได้อย่างไร ในขณะเดียวกัน สื่อมวลชน ทั้งทางการและไม่ทางการก็ให้ความสนใจเรื่องดังกล่าวเป็นอย่างมาก เปิดเผยและเพิ่มความรู้สึกกลัวความวิตกกังวลโดยทางอ้อมและความเปราะบางในโรงเรียน แม้ว่านักเรียน คุณครู ผู้ปกครองจะไม่ได้เข้าร่วมโรงเรียนที่เกิดการกราดยิง
เหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจเหล่านี้มีผลกระทบดังก้องเพื่อพัฒนาเยาวชนและความเป็นอยู่ที่ดี อย่างไรก็ตาม โรงเรียนยังคงดิ้นรนเพื่อตอบสนองความต้องการของจิตใจของผู้ปกครอง คุณครูและนักเรียนคนอื่นๆ ความต้องการด้านสุขภาพเนื่องจากอาจไม่เพียงพอสำหรับการรักษาจิตใจ
การกระทำความผิดโดยการกราดยิงไม่เพียงมีผลร้ายต่อตัวผู้ได้รับความเสียหายจากการกระทำเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบและสร้างความวิตกได้เป็นอย่างมาก การกระทำความผิดดังกล่าวที่มีลักษณะรุนแรงหรือการกระทำความผิดที่สะท้อนให้เห็นถึงอารมณ์ความรู้สึกนึกคิดจิตใจของผู้กระทำผิด คือ ส.ต.ท.ปัญญา ทั้งยังไม่สามารถลงโทษผู้กระทำความผิดได้หรือจากได้ฆ่าตัวตายเพื่อให้พ้นจากความรับผิด จึงมีประเด็นเพื่อการปรับปรุงพัฒนาระบบการป้องกันและเยียวยาอาชญากรรมในอนาคต ดังนี้
ประเด็นการรับราชการของตำรวจ การรับประชาชนเข้าเป็นตำรวจแน่นอนมีการทดสอบทั้งความรู้ กำลังกาย และการตรวจสอบสารเสพติดในร่างกาย แต่หากผู้ที่ต้องการเป็นตำรวจที่มีพื้นฐานยาเสพติดหรือยุ่งเกี่ยวยาเสพติดมาในอดีต แต่เมื่อมีความประสงค์ต้องการสอบตำรวจ ก็ฝึกฝนร่างกาย ผ่านการสอบวิชาการ การทดสอบร่างกาย และอาจผ่านการตรวจสอบสารยาเสพติดด้วยด้วยวิธีการตรวจเลือด เพราะในห่วงเวลานั้นไม่มีสารเสพติดในร่างกาย โดยในหลักสูตรของศูนย์ฝึกอบรมตำรวจภูธรตามภาคต่างๆ ระยะเวลาอบรมประมาณ 8 เดือนถึง 1 ปี ก็ออกมาทำงานรับใช้ประชาชนได้ พร้อมทั้งมีทักษะและความรู้ในการใช้อาวุธปืน เมื่อออกไปทำงานสังกัดสถานีตำรวจก็ต้องแสวงหาในการซื้ออาวุธปืนเพื่อใช้ในการป้องกันตัวโดยปริยายอยู่แล้ว
เมื่อมีปัญหาทั้งส่วนตัวหรือหน้าที่การงานก็กลับไปหวนเสพยาเสพติดอีกครั้ง เมื่อมีสารเสพติด หรือเสพสารเสพติดระบบราชการโดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ตำรวจก็เป็นวินัยร้ายแรง ทำให้ออกจากทางราชการ
สถานการณ์ออกจากราชการและต้องถูกดำเนินคดียาเสพติดจึงเป็นที่มาของการลดความมีเกียรติยศหรือศักดิ์ศรีในมุมมองของผู้ก่อเหตุที่ถูกทำลาย แต่อาวุธที่ตนไปฝึกฝนมาและซื้อหาด้วยเงินส่วนตัวยังใช้ในการป้องกันตัวตามกฎหมายได้อีก แม้จะให้ถูกออกจากราชการ จึงเป็นปัจจัยสำคัญของการก่อเหตุร้ายที่มีการคิดล่วงหน้า ต้องการหนีความผิดทุกๆ เรื่องในท้ายที่สุดอยู่แล้วโดยการฆ่าตัวตาย
สำนักงานตำรวจแห่งชาติต้องนำประเด็นเหล่านี้ไปถอดบทเรียนในการรับตำรวจชั้นประทวนซึ่งแต่ละปีจะรับจำนวนมาก โดยเฉพาะในปี พ.ศ.2565 รับถึง 1,200 กว่าอัตรา โดยรับจำนวนอัตราสูงมาหลายปี อาจด้วยเหตุผลเนื่องจากมีอาชญากรรมเพิ่มขึ้น
ถึงแม้ขณะเหตุการณ์เกิดที่ได้มีการกระทำความผิดจะไม่ได้สังกัดหน่วยงานสำนักงานตำรวจแห่งชาติแล้ว แต่หน้าที่หลักของสำนักงานตำรวจแห่งชาติในการมีแผนป้องกันระวังเหตุร้ายเพื่อการยับยั้งในทันท่วงทีก็ยังคงอยู่ เมื่อผู้กระทำความผิดใช้อาวุธปืนยิงเด็กๆ แล้วยังเข้ารถกลับบ้านไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตร โดยไม่สามารถสกัดคนร้ายได้ จึงถือว่าการป้องกันอาชญากรรมของรัฐไม่ว่าสำนักงานตำรวจแห่งชาติ หรือหน่วยงานทางปกครองล้มเหลว จึงเป็นที่มาของความโศกเศร้าครั้งใหญ่ของประเทศไทย
หน่วยงานในการควบคุมและป้องกันอาชญากรรมในพื้นที่ จึงจำเป็นต้องปรับแผนในการระวังเหตุการณ์ อาชญากรรมที่มีความรุนแรงได้ทันที โดยไม่ต้องรอให้นายสั่ง
ประเด็นของเหยื่ออาชญากรรม เมื่อเกิดอาชญากรรมขึ้นตาม พ.ร.บ.ค่าตอบแทนผู้เสียหายและค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่จำเลยในคดีอาญา ผู้เสียชีวิตจะได้รับค่าตอบแทนการเสียชีวิต 30,000 บาท ค่าจัดการศพ 20,000 บาท ค่าขาดอุปการะเลี้ยงดูไม่เกิน 30,000 บาท และค่าเสียหายอื่น 30,000 บาท รวมเงินเยียวยาผู้เสียชีวิต 110,000 บาท ให้แก่ทายาท ซึ่งถือเป็นระบบความยุติธรรมทางอาญาปกติ ในการมุ่งที่จะควบคุมอาชญากรรมมากกว่าการป้องกัน คือ การป้องกันประชาชนผู้บริสุทธิ์มิให้ตกเป็นเหยื่อ อย่างไรก็ตาม หากประชาชนต้องตกเป็นเหยื่ออาชญากรรม รัฐจึงต้องรับผิดชอบในการชดเชยความเสียหายเนื่องจากรัฐไม่สามารถคุ้มครองพลเมืองของตนให้ปลอดภัยจากอาชญากรรม
แต่เมื่อพิจารณากรณีดังกล่าว แม้เป็นการกระทำให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย ซึ่งมีหน่วยงานภาครัฐในพื้นที่เข้าไปช่วยเหลือเบื้องต้นหลายๆ ส่วนงาน แต่ถือว่าการกระทำการอันเป็นความผิดอาญา คือ กระทำการใดอันก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิต หรืออันตรายอย่างร้ายแรงต่อร่างกาย หรือเสรีภาพของบุคคลใดๆ ถ้าการกระทำนั้นได้กระทำโดยมีความมุ่งหมายเพื่อสร้างความปั่นป่วนให้เกิดความหวาดกลัวในหมู่ประชาชน ผู้นั้นกระทำความผิดฐานก่อการร้าย กรณีดังกล่าวประชาชนทั้งประเทศเกิดความหวาดกลัวติดตามข่าวสาร และวิตกกังวลจึงเป็นความผิดฐานก่อการร้ายตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 135/1 เช่นเดียวกับหลายๆ เหตุการณ์ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ผ่านมา
รัฐควรศึกษา เพื่อติดตามมาตรการในการช่วยเหลือเยียวยาในทุกๆ กิจกรรม จากทุกภาคส่วนเพื่อให้เป็นรูปแบบออกมาให้เห็นว่าผู้ได้รับผลกระทบจะได้รับอะไรจากใครบ้างอย่างไร ซึ่งจะได้รับการช่วยเหลือจากที่กำหนดตามกฎหมายและกฎระเบียบที่มีอยู่แล้วเดิม เป็นสิทธิที่ประชาชนและข้าราชการมีอยู่แล้ว
ดังนั้น การกำหนดให้การเยียวยาควรสูงกว่าปกติอาชญากรรมปกติ หากเทียบกับกรณีเหตุการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ตามระเบียบคณะกรรมการยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ว่าด้วยการให้ความช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับความเสียหายและผู้ได้รับผลกระทบจากการกระทําของเจ้าหน้าที่ของรัฐอันสืบเนื่องมาจากเหตุการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ พ.ศ.2555 ซึ่งถือว่าผู้ก่อความไม่สงบเรียบร้อยได้กระทำความผิดเกี่ยวกับก่อการร้ายตามประมวลกฎหมายอาญา และเจ้าหน้าที่รับรองสามฝ่าย รัฐต้องเยียวยาเฉพาะในตัวเงินจำนวน 500,000 บาท และหากเป็นกรณีที่เจ้าหน้าที่รัฐเป็นฝ่ายก่อให้เกิดความเสียหายถึงชีวิต ต้องเยียวยาไม่เกิน 7,000,000 บาท จึงควรนำหลักเกณฑ์เหล่านี้มาพิจารณาเพื่อให้เกิดการควบคุมและป้องกันอาชญากรรมที่รุนแรงไม่ให้เกิดการสูญเสียในทุกระบบขึ้นในอนาคตอีกต่อไป