นครศรีธรรมราช - นักพืชศาสตร์ และนักวิจัยแห่งมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ (มวล.) เผยมีการค้นพบ “หม้อข้าวหม้อแกงลิง” ชนิดใหม่ของโลกเพิ่มอีก 2 ชนิดกลางป่าใน จ.กระบี่ และ จ.นครศรีฯ ล่าสุด ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับโลกไปแล้ว
เมื่อไม่กี่เดือนก่อนหน้านี้ นักพืชศาสตร์ และนักวิจัยแห่งมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ (มวล.) ได้ค้นพบต้น “หม้อข้าวหม้อแกงลิง” เพิ่มใหม่อีก 2 ชนิด ซึ่งได้รับการยืนยันว่าเป็นชนิดใหม่ของโลก พร้อมได้รับการตีพิมพ์ลงในวารสารวิชาการระดับโลกไปแล้ว โดยหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดแรกพบบนเทือกเขาชวาปราบ ใน จ.กระบี่ ทีมวิจัยตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ว่า นีเพนธีส เฮอเทลล่า (Nepenthes hirtella) มีชื่อทั่วไปว่า Tiger Ampown หรือ “เสืออำพล” ส่วนอีก 1 ชนิดพบบนเทือกเขาหลวง อ.ทุ่งสง จ.นครศรีธรรมราช ตั้งชื่อว่า นีเพนธีส บราทีโอซ่า (Nepenthes bracteosa) เรียกทั่วไปว่า Tiger Nakhon หรือ “เสือนคร” ทำให้ ณ ปัจจุบัน ประเทศไทยมีหม้อข้าวหม้อแกงลิงทั้งหมด 16 ชนิด 1 สายพันธุ์
รศ.ดร.พจมาลย์ สุรนิลพงศ์ อาจารย์สำนักวิชาเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ กล่าวว่า หลังจากนักวิจัยได้รับทราบข้อมูลว่ามี “หม้อข้าวหม้อแกงลิง” ชนิดใหม่ ทีมสำรวจได้ลงพื้นที่ไปเก็บข้อมูลตัวอย่าง เพื่อนำมาดูลักษณะทางด้านพฤกษศาสตร์ ตั้งแต่รูปร่าง ลักษณะ และขนาดของตัวหม้อ ปีกบนตัวหม้อ ขน ปากใบ แผ่นปิดที่ปากใบ ว่ามีลักษณะแบบไหน ลำตัน ใบ หม้อ มีขนมากน้อยขนาดไหน และมีความสั้นยาวเท่าไหร่ ใบมีลักษณะเรียวยาวหรือสั้นป้อม รวมทั้งดูลักษณะของช่อดอกตัวผู้ และช่อดอกตัวเมีย หลังจากนั้น ได้นำใบมาสกัดดีเอ็นเอ เพื่อจำแนกความแตกต่างของหม้อข้าวหม้อแกงลิงแต่ละชนิด เพื่อเปรียบเทียบ และยืนยันว่าหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่พบเป็นชนิดใหม่ของโลกจริงหรือไม่ โดยใช้เครื่องหมายโมเลกุล AFLP
ซึ่งจากผลการเปรียบเทียบลักษะทางพฤกษศาสตร์ และผลจากดีเอ็นเอยืนยันว่า หม้อข้าวหม้อแกงลิงทั้ง 2 ชนิดดังกล่าว แตกต่างจากพืชในสกุลหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดอื่นๆ ที่พบมาก่อนหน้านี้ในประเทศไทย และมีความแตกต่างกันมากพอที่จะจัดให้เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดใหม่ได้ รวมทั้งมีความแตกต่างจากหม้อข้าวหม้อแกงลิง ชนิด Nepenthes krabiensis (เนเพ็นเดส กราเบียนสิส) ซึ่งนักวิจัยได้พบว่าเป็นชนิดใหม่ของโลก เป็นชนิดแรกในปี พ.ศ.2558 ด้วยหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่พบทั้ง 3 ชนิดนี้มีลักษณะพิเศษที่ค้นพบบนตัวหม้อ คือ มีจุดประคล้ายกับลายเสือ จึงได้จัดให้ชื่อมีคำว่า “เสือ” ดังกล่าว
รศ.ดร.พจมาลย์ กล่าวต่อไปอีกว่า มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ทำการศึกษาเรื่องชนิด และสายพันธุ์ “หม้อข้าวหม้อแกงลิง” มาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งพืชชนิดนี้มีการกระจายตัวอยู่ในประเทศแถบอินโดจีน ได้แก่ จีน เวียดนาม ลาว กัมพูชา ไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ในประเทศไทยพบหม้อข้าวหม้อแกงลิงกระจายตัวตามภูเขาสูง หรือที่ราบลุ่มที่มีความชื้น และแสงแดดพอประมาณทั่วทุกภาคของประเทศ ตั้งแต่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก รวมถึงภาคใต้ และด้วยภาคใต้ของประเทศไทย มีสภาพอากาศที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของหม้อข้าวหม้อแกงลิง ทำให้พบหม้อข้าวหม้อแกงลิงหลายชนิดในภาคใต้
“หม้อข้าวหม้อแกงลิง เป็นพืชอนุรักษ์ถูกจัดอยู่ในบัญชีที่ 2 ของอนุสัญญาไซเตส ซึ่ง 2 ชนิดที่พบใหม่อยู่ในกลุ่มใกล้สูญพันธุ์ วิธีการอนุรักษ์จะใช้การขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด การปักชำกิ่ง หรือเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ได้รวบรวมสายพันธุ์หม้อข้าวหม้อแกงลิงกว่า 20 ชนิดไว้ที่อุทยานพฤกษศาสตร์ ซึ่งจะเปิดให้เข้าศึกษาเยี่ยมชมได้ในเร็วๆ นี้”
