ยะลา - ดินดำหรือ “กากยายักษ์” ของดีสุดวิเศษกับเรื่องเล่าขาน เป็นส่วนผสมพระเครื่อง “หลวงปู่ทวดรุ่นแรก” ซึ่งมีที่เดียวในปะเทศไทยที่ ต.ลำพะยา อ.เมือง จ.ยะลา
“ดินดำ” ที่หมู่บ้านลำพะยา ต.ลำพะยา อ.เมือง จ.ยะลา หากมีการเอ่ยถึงก็คงเป็นที่รู้จักกันไม่มาก และรู้จักกันในเฉพาะกลุ่มเท่านั้น โดยเฉพาะชาวบ้านในพื้นที่จะรู้ถึงสรรพคุณ และตำนานที่เล่าขานกันมาตั้งแต่โบราณ ถึงความเป็นมาของ “ดินดำ” หรือ “กากยายักษ์” ที่กล่าวกันว่ามีการนำไปเป็นส่วนผสมสำคัญของการสร้างหลวงปู่ทวดวัดช้างให้ รุ่นแรก ปี 2497 และยังมีสรรพคุณทางความเชื่อว่าเป็นยาดี ผู้ที่เจ็บป่วยปวดท้อง นำดินดำไปย่างหรือเผาไฟ แล้วนำมารับประทานจะช่วยให้หายจากอาการป่วยได้
ซึ่งในปัจจุบันนั้นพื้นที่ที่มีดินดำแห่งนี้ อยู่ในความครอบครองของชาวบ้าน ต.ลำพะยา เพียงไม่กี่ราย ในเนื้อที่ประมาณ 3 งาน และในอนาคตอันใกล้นี้ ก็อาจจะกลายเป็นเพียงตำนานเล่าขาน เนื่องจากจะมีการดำเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำพระราชดำริของตำบลลำพะยา บนเนื้อที่ 1,000 ไร่ และพื้นที่ที่มีดินดำที่ว่านี้ ก็อยู่ในเขตพื้นที่ของการดำเนินการด้วยเช่นกัน
ผู้สื่อข่าวจึงได้เดินทางลงพื้นที่ไปพบกับ นางเลื่อน จันทร์ดำ คุณยายอายุ 84 ปี ที่บ้านเลขที่ 33/1 ม.6 ต.ลำพะยา อ.เมือง จ.ยะลา ซึ่งเป็นเจ้าของที่ดินที่มีดินดำที่กล่าวว่านี้อยู่ในครอบครอง
โดยคุณยายเลื่อนได้เล่าให้ฟังว่า พื้นที่ดังกล่าวนั้นเป็นของสามี คือนายสิ้น จันทร์ดำ ซึ่งได้เสียชีวิตไปแล้ว ก่อนหน้านั้นในพื้นที่ได้มีการเพาะปลูก ทำเกษตรสวนยางพารา สวนผลไม้ และได้คนมาหา “ดินดำ” เพื่อนำไปปะกอบพิธีสำคัญ จึงพบว่าในพื้นที่สวนยางพามีดินดำที่ว่านั้นอยู่ และยังมีเรื่องเล่าจากลูกจ้างกรีดยางพาราที่ไม่กล้าจะไปกรีดยาง โดยบอกว่าพบกับสิ่งที่ไม่คาดฝัน คือได้พบกับบุคคลจำนวน 2 คน เดินออกมาจากต้นไม้ใกล้ๆ กับบริเวณที่มีดินดำอยู่ โดยลักษณะของผู้ชายนุ่งขาวห่มขาว ไว้ผมยาวประบ่า และได้บอกว่าให้มีการทำบุญถวายอาหารในบริเวณที่แห่งนั้นใกล้ต้นไม้ใหญ่ ยายเลื่อนจึงได้ทำตามที่ลูกจ้างกรีดยางมาบอก โดยจัดสำหรับอาหารไปถวายในพื้นที่ดังกล่าว
ซึ่งในปัจจุบัน ดินดำหรือกากยายักษ์ ก็มีการขุดนำมาขายตามความต้องการ หากมีผู้คนที่ต้องการและติดต่อจะขอซื้อ โดยขายในราคากระสอบละ 600-1,000 บาท ส่วนใหญ่แล้วจะนำไปเป็นส่วนผสมของพระเครื่องต่างๆ เช่น องค์จตุคามรามเทพ หลวงปู่ไกลรุ่นที่จัดสร้างโดยวัดลำพะยา
จากนั้น ผู้สื่อข่าวจึงได้เดินทางไปยังพื้นที่ที่มีดินดำที่ว่านี้อยู่ ซึ่งอยู่ไม่ใกล้จากหมู่บ้าน โดยดินดำดังกล่าวจะอยู่ในชั้นใต้ผิวหน้าดินอีกชั้นหนึ่ง แนวดินยาวต่อกัน ชาวบ้านเจ้าของที่ดินก็จะมาขุดดินดำนี้ไปขายให้กับผู้ที่ต้องการ
(ข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต) สำหรับในประวัติที่เคยมีผู้บันทึกไว้ มีข้อความสำคัญที่กล่าวถึงสรรพคุณของดินดำ หรือกากยายักษ์นี้ว่า มีความสำคัญในการก่อสร้างพระ หลวงปู่ทวดวัดช้างให้ รุ่นแรก ปี 2497 ตามบันทึกของคุณอนันต์ คณานุรักษ์ ที่ระบุว่า นายฮวด ผู้ใหญ่บ้านเหมืองในตำบลลำพะยา ได้มาหาข้าพเจ้าพร้อมด้วยนายชาติ สิมศิริ กำนันตำบลนาประดู่โดยบังเอิญ เมื่อเขาทราบว่าข้าพเจ้ากำลังหาดินดำเพื่อสร้างพระเครื่องหลวงพ่อทวด ตามบัญชาของสมเด็จหลวงพ่อทวด นายฮวดจึงได้ขอรับอาสาจะขุด และขนเอาดินว่านสีดำ ซึ่งมีอยู่ ณ เชิงเขาแห่งหนึ่งไปส่งให้ถึงวัด โดยไม่คิดค่ารถค่าแรงแต่ประการใด ดินว่านนี้เป็นดินสีดำตามธรรมชาติ อยู่เป็นทางซึ่งจะเข้าใต้ภูเขา ชาวบ้านแถวนั้นเรียกกันว่า กากยายักษ์ หมายถึงกากยายักษ์ในเรื่องรามเกียรติ์ ชาวบ้านเอาดินดำนี้มาตากแห้ง หรือย่างไฟกินแก้โรคผอมเหลืองหรือโรคโลหิตจาง เขาว่าดีนักจึงเป็นที่หวงแหนของชาวบ้านแถวนั้น
ดินกากยายักษ์ เป็นดินดำที่ค้นพบในพื้นที่หมู่ที่ 6 บ้านทองล้น อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของหมู่บ้าน ห่างจากหน่วยประสานงานและป้องกันรักษาป่า (นปป.) ประจำจังหวัดยะลา และส่วนป้องกันและปราบปรามที่ 4 (ภาคใต้) สปป.กรมป่า ในระยะทางประมาณ 800 เมตร มีลักษณะเป็นดินดำเนื้อละเอียด มีประโยชน์ในการนำมาประกอบเป็นองค์พระพุทธรูป หรือองค์พระเครื่อง โดยเฉพาะหลวงพ่อไกร หลวงพ่อทวดวัดช้างให้ ซึ่งชาวบ้านให้ความเคารพศรัทธาทั้งในและต่างประเทศ
สำหรับที่มาของดินกากยายักษ์ มีเรื่องเล่าว่า ในอดีตกาลได้กล่าวถึงยักษ์ตนหนึ่ง ซึ่งได้รับคำสั่งจากหัวหน้ายักษ์ คือทศกัณฑ์ ให้ไปเคี่ยวยา หากปรุงยาเสร็จให้นำยาตัวที่ปรุงไปราดบนพื้นดิน เพื่อให้ดินกลายเป็นแผ่นน้ำ แต่ในขณะที่กำลังปรุงยาอยู่นั้น ข่าวการปรุงยารั่วไหลไปถึงหูหนุมาน หนุมานจึงมาขัดขวางเพื่อยับยั้งการปรุงยา จนมีการต่อสู้เกิดขึ้นระหว่างหนุมานกับยักษ์ หนุมานได้ถีบกระทะเคี่ยวยาคว่ำลง ยาในกระทะได้ไหลลงมาสู่พื้นดิน จึงเกิดเป็นสายน้ำขึ้น และกระทะที่คว่ำลงนั้น ปัจจุบันเรียกว่า “เขากระทะ” ตั้งอยู่ระหว่าง ต.ตาชี กับ ต.ลำพะยา ส่วนยาที่เคี่ยวนั้นเรียกว่า “กากยายักษ์” ซึ่งไหลลงมาจนเกิดเป็นลำธาร ตรงก้นลำธารยังคงเหลือกากยายักษ์ หรือดินดำให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน