สงขลา - ชาวบ้านบ้านควนเสม็ด ใน อ.สะเดา จ.สงขลา สืบสาน และอนุรักษ์การทำข้าวหลามชักพรุด เอกลักษณ์เฉพาะถิ่นหนึ่งเดียวในประเทศไทย มีให้กินเพียงปีละหนึ่งครั้งในงานบุญประเพณีสวดบ้านที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ 5 รุ่น กว่า 200 ปี
ชาวบ้านในพื้นที่บ้านควนเสม็ด หมู่ 1 ต.ปริก อ.สะเดา จ.สงขลา ร่วมกันสืบสาน และอนุรักษ์การทำข้าวหลามชักพรุด ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นของชาวควนเสม็ดเท่านั้น และมีหนึ่งในเดียวในประเทศไทย ที่มีวิธีการทำที่แตกต่างจากข้าวเหนียวหลามทั่วๆ ไป
และมีให้กินเพียงปีละ 1 ครั้ง เฉพาะในงานบุญประเพณีสวดบ้านของชาวควนเสม็ด ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษยาวนาน 5 รุ่น กว่า 200 ปี นับตั้งแต่เริ่มตั้งหมู่บ้าน ซึ่งทุกบ้านจะต้องทำข้าวหลามชักพรุดมาเลี้ยงญาติพี่น้องที่เดินทางมาร่วมพิธี นอกเหนือจากอาหารคาวหวานอื่นๆ
สำหรับวัตถุดิบในทำข้าวหลามชักพรุด ประกอบด้วย กระบอกไม้ไผ่ ใบยี่เล็ดซึ่งเป็นสูตรเด็ดในการทำข้าวหลามชักพรุด เป็นพืชเฉพาะถิ่นคล้ายต้นข่า แต่ใบจะใหญ่ และยาวกว่า ข้าวเหนียวดิบแช่น้ำ และน้ำกะทิ
ส่วนการทำเริ่มจากเตรียมกระบอกไม้ไผ่ยาวประมาณ 50 เซนติเมตร แล้วนำใบยี่เล็ดผ่าครึ่งมาม้วนกับไม้ไผ่ แล้วยัดใส่เข้าไปในกระบอกไม้ไผ่ให้ก้านของใบยี่เล็ดโผล่ออกมาด้านนอก ใส่ข้าวเหนียว และน้ำกะทิลงไป แล้วนำไปย่างไฟอ่อนๆ ในกองถ่านราวครึ่งชั่วโมงก็จะได้ข้าวหลามชักพรุด ร้อนๆ น่าทานมาก
ทีเด็ดซึ่งเป็นที่มาของชื่อข้าวหลามชักพรุด ก็คือ ไม่ต้องผ่ากระบอกไม้ไผ่ แค่ดึงก้านใบยี่เล็ดออกมาข้าวเหนียวก็จะหลุดออกมาจากกระบอกไม้ไผ่อย่างง่ายดาย ซึ่งแตกต่างจากข้าวหลามทั่วๆ ไปที่จะต้องผ่า หรือทุกระบอกไม้ไผ่ก่อนถึงจะกิน ซึ่งคำว่าชักพรุดเป็นภาษาใต้หมายถึงชักแล้วหลุดออกมาทันที จึงเป็นที่มาของชื่อข้าวหลามชักพรุด นั่นเอง
นายอนันต์ มหาพรหม อายุ 52 ปี หนึ่งในชาวบ้านบ้านควนเสม็ด บอกว่า การทำข้าวหลามชักพรุด จะมีขึ้นเพียงปีละ 1 ครั้ง ในช่วงปลายเดือนเมษายน ซึ่งจะมีการจัดประเพณีทำบุญสวดบ้านของชาวควนเสม็ดที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ 5 รุ่น นับตั้งแต่ตั้งหมู่บ้านขึ้นมาก และญาติพี่น้องจะเดินทางกลับมาร่วมพิธี และบ้านทุกหลังจะมีการทำข้าวหลามชักพรุดมากบ้างน้อยบ้างตามจำนวนของเครือญาติ แต่ต้องทำเพราะเป็นเอกลักษณ์ จากนั้นก็จะมีพิธีสวดบ้านโดยพระสงฆ์จะนำสายสิญจน์โยงกันทั้งหมู่บ้าน และทำพิธีสวดตลอดทั้งคืนเพื่อสร้างความสิริมงคลให้แก่ชาวควนเสม็ด และปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปจากหมู่บ้าน
