พังงา - เคยกินไหม “ลูกกอ” เกาลัดเมืองไทย มีให้กินได้ปีละครั้ง เป็นลูกไม้หายากรสชาติไม่ธรรมดาหวาน มัน เนื้อแน่นอร่อยไม่แพ้เกาลัดจากต่างประเทศ เกษตรกรชาวพังงาอนุรักษ์ต้นไว้ให้ลูกหลานได้รู้จัก เก็บเมล็ดขายเป็นรายได้เสริม
ในช่วงเดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคมของทุกปี จะเป็นช่วงหน้าฝนและเป็นฤดูผลไม้ของชาวจังหวัดพังงา ซึ่งจะมีทั้งทุเรียนพื้นบ้าน ทุเรียนพันธุ์ต่างๆ มังคุด เงาะ และผลไม้อื่นๆ ที่ออกสู่ท้องตลาดเป็นจำนวนมาก แต่วันนี้จะพามารู้จักกับ “ลูกกอ” หรือ “เกาลัดเมืองไทย” ลูกไม้ป่าชนิดหนึ่งที่ออกผลหล่นลงมาบนพื้นใต้ต้นให้ชาวบ้านไปเก็บเอาเมล็ดนำมาคั่วให้สุก ก่อนที่จะนำเนื้อมากิน
สำหรับ “ลูกกอ” เป็นลูกไม้ป่าที่หากินได้ยาก มีให้กินได้ปีละครั้งเท่านั้น ส่วนใหญ่จะมีขายกันในพื้นที่ภาคใต้ เนื้อ “ลูกกอ” มีรสชาติมัน หวาน เนื้อแน่น อร่อย ลักษณะจะคล้ายกับเกาลัดจากต่างประเทศที่นำคั่วขาย จึงเป็นที่ชื่นชอบของคนที่ได้กิน ลูกกอ จนมีการเรียกกันว่า เกาลัดปักษ์ใต้ หรือเกาลัดเมืองไทย ส่วนที่มาของลูกกอเชื่อว่าหลายคนนักที่จะรู้จักว่า ต้นลูกกอเป็นอย่างไร ผลของลูกกอเป็นอย่างไร เพราะส่วนใหญ่เคยเห็นหรือเคยกินแต่ลูกกอ แต่ไม่เคยเห็นว่าต้นและผลของลูกกอเป็นแบบไหน
สำหรับต้นลูกกอ หรือเกาลัดปักษ์ใต้ มักจะขึ้นตามธรรมชาติ ตามป่าริมภูเขาทางภาคใต้ เป็นไม้ป่าที่ลำต้นขนาดใหญ่ สูงประมาณ 30 เมตร เป็นไม้หวงห้าม ตามพระราชกฤษฎีกา ไม้หวงห้าม พ.ศ.2530 เนื่องจากเป็นไม้ผลที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจ และคุณค่าทางปกป้องสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ เพราะส่วนใหญ่ชอบขึ้นตามป่าดิบเขา ตามที่ลาดชันสูง จึงเป็นกลุ่มพืชที่สำคัญที่ช่วยปกป้องการพังทลายของดิน รักษาอุณหภูมิและดูดซับความชุ่มชื้นเก็บไว้ในดินได้ดี เมล็ดลูกกอถูกหุ้มด้วยเปลือกสีเขียวที่เป็นหนามแหลม
นายสถิต ผลแก้ว อายุ 65ปี ชาว ม.6 บ้านโตนดินนอก ต.ถ้ำ อ.ตะกั่วทุ่ง จ.พังงา ซึ่งเป็นหนึ่งในบ้านที่ จ.พังงา ที่ยังคงอนุรักษ์ต้นลูกกอไว้กว่า 10 ต้น อยู่ภายในสวนทุเรียนพันธุ์พื้นเมืองของตัวเอง บอกว่า ช่วงนี้ผลลูกกอสุกหล่นลงมาเกือบหมดแล้ว เหลือให้เห็นอยู่บนกิ่งเพียงเล็กน้อย ซึ่งในปีนี้เก็บเมล็ดลูกกอสดไปขายได้กิโลกรัมละ 50-60 บาท ทำให้สามารถสร้างรายได้เสริมเข้าสู่ครอบครัวได้เป็นอย่างดี ส่วนที่ยังเก็บต้นลูกกอไว้ในสวนเพื่ออนุรักษ์ต้นกอไว้ให้ลูกหลาน หรือคนรุ่นใหม่ได้เห็นกันต่อไป เนื่องจากปัจจุบันนี้ต้นลูกกอ กลายเป็นต้นไม้หายากไปแล้ว
ด้านนางสายใจ พุกบุญมี อายุ 39 ปี ลูกสาวนายสถิต ได้บอกถึงวิธีการคั่วลูกกอว่า เมื่อเก็บมาแล้วจะนำมาล้างน้ำให้สะอาดแล้วตากให้แห้ง ก่อนจะนำมาคั่วในกระทะด้วยไฟปานกลาง แล้วใช้ฝาครอบไว้ประมาณ 5 นาที จากนั้นเปิดฝาแล้วคั่วต่ออีกเล็กน้อย จากนั้นตักออกจากกระทะมาวางไว้ให้หายร้อน แล้วใช้ของแข็งมาทุบเปลือกให้แตกแล้วแกะเนื้อในมากิน บางคนที่มีฟันแข็งแรงก็ใช้ฟันขบได้เช่นเดียวกัน ซึ่งเมื่อทุกคนได้กินจะบอกว่ารสชาติหวานมัน “หรอยจังฮู้” ขณะที่บางคนบอกว่าลูกกอนั้น มีรสชาติอร่อยกว่าเกาลัดที่นำเข้ามาจากต่างประเทศเสียอีก
