สิทธิในที่ดินทำกินคือ..ลมหายใจของชีวิต?!

 
คอลัมน์ : จากนาบอนถึงริมฝั่งเจ้าพระยา  /  โดย... ยุทธิยง ลิ้มเลิศวาที ผู้ดำเนินรายการสภากาแฟช่อง NEWS 1
 

 
ในแต่ละสัปดาห์ที่ทำรายการสภากาแฟ ที่สถานีโทรทัศน์ช่อง NEWS 1 ทุกสัปดาห์จะมีชาวบ้านจากต่างจังหวัดแวะเวียนมาร้องทุกข์เรื่องปัญหาที่ดินทำกินเป็นประจำ
.
หาก “สำนักนายกรัฐมนตรี” คือหมุดหมายที่ร้องทุกข์ของชาวบ้าน “รายการสภากาแฟ-สภาชาวบ้าน” ทางสถานีโทรทัศน์ NEWS 1 ก็นับเป็นสถานที่ที่ชาวบ้านมาเล่าความทุกข์ยากของชีวิตให้สังคมได้รับทราบ
.
เพื่อให้คนในสังคมไทยได้รับรู้เรื่องราวความทุกข์ยากของคนในแผ่นดินเดียวกัน!
.
เราเองก็ต้องทำหน้าที่สื่อสาร เล่าเรื่อง ยกระดับความเข้าใจในเรื่องสิทธิในที่ดินเพื่อให้ผู้คนในสังคมไทยได้ร่วมกันขบคิด
.
เพราะเรื่องนี้เป็นปัญหาใหญ่ที่เรื้อรังมานาน เกษตรกร คนยาก คนจนต้องถูกเจ้าหน้าที่รัฐจับกุมเรื่องปัญหาที่ดินทำกิน จนแน่นเรือนจำแล้ว!
.
คุณพี่พงศา ชูแนม อดีตข้าราชการกรมอุทยานฯ ที่สงสารชาวบ้านเล่าให้ผมฟังว่า
.
“ปัญหาที่ดินทำกินที่ยังไม่ได้มีการจัดการอย่างถูกต้องตามกฎหมาย เพื่อให้ชาวบ้านได้ทำอยู่ทำกิน อันครอบคลุมประชากร 17 ล้านคน หรือราว 3.5 ล้านครอบครัว ซึ่งรวมที่ดินถึงประมาณ 35 ล้านไร่ทั่วประเทศ”
.
ปัญหาเรื่องนี้มีแทบทุกจังหวัดของประเทศไทย ที่เป็นเรื่องราวรับรู้กันทั่วไปแล้วก็ เช่น ชัยภูมิ ตรัง พัทลุง น่าน พิษณุโลก พิจิตร เชียงใหม่ เชียงราย ยะลา ปัตตานี เป็นต้น
.

 
ที่ ต.บ้านมุง อ.เนินมะปราง จ.พิษณุโลก ชาวบ้านที่นี่อาศัยพื้นแผ่นดินรอบเขาหินปูนในตำบลทำอยู่ทำกินกันมานมนาม พวกเขาทำไร่ปลูกข้าวโพดบ้าง ปลูกมันบ้าง
.
ทำการเกษตรสร้างครอบครัวมาจนลูกหลานเต็มแผ่นดินเนินมะปราง!
.
จากพืชไร่ทำแล้วยิ่งทำยิ่งยากจน ก็เลยหันมาปลูกพืชสวน ทำสวนมะม่วง สร้างป่ามะม่วง เขียวชอุ่มขึ้นมาทดแทนการปลูกข้าวโพด มันสำปะหลังบริเวณรอบๆ เขาหินปูนที่เนินมะปรางนั้น
.
“มะม่วงที่เนินมะปราง” เป็นผลไม้ส่งออกไปต่างประเทศทั้งจีน รัสเซีย ญี่ปุ่น ฯลฯ
.
หลายปีมานี้ การดิ้นรนบากบั่นของเกษตรกรที่นั่น ปรากฏว่ามะม่วงทำเงินตราจนสร้างชื่อเสียงได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะ “มะม่วงน้ำดอกไม้เนินมะปราง”
.
แต่ชีวิตของพวกเขายังต้องร้องขอ วิงวอน เรียกร้องสิทธิในที่ดินทำกินกันมาตลอดทั้งชีวิต!
 
 

 
มีข่าวว่าจะมีการออก ส.ป.ก. 4-01 ให้ พวกเขาก็ไปแจ้งสิทธิไว้ มีข่าวว่าจะมีการออกโฉนด พวกเขาก็ไปแจ้งขอสิทธิกันอีก 
.
เพื่อให้มีความมั่นคงในชีวิต อันเป็นหลักประกันพื้นฐานว่า พวกเขามีสิทธิที่จะมีความมั่นคงในผืนแผ่นดินที่ทำกิน!
 .
ทำอยู่ทำกินกันอย่างเป็นกิจจะลักษณะมากว่า 50 ปีแล้ว แต่ทางราชการก็ไม่เคยจัดสรรที่ดินหรือมอบเอกสารสิทธิใดๆ ให้พวกเขาเลย
.
โอกาสการดิ้นรนทางเศรษฐกิจของพี่น้องชาวบ้านก็อดทนบากบั่นสู้ชีวิตกันมาต่อเนื่อง เริ่มจากทำข้าวโพดทำแล้วจนเพราะเป็นพืชไร่ไม่ค่อยยั่งยืน ก็ดิ้นรนกันมาปลูกมะม่วง เปลี่ยนพืชไร่เป็นพืชสวนยืนต้น
.
ทำเกษตรกรรมตามศาสตร์พระราชาด้วยความบากบั่นบนผืนแผ่นดินใต้พระบรมโพธิสมภาร!
.
มติคณะรัฐมนตรีเมื่อปี 2541 อนุญาตให้พี่น้องที่อยู่อาศัยในผืนดินป่าเสื่อมโทรมเหล่านี้ได้ เพราะพวกเขาอยู่อาศัยกันมาก่อนมากว่า 50 ปีแล้ว
.
แต่แทนที่จะแก้ปัญหาสิทธิในที่ดินทำกิน แทนที่จัดสรรที่ดินให้แก่ชาวบ้าน เพื่อให้มีหลักประกันในการสร้างสรรค์ชีวิตขึ้นบนผืนแผ่นดินแห่งนั้น
.
เพื่อให้ทุกคนไทยมีหลักประกันในความั่นคงขั้นพื้นฐานของชีวิต ความเขียวชอุ่มของมะม่วงที่มีความยั่งยืนงอกเงยขึ้นมาทดแทนไร่ข้าวโพดที่ไม่ยั่งยืน สิ่งนี้ก็มาจากการบากบั่นขยันปลูกเพื่อทำอยู่ทำกินของชาวบ้านที่นั่น
 .
ที่ผ่านมา ทางราชการไม่ได้มีการออกเอกสารรับรองสิทธิใดๆ ในที่ดินให้พวกเขาเลย เพื่อส่งเสริมการมีหลักประกันความมั่นคงในชีวิตแม้ขั้นพื้นฐาน
.
แต่แล้ววันดีคืนดีพื้นที่ตรงนี้กลับมีอาชญาบัตรสัมปทานเหมืองแร่ออกมาทับที่ดินทำกินของพวกเขาเสียนี่!
.
วันดีคืนดีก็มีการออกผังเมืองให้พื้นที่ตรงนี้เป็นป่าอนุรักษ์ ห้ามมนุษย์อยู่อาศัยทับถมเข้าไปอีก!
 

 
การอยู่อาศัยบนแผนดินสืบรุ่นต่อรุ่นของพวกเขา การดิ้นรนบากบั่นทำเกษตรกรรมปากกัดตีนถีบ หากมีการดำเนินการทางกฎหมายอย่างเคร่งครัดแล้ว พี่น้องชาวบ้านเนินมะปรางก็ควรจะได้สิทธิในที่ดินทำอยู่ทำกินมานานแล้ว
.
เสียงจากตัวแทนพี่น้องชาวเนินมะปรางกลุ่มที่มาร้องทุกข์ในรายการสภากาแฟ-เวทีชาวบ้าน ช่อง NEWS 1 มาแล้วหลายหน แม้ล่าสุดก็ยังสะท้อนไม่ต่างจากเดิมๆ ว่า...
.
เส้นทางชีวิตของพวกเขามียังมากมายไปด้วยความไม่แน่นอน เวลานี้มีแต่ความวิตกกังวลกันว่า สักวันพวกเขาอาจจะต้องเดินเข้าเรือนจำเหมือนกับชาวบ้านในอีกหลายๆ พื้นที่บนแผ่นดินไทย!
.
ถึงตรงนี้ผมอยากจะถามไปยังผู้ที่เกี่ยวข้องและทุกหน่วยงานว่า พวกเขามีบาปมีกรรมอะไรในชาตินี้มากมายกระนั้นหรือ?!
 .
ทำไมรัฐบาล และกระทั่งสังคมไทยจึงปล่อยให้ชาวบ้านเนินมะปรางกลุ่มนี้ต้องทุกข์ใจและสับสนว่า ทำไมชีวิตของพวกเขาช่างไร้หลักประกันเสียเหลือเกิน!!
.
ทำไมจึงมีความพยายามที่จะทำให้พวกเขามีความผิดต่อกฎหมายที่กรมบางกรม หรือบางหน่วยงานผลักดันสร้างกันขึ้นมา โดยมองไม่เห็นชีวิตผู้คนที่ทำอยู่ทำกินอย่างสุจริตบนผืนแผ่นดินไทยเลยหรืออย่างไร?!?!