ข้าวหลามสูตรโบราณ กระบอกไม้ไผ่สีสุก ขุดดินหมกไฟ ทำมานานกว่า 30 ปี มีขายทุกวัน ของอร่อยขึ้นชื่อของชุมชนบ้านหนองไก่ปิ้ง
ปัจจุบันขนมพื้นถิ่นขนมไทยที่ทำมาแต่โบราณ ค่อนข้างจะหาซื้อกินยากขึ้นทุกวัน ตามหมู่บ้าน ชุมชนต่างๆ ก็ไม่ค่อยมีใครทำขายกันแล้ว อาจเป็นเพราะยุคสมัยเปลี่ยนไป พฤติกรรมคนกินก็เปลี่ยนไปด้วย หันไปกินอาหารและขนมประเภทสะดวกซื้อกันมากขึ้น เพราะความจำเป็นเร่งรีบในวิถีชีวิตและงานประจำวัน
แม้โลกจะเจริญ วิถีชีวิตจะเปลี่ยนไปอย่างไร แต่ นางประพิม อินทรมาตย์ อายุ 55 ปี บ้านเลขที่ 94 บ้านหนองไก่ปิ้ง หมู่ที่ 8 ต.บางน้ำจืด อ.หลังสวน จ.ชุมพร ผู้ที่ได้รับสูตรการทำ “ข้าวหลามกระบอกไม้ไผ่สีสุกขุดดินหมกไฟ” มาจากผู้เป็นแม่ที่ถ่ายทอดวิชาให้มากว่า 40 ปีที่แล้ว นางประพิม ยังคงรักษาสูตรวิธีการทำอย่างไม่ผิดเพี้ยนทุกขั้นตอนไว้อย่างดี ไม่คิดที่จะดัดแปลงไปจากเดิม ไม่เหมือนบางรายที่นำข้าวเหนียวมานึ่งพอสุกแล้วยัดใส่กระบอกไม้ไผ่แล้วเอามาผิงกองไฟให้ดูเป็นข้าวหลามเผาไฟ แต่นางประพิม ถือว่าสิ่งที่ผู้เป็นแม่ให้มาเป็นสูตรโบราณที่ดีที่สุด จึงควรจะคงความเป็นอัตลักษณ์ไว้ให้คงอยู่เพื่อส่งผ่านให้รุ่นต่อๆ ไป
ข้าวหลามสูตรโบราณของนางประพิม จะเน้นคัดสรรวัตถุดิบที่ดีมีคุณภาพ โดยการนำข้าวเหนียวเกรดดีมาซาวกับน้ำสะอาดแล้วแช่น้ำทิ้งไว้ราว 2 ชั่วโมง จากนั้นนำมากองไว้บนภาชนะที่เป็นรูเล็กๆ เพื่อให้สะเด็ดน้ำ แล้วนำมะพร้าวจากสวนที่มีอยู่ในหมู่บ้านมาคั้นเอาเฉพาะหัวกะทิ แล้วก็ใส่เกลือเม็ดเน้นต้องเป็นเกลือเม็ดเท่านั้นคนให้เข้ากัน เพราะถ้าใส่เกลือผงแปรรูปรสชาติจะเปลี่ยนไปทันที
เมื่อเตรียมทุกอย่างเสร็จครบหมดทุกอย่างก็นำกระบอกไม้ไผ่สีสุกซึ่งต้องเป็นไม้ไผ่สีสุกเท่านั้น เพราะเยื่อไผ่จะรัดข้าวเหนียวได้ดีและมีกลิ่นหอม ใส่น้ำกะทิลงไปพอประมาณก่อนนำข้าวเหนียวพร้อมถั่วดำ มากรอกใส่กระบอกไม้ไผ่ ใช้นิ้ววัดให้น้ำกะทิกับข้าวเหนียวห่างกัน 1 ข้อนิ้ว เหมือนหุงข้าวด้วยไฟฟ้า แล้วนำจุกใยมะพร้าวห่อรัดด้วยใบกะพ้อมาปิดปากกระบอก ก็เตรียมสู่กระบวนการขุดดินผิงไฟย่างข้าวหลามให้สุกอร่อยตามสูตรโบราณที่สืบทอดมา
ขั้นตอนผิงไฟเผานี้ ถือว่าเป็นอัตลักษณ์ที่โดดเด่นของข้าวหลามบ้านหนองไก่ปิ้งแห่งนี้ โดยขุดดินให้เป็นร่องลึกแนวยาว ขุดลึกแค่ปลายจอบหรือลึกเพียงส่วนช่วงล่างของข้อกระบอกไม้ไผ่ เพื่อให้ส่วนบนที่ใส่ข้าวหลามโผล่อยู่เหนือดิน เมื่อเอากระบอกข้าวหลามมาตั้งวางไว้ในร่องดินที่ขุดเตรียมไว้แล้ว ก็จุดไฟให้เผาเชื้อเพลิงจะเป็นพวกทางมะพร้าว เปลือกมะพร้าว ใบไม้ ใบหญ้า เศษไม้ไผ่สีสุกที่กองไว้รอบๆ กระบอกข้าวหลาม แต่เราจะต้องคอยดูแลควบคุมไฟไม่ให้ลุกแรงเกินไป ใช้เวลา 1 ชม. หรือดูจนน้ำข้าวหลามที่ระอุผ่านจุกใยมะพร้าวที่ห่อรัดด้วยใบกะพ้อแห้งจนหมด ซึ่งการเผาแบบนี้จะได้ความร้อนจากชั้นดินและกองไฟรอบๆ ข้าวหลาม ซึ่งจะทำให้ข้าวเหนียวสุกทั่วทั้งกระบอก จากนั้นรอให้ข้าวหลามอุ่นๆ แล้วนำมาเหลาเปลือกไม้ไผ่ออกให้เหลือเพียงเปลือกในสีขาวๆ ก็นำไปขายได้แล้ว
ด้าน นายณัฎฐาชัย ดำนิล อายุ 48 ปี ประธานชุมชนบ้านหนองไก่ปิ้ง กล่าวว่า ข้าวหลามสูตรโบราณขุดดินหมกไฟ นับว่าเป็นสูตรลับของที่นี่ ที่นำเอาภูมิปัญญาของคนรุ่นเก่าแก่ที่สืบทอดต่อๆ กันมา สามารถหาซื้อกินได้เฉพาะที่บ้านหนองไก่ปิ้งมีขายทุกวัน ส่วนนอกพื้นที่จะขายเฉพาะในช่วงเทศกาลสำคัญของจังหวัดเท่านั้น
