พัทลุง - “แกระเกี่ยวข้าว” มรดกภูมิปัญญาทางด้านการเกษตรชนิดหนึ่งของชาวนาในพื้นที่จังหวัดพัทลุง ที่มีอายุมานานรับ 100 ปี ซึ่งกำลังจะสูญหายไป
“แกระเกี่ยวข้าว” เป็นอุปกรณ์ทางด้านการเกษตรชนิดหนึ่งของชาวนาในพื้นที่จังหวัดพัทลุง และภาคใต้ ที่ใช้ในการเก็บเกี่ยวรวงข้าวที่กำลังสุกอร่ามตามท้องทุ่ง ด้วยภูมิปัญญานำเหล็กมาตีเป็นใบมีด ก่อนนำขึ้นรูปบนแผ่นไม้ที่บางและเบา นิยมใช้ไม้แคนาและไม้พระญาสัตตบรรณ ตามด้วยด้ามไม้ไผ่และใส่ลิ่มก่อนเป็นตัวแกระนำไปเก็บข้าว
ตารุ่น และยายวิไลวรรณ ศรีทองแก้ว เกษตรกรชาวสวนยางพารา วัย 74 ปี อยู่บ้านเลขที่ 91 หมู่ที่ 4 ต.แพรกหา อ.ควนขนุน จ.พัทลุง ที่ทำแกระเกี่ยวข้าวเป็นอาชีพเสริมมากว่า 50 ปี โดยรับมรดกตกทอดมาจากผู้เป็นพ่อและปู่ ซึ่งทำมาตั้งแต่สมัยโบราณ และมีเพียงแห่งเดียวในภาคใต้ ซึ่งในภาวะปัจจุบันอาชีพการผลิตแกระเกี่ยวข้าวค่อนข้างจะซบเซามาก ทั้งนี้เนื่องจากว่า ชาวนาส่วนใหญ่จะหันมานิยมใช้รถเกี่ยวข้าวแทนกันแล้ว
ยายวิไลวรรณ เล่าว่า เดิมนั้นคุณแสง ชูช่วย ซึ่งเป็นพ่อ เป็นผู้ผลิตแกระเกี่ยวข้าวเพียงผู้เดียว ส่งขายใน 14 จังหวัดภาคใต้ จนเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง ภายใต้ตราเคียวคู่ ต่อมาเมื่อคุณพ่อแสง ถึงแก่กรรม ตนจึงได้ดำเนินการอย่างจริงจัง โดย 1 ปี ผลิตได้ประมาณ 1 แสนชิ้น ส่งขายตั้งแต่จังหวัดชุมพรจนถึงจังหวัดนราธิวาส โดยใช้แรงงานในครอบครัว ทั้งนี้ในช่วงฤดูกาลเก็บเกี่ยวจะขายดีมาก จนต้องจ้างคนงานเข้ามาเสริม
โดยครอบครัวยึดอาชีพผลิตแกระเกี่ยวข้าวเป็นอาชีพเสริมมากว่า 50 ปี ส่งขายตั้งแต่อันละ 2 บาท ปัจจุบันส่งขายอันละ 20 บาท แต่ผลิตน้อยประมาณปีละ 10,000 อันเท่านั้น เนื่องจากว่าชาวนาส่วนใหญ่จะจ้างรถเกี่ยวข้าวกันเพิ่มขึ้นทุกปี แต่ก็ยังมีชาวนาบางรายที่ยังใช้แกระเกี่ยวข้าวแบบดั้งเดิม ส่วนใหญ่จะเป็นข้าวที่ปลูกแซมในสวนยางพารา หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า ข้าวไร่ หรือบางรายไม่ต้องการจ้างรถเกี่ยวข้าวก็จะซื้อแกระมาเกี่ยวข้าวแบบดั้งเดิม
ยายวิไลวรรณ ยังได้บอกทิ้งท้ายว่า รู้สึกเสียดายอาชีพการทำแกระเกี่ยวข้าว เพราะเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นแบบดั้งเดิมซึ่งมีมานานกว่า 100 ปี และเกรงว่าจะสูญหายไม่มีผู้สืบทอด เนื่องจากรุ่นของตนคงจะเป็นรุ่นสุดท้าย เพราะคนรุ่นใหม่ไม่ค่อยให้ความสนใจภูมิปัญญาท้องถิ่นดั้งเดิม จึงอยากฝากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และเยาวชนพัทลุงได้ร่วมกันสืบทอดอาชีพผลิตแกระเกี่ยวข้าว
หากผู้ที่สนใจสั่งซื้อแกระเกี่ยวข้าว สามารถสั่งซื้อได้ที่บ้านเลขที่ 91 หมู่ที่ 4 ตำบลแพรกหา อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง โทร.08-7382-5718
