สตูล - อร่อยนี้ต้องไปลอง! “ข้าวมัน-แกงตอแม๊ะ” อาหารพื้นถิ่นเมืองสตูล ไว้คอยรับแขกบ้านแขกเมือง อร่อยถูกใจคอเครื่องเทศเป็นแน่ ขายในราคาสุดถูกเพียงชุดละ 60 บาท ที่ร้านี้เลย “มายมากัน”
หากนึกถึงอาหารยามเช้าแบบพื้นถิ่นใน จ.สตูล ต้องนึกถึง “แกงตอแม๊ะปลา” ที่ทานคู่กับข้าวมัน และเครื่องเคียงกับพริกเม็ดเขียวอย่างเอร็ดอร่อย ต้องมาชิมลิ้มลองที่ “ร้านมายมากัน” อยู่ในพื้นที่ ต.พิมาน อ.เมือง จ.สตูล ซึ่งร้านนี้มีอาหาร และขนมพื้นถิ่นที่ขึ้นชื่อมากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งแกงตอแม๊ะปลาสด ที่นำมาปรุงแต่งที่ทางร้านทำวันละ 7 กิโลกรัม และทานคู่กับข้าวมันที่หุงวันละ 10 กิโลกรัม ขายทุกวันจันทร์ถึงวันอาทิตย์ ตกชุดละ 60 บาท มีข้าวมัน และแกงตอแม๊ะปลา ผักเครื่องเคียงสารพัด และพริกสดเม็ดสีเขียวแก้เลี่ยน
อาหาร “แกงตอแม๊ะ” เป็นชื่อแกงชนิดหนึ่ง ซึ่งเป็นอาหารพื้นเมืองมาจากคำว่า ตูมิห์ (TUMTH) หมายถึง การผัดเครื่องแกงคลุกเคล้าให้เข้ากับน้ำกะทิสดหรือน้ำมัน สำหรับในประเทศไทยเรียกว่า “ตอแม๊ะ” นิยมรับประทานกันในกลุ่มชาวไทยมุสลิมภาคใต้ (สตูล ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส) ใช้รับประทานกับข้าวมัน หรือขนมประเภทโรตี เป็นอาหารประจำวันมื้อสำคัญคือ เช้า เที่ยง หรือมื้อเย็นก็ได้
หากรับประทานกับโรตี ส่วนมากมักจะรับประทานตอนเช้า มีเครื่องปรุงหลายอย่าง ได้แก่ ปลาสด น้ำกะทิสด เกลือ มะขามเปียก ขมิ้น พริกแห้งเมล็ดใหญ่ กระเทียม หัวหอมแดง เมล็ดบาลาบา เมล็ดซาหวี เมล็ดผักชี เมล็ดข้าวเล็ก เมล็ดข้าวใหญ่ และใบกาลาปอแหล (ใบสมุยเทศ)
วิธีปรุงก็ไม่ยาก ตั้งน้ำมันให้ร้อน เอาหอม กระเทียมที่ซอยเรียบร้อยแล้ว เมล็ดบาลาบา เมล็ดซาหวี ลงเจียว แล้วนำเครื่องปรุงซึ่งบดละเอียดลงผัดคลุกเคล้ากันจนสุกหอม ใส่น้ำกะทิสดเคียวจนเดือด ต่อจากนั้นใส่ปลาที่เตรียมไว้ คนจนเข้ากัน แต่ไม่ควรคนมากหรือตั้งไฟนาน เพราะจะทำให้เปื่อยละเอียดเกินไป ใส่น้ำมะขามเปียกเล็กน้อยให้มีรสอมเปรี้ยว แล้วใส่ใบกาลาปอแหล จึงยกลงจากเตา ใส่จานปรุงแต่งด้วยพริกชี้ฟ้าให้สวยงาม รับประทานกับข้าวหรือโรตี
นางเจะออแน ไปรฮูยัน อายุ 70 ปี หรือม๊ะสู ผู้ทำแกงตอแม๊ะปลา กล่าวว่า ทำแกงตอแม๊ะปลามานานนับ 30 กว่าปีแล้ว โดยเปิดร้านนี้ขายอาหารพื้นถิ่นยามเช้า มีประชาชนทุกกลุ่ม ทุกเพศทุกวัยมารับประทานยามเช้ากันมาก ขายชุดละ 60 บาท ขายหมดทุกวัน เพราะจะมีกลุ่มคนที่ชอบทานอาหารพื้นถิ่นในยามเช้า หากใครจะมาทานต้องมาแต่เช้า เพราะหากมาสายไม่เกิด 8 โมงกว่า ของก็จะหมดแล้ว
