โดย...เมธี เมืองแก้ว
“ตรัง” นับเป็นจังหวัดของไทยที่ขึ้นชื่อในเรื่องของอาหารเช้า จนกลายเป็นวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานแล้ว โดยเฉพาะหนึ่งในเมนูเด็ดที่เป็นที่รู้จักกันดีในเวลานี้อย่าง “ติ่มซำ” ที่มีหน้ามากมายหลากหลายชนิด แต่ที่เห็นจะแปลกมากกว่าที่อื่นใดนั่นก็คือ น้ำจิ้มที่ใช้ทานคู่กัน ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่น
โดยทั่วไปแล้ว “ติ่มซำ” จำพวกขนมจีบ หรือฮะเก๋า จะทานกับซอสเปรี้ยว หรือจิ๊กโฉ่ว ยกเว้นที่ จ.ตรัง ซึ่งชาวจีนกวางตุ้งที่อพยพมาตั้งถิ่นฐาน และได้ถ่ายทอดวัฒนธรรมการกินมารุ่นต่อรุ่น เป็นผู้ที่คิดค้น “น้ำจิ้มกำเจือง” ที่เพี้ยนมาจากคำว่า “ส้มเจือง” หรือ “ค้อมเจือง” ซึ่งสันนิษฐานว่ามาจากซอสมะเขือเทศของฝรั่ง
น้ำจิ้มดังกล่าวนี้ จะมีลักษณะสีส้มแดงออกขุ่นๆ และมีรสชาติหวานนำ เป็นซอสสูตรพิเศษ หรือเครื่องปรุงอาหารที่ไว้ทานคู่กับ “ติ่มซำ” รวมทั้งขนมนึ่ง หรือขนมทอดอื่นอีกมากมาย อาทิ ซาลาเปา ขนมปอเปี๊ยะ ขนมปากหม้อ หัวหมู ไส้หมู เต้ากั้ว หรือแม้กระทั่งนำไปทานคู่กับหมูย่าง อีกหนึ่งเมนูเด็ดของเมืองตรัง
“กำเจือง” ซึ่ง “กำ” แปลว่า สีส้ม และ “เจือง” แปลว่า น้ำจิ้ม เดิมเรียกว่า “ห่อยชิ้นเจือง” ที่มีความหมายถึงซอสใหม่ หรือซอสสด โดย “ส้มเจือง” จะทำมาจากมันเทศ ถั่วลิสงต้มสุก แล้วปรุงรสด้วยน้ำตาล น้ำส้ม เกลือ และนำไปโม่จนละเอียด ซึ่งในส่วนของขั้นตอนนี้ถือเป็นความลับอย่างยิ่ง และมีผู้รู้น้อยมาก
ทั้งนี้ เดิมทีเจ้าของร้าน “ติ่มซำ” รวมทั้งขนมนึ่ง ขนมทอดหรือหมูย่าง ใน จ.ตรัง มักจะทำ “น้ำจิ้มกำเจือง” ในปริมาณเพียงเพื่อใช้ในแต่ละวัน เพียงแค่อาจจะมีสูตร หรือรสชาติที่ออกมาไม่เหมือนกันทีเดียว แต่ส่วนใหญ่ก็ยังคงรักษาความเป็นเอกลักษณ์ของน้ำจิ้มไว้เป็นอย่างดี และหาทานได้เฉพาะที่นี่จริงๆ
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากกระบวนการทำน้ำจิ้มดังกล่าวค่อนข้างพิถีพิถัน และต้องใช้เวลานาน หลังๆ มาร้านอาหารจึงไม่ค่อยผลิตกันเอง และจะหันไปซื้อแบบสำเร็จรูป แล้วนำมาปรับรสชาติเพิ่มเล็กน้อย แต่ไม่ได้แบ่งขายให้สำหรับลูกค้าที่อยากซื้อเฉพาะน้ำจิ้ม เพื่อใช้ไว้ทานกับ “ติ่มซำ” หรือกับขนมอื่นๆ ที่บ้าน
ด้วยเหตุนี้จึงมีธุรกิจผลิต “น้ำจิ้มกำเจือง” สูตรเมืองตรังเป็นเจ้าแรกเกิดขึ้น โดย “เจ๊กุหลาบ” หรือนางสุพัชร์สิริ วรรณแสงทอง สาว ปวส.บัญชี วิทยาลัยเทคนิคพาณิชยการสยาม และชาวหมู่ที่ 6 บ้านช่องเขา ต.หนองช้างแล่น อ.ห้วยยอด ที่เคยเปิดร้านขาย “ติ่มซำ” และชอบทำอาหาร รวมทั้งการคิดค้นสูตรน้ำจิ้ม
เพียงไม่กี่เดือนก็สามารถนำส้มเจือง ที่สั่งซื้อมาจากโรงงานในขนาดถุง 5 กิโลกรัม ราคา 150 บาท มาปรุงแต่งจนกลายเป็นน้ำจิ้มที่แสนอร่อย ด้วยรสชาติแบบกลางๆ คือออกเปรี้ยว หวาน และตามด้วยเผ็ด โดยใช้ทานกับขนม หรืออาหารอะไรก็ได้ รวมทั้งเป็นที่นิยมของผู้คนทุกวัย และไม่เฉพาะชาวตรังเท่านั้น
จึงไม่แปลกที่นอกจากชาวภาคใต้แล้ว จะมีออเดอร์สั่งน้ำจิ้มสูตรนี้เข้ามาจากทั่วประเทศ โดยเฉพาะชาวภาคกลาง และมียอดขายกว่าเดือนละ 1 หมื่นบาทแล้ว อีกทั้งยังมีจุดเด่นตรงที่สามารถเก็บไว้ได้นานถึง 6 เดือน โดยไม่ต้องไว้ในตู้เย็น และไม่ได้ใส่สารใดๆ ลงไปด้วย จึงมั่นใจในความปลอดภัยของผู้บริโภค
การทำ “กำเจือง” หรือ “ค้อมเจือง” ให้เป็นน้ำจิ้มรสเด็ด ยังต้องเลือกวัตถุดิบที่มีคุณภาพมาใช้ด้วย เริ่มตั้งแต่การนำพริกสด หอม กะเทียม เกลือ และน้ำส้มสายชู มาปั่นให้ละเอียด ก่อนเคี่ยวกับส้มเจือง และน้ำตาลปีป โดยใช้ไฟกลางๆ จนน้ำเหนียวข้น ซึ่งถือเป็นเคล็ดลับสำคัญ แล้วทิ้งไว้ให้เย็น จึงนำบรรจุขวดส่งขาย
น้ำจิ้มสูตรดังกล่าวนี้มี 2 ขนาด คือ 450 กรัม ราคาขวดละ 49 บาท และ 1 กิโลกรัม ราคาขวดละ 89 บาท ซึ่งแม้ว่าร้านจะตั้งอยู่ห่างไกลตัวเมือง แต่ก็ไม่เป็นอุปสรรคต่อการทำตลาด เพราะหลังจากได้เปิดเพจ “แม่เกด น้ำจิ้มติ่มซำเมืองตรัง” ขึ้น ก็กลายเป็นช่องทางหลักในการสั่งซื้อ และส่งสินค้าไปยังทั่วประเทศในเวลานี้ สำหรับผู้สนใจสามารถสอบถามข้อมูลได้ที่ โทร. 096-798-7110
