คอลัมน์ : จากนาบอนถึงริมฝั่งเจ้าพระยา
โดย : ยุทธิยง ลิ้มเลิศวาที ผู้ดำเนินรายการสภากาแฟ NEWS 1
ผมเองใช้เวลาที่สงบบนรถไฟระหว่างการเดินทางอันยาวไกล กรุงเทพฯ-หาดใหญ่ เหตุที่ไม่นั่งเครื่องบิน แต่เลือกที่จะนั่งรถไฟถึง 15 ชั่วโมง เพราะตั้งใจอ่านพระราชนิพนธ์งานเขียนของในหลวง ร.๙ เรื่อง...
“พระมหาชนก”
อ่านไปยิ้มไป อ่านไปปลื้มปีติไป
ในภาษาของพระองค์ท่านมีภาษาที่สอนหลักปรัชญาชีวิต มีภาษาสอนหลักธรรม มีภาษาสอนเรื่องเมตตาธรรมที่ละเอียดละออ พระองท่านมีพระอารมณ์ขัน มีอะไรอีกตั้งมากมายซ่อนอยู่แทบทุกประโยคของการมองโลก มองชีวิต จนความคิดความรัก พร้อมมูลด้วยมีหลักคิดหลักคุณธรรม
เริ่มต้นตั้งแต่ปี พ.ศ.2520 ที่เป็นแรงบันดาลใจ เมื่อพระองค์ท่านทรงไปฟังธรรมเทศนาที่วัดราชผาติการาม
ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ทรงแปลมหาชนกเสร็จสมบูรณ์เมื่อ พ.ศ.2531 ระยะเวลาถึง 11 ปีที่พระองค์ท่านใช้เวลาเพื่อให้ “ธรรม” และ “หลักคิด” ไว้ในพระมหาชนก แล้วส่งมอบมรดกทางปัญญาที่มากมายคุณธรรมให้ลูกหลานได้ศึกษาตราบนานเท่านาน
ผมขอหยิบยกตอนที่พระมหาสัตว์สนทนากับเทวดา เขียนมาเล่าในยามที่คนไทยระลึกถึงพระองค์ท่าน
........................................
เทวดานางมณีเมขลาถามพระมหาสัตว์ที่ว่ายน้ำอยู่เจ็ดวันเจ็ดคืนในมหาสมุทรว่า
“นี่ใคร เมื่อแลไม่เห็นฝั่งก็อุตสาหพยายามว่ายอยู่ท่ามกลางมหาสมุทร...ท่านรู้อำนาจประโยชน์อะไร จึงพยายามว่ายอยู่อย่างนี้นักหนา”
พระมหาสัตว์ ตรัสตอบกลับต่อเทวดามณีเมขลาว่า
“ดูก่อนเทวดา เราไตร่ตรองเห็นปฏิปทาแห่งโลก และอานิสงส์แห่งความเพียร เพราะฉะนั้น ถึงจะมองไม่เห็นฝั่ง เราก็ต้องพยายามว่ายอยู่ ท่ามกลางมหาสมุทร”
เทวดานางมณีเมขลาถามพระมหาสัตว์อีกว่า
“ฝั่งมหาสมุทรลึกจนประมาณไม่ได้ ย่อมไม่ปรากฏแก่ท่าน ความพยายามอย่างลูกผู้ชายของท่านก็เปล่าประโยชน์ ท่านไม่ถึงฝั่งก็จักตาย”
พระมหาสัตว์กล่าวต่อเทวดานางมณีเมขลาอีกว่า
“ท่านพูดอะไรอย่างนี้ เราทำความพยายาม แม้ตายก็จะพ้นครหา”
“บุคคลเมื่อกระทำความเพียร แม้จะตายก็ชื่อว่าไม่เป็นหนี้ในระหว่างหมู่ญาติ เทวดาและบิดามารดา อนึ่งบุคคลเมื่อทำกิจอย่างลูกผู้ชาย ย่อมไม่เดือดร้อนในภายหลัง”
เทวดานางมณีเมขลาถามพระมหาสัตว์อีกว่า
“การงานอันใดยังไม่ถึงที่สุดด้วยความพยายาม การงานอันนั้นก็ไร้ผล มีความลำบากเกิดขึ้น การทำความพยายามในฐานะอันไม่สมควรใดจนความตายปรากฏขึ้น ความพยายามในฐานะอันไม่สมควรนั้นจะมีประโยชน์อะไร”
เมื่อถูกเทวดาถามเช่นนี้ พระมหาสัตว์ก็ตอบต่อเทวดามณีเมขลาอีกว่า
“ดูก่อนเทวดา ผู้รู้ใดรู้แจ้งว่า การงานที่ทำจะไม่ลุล่วงไปได้จริงๆ ชื่อว่าไม่รักษาชีวิตของตน ถ้าผู้นั้นละความเพียรในฐานะเช่นนั้นเสีย ก็จะพึงรู้ผลแห่งความเกียจคร้าน”
“ดูก่อนเทวดา คนบางพวกในโลกนี้เห็นผลแห่งความประสงค์ของตน จึงประกอบการงานทั้งหลาย การงานเหล่านั้นจะสำเร็จหรือไม่ก็ตาม”
“ดูก่อนเทวดา ท่านก็เห็นผลแห่งกรรมประจักษ์แก่ตนแล้วมิใช่หรือ คนอื่นๆ จมในมหาสมุทรหมด เราคนเดียวยังว่ายข้ามอยู่ และได้เห็นท่านมาสถิตอยู่ใกล้ๆ เรา เรานั้นจักพยายามตามสติกำลัง จักทำความเพียรที่บุรุษควรทำ ไปให้ถึงฝั่งแห่งมหาสมุทร”
เมื่อเทวดาได้ฟังพระวาจาอันมั่นคงของพระมหาสัตว์ จึงกล่าวคาถาสรรเสริญพระมหาสัตว์ว่า
“ท่านใดถึงพร้อมด้วยความพยายามโดยธรรม ไม่จมลงในห้วงมหรรณพซึ่งประมาณมิได้ เห็นปานนี้ ด้วยกิจคือความเพียรของบุรุษ ท่านนั้นจงไปในสถานที่ใจของท่านยินดีนั้นเถิด”
........................................
กราบพระบาทน้อมนำ “ธรรมอันยิ่งใหญ่” ปลูกฝังลูกหลานให้ส่งทอดความเพียรอันบริสุทธิ์ ปัญญาที่เฉียบแหลม กำลังกายที่สมบูรณ์ ให้ลูกหลานไทยตราบนานเท่านาน!!!
