สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ได้จัดการประกวดเรื่องเล่า “หัวข้อประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” เรื่องเล่าตำนานประวัติบุคคลสำคัญ รอบชิงชนะเลิศในรูปแบบออนไลน์ รางวัลแบ่งออกเป็นตามกลุ่ม โดยภาคใต้กลุ่มที่ 4 รางวัลชนะเลิศทุนการศึกษา พร้อมเกียรติบัตร เป็นของโรงเรียนควนโดนวิทยา จ.สตูล โดย น.ส.นิชากร อัญสุรีย์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนควนโดนวิทยา จ.สตูล เล่าเรื่อง “ทะเลบัน” เป็นภาษาถิ่นใต้ ซึ่งมีเสน่ห์ และเป็นภาษาที่มีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น จนคว้ารางวัลครั้งนี้มาครองได้สำเร็จ
น.ส.นิชากร อัญสุรีย์ บอกว่า พื้นที่อุทยานแห่งชาติทะเลบัน ตามเรื่องเล่าผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้านบอกว่าเคยเป็นหมู่บ้านเก่า ผู้นำหมู่บ้านฝันว่ามีคนมาเตือนให้อพยพคนออกจากหมู่บ้านแห่งนี้เพราะจะเกิดเภทภัย ซึ่งชาวบ้านส่วนใหญ่ก็จะเชื่อผู้นำจึงพากันอพยพ ต่อมาไม่นานก็เกิดหลุมยุบกลายเป็นบึงในปัจจุบัน
น้องนิชากร บอกอีกว่า การเล่าเรื่องเป็นภาษาถิ่นใต้ เป็นการใช้ภาษาที่ไม่น่าอาย แต่กลับเป็นเรื่องที่น่าภาคภูมิใจมากกว่า ทุกครั้งเวลาพูดคุยกับเพื่อนนอกพื้นที่ มักจะมีคนทักว่าเป็นภาษาใต้ที่แปลก และมีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น ไม่เหมือนใคร เพราะสำเนียงของที่นี่ผิดจากภาษาใต้ทั่วไป จึงอยากจะเชิญชวนเพื่อนๆ และทุกคนมาพูดภาษาถิ่น เพราะภาษาถิ่นไม่ใช่เรื่องที่น่าอาย และเชื่อว่าเป็นสิ่งที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ เป็นทั้งเอกลักษณ์ และสิ่งที่ดีงามของท้องถิ่นเรา
ขณะที่ นายกระจาย หนูคงแก้ว ผู้อำนวยการโรงเรียนควนโดนวิทยา กล่าวว่า สำหรับพื้นที่ อ.ควนโดน มีวัฒนธรรม วิถีชีวิต โดยเฉพาะภาษาที่มีความแตกต่างและโดดเด่น ควรที่จะอนุรักษ์ รักษา หรือว่าสืบทอด ในส่วนของโรงเรียนซึ่งมีหน้าที่จัดการศึกษา พัฒนาเด็กและเยาวชน ส่งเสริมสนับสนุนในหลายๆ ส่วน โดยเฉพาะความโดดเด่นของ อ.ควนโดน เหมือนดั่งคำขวัญ “สำเนียงโดดเด่น” โดยให้นักเรียนได้มีส่วนสืบสาน และสืบทอด โดยแผนการจัดการเรียนรู้หลายๆ รูปแบบ เรื่องของวรรณกรรมท้องถิ่น เรื่องของการจัดทำโครงงานรวบรวมให้เป็นสารานุกรมภาษาถิ่น
ด้านนายนัฐดนัย อาดำ ครูผู้ฝึกซ้อม และหัวหน้ากลุ่มสาระภาษาไทย โรงเรียนควนโดนวิทยา กล่าวเพิ่มเติมว่า ในวิชาภาษาไทยจะมีวิชาเพิ่มเติม คือ วรรณกรรมท้องถิ่น โดยจะให้นักเรียนศึกษาตำนาน นิทาน โดยจะมีภาษาถิ่นอยู่ด้วย ให้นักเรียนได้ศึกษาภาษาของ อ.ควนโดน ว่ามีความแตกต่างอย่างไร
สำหรับภาษาถิ่นของคนใน อ.ควนโดน จะใช้ลักษณะกระแทกเสียงคำลงท้าย คำสุดท้ายของประโยคจะสูงขึ้น และจะมีคำของภาษามลายูมาผสมผสานด้วย
