สตูล - ผญบ.ใน อ.ควนโดน จ.สตูล วอนรักษ์ต้นไม้อยู่คู่สายน้ำ “คลองดุสน” หลังหน่วยงานผุดโครงการแก้ตลิ่งพัง หวั่นตัดต้นไม้ใหญ่อายุนับ 10 ปี ด้านกลุ่มเครือข่ายรักษ์คลองดุสนยันตลิ่งพังคือ “ปัญหาหลัก” ยังต้องเร่งแก้ไข ด้านชลประทาน 16 เร่งลงรับทราบข้อกังวลใจของชาวบ้าน
วันนี้ (26 ม.ค.) นายทรงพล เกปัน ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 5 ต.ควนโดน อ.ควนโดน จ.สตูล พร้อมลูกบ้าน นำสื่อมวลชนสำรวจคลองดุสน ในพื้นที่ ซึ่งมีแนวยาวกว่า 2 กิโลเมตร และสำรวจยาวเลยไปยังหมู่บ้านอื่นที่ใช้คลองสายเดียวกัน โดยมีชาวบ้านริมคลองอาศัยอยู่กับสายน้ำ มีพืชพันธุ์ไม้ที่ขึ้นในลำคลองได้เป็นแหล่งอาหารหล่อเลี้ยงชีวิตของคนริมคลอง
แต่มาวันนี้ ทางหมู่บ้านทราบข่าวว่าจะมีการเข้ามาทำโครงการสร้างตลิ่งกันพังทลายของหน้าดินในคลอง ซึ่งทางหมู่บ้านเองมีความกังวล หลังพบว่า หมู่บ้านข้างเคียงมีการตัดต้นไม้ขนาดใหญ่ทิ้งในคลองสายดุสน ต้นขนาดนับ 10 ปี ลงไปเพื่อทำโครงการกั้นตลิ่งพังดังกล่าว ซึ่งตน และลูกบ้านไม่ได้ค้านการทำโครงการกั้นตลิ่งพังในคลอง แต่อยากให้มีการเว้นต้นไม้ขนาดใหญ่อย่างต้นมะเดื่อ 30 ต้น หว้า 15 ต้น ต้นไม้ไทร และต้นยืนต้นขนาดใหญ่ในคลองไว้ เพื่อไว้ซับน้ำคายน้ำในคลอง ซึ่งเชื่อว่าในยามน้ำหลากต้นไม้พวกนี้จะซับน้ำไว้ได้ และยามแล้งตาน้ำที่ออกมากก็จะมาจากต้นไม้พวกนี้
อีกทั้งยังมีไม้ไผ่เป็นแหล่งอาหารของชาวบ้านได้อีกด้วย หากมีการจัดการที่ดีก็จะเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นธรรมชาติไว้ในคนในชุมชน และภายนอกได้ แต่ก็เห็นด้วยหากมีการเข้ามาช่วยแก้ปัญหาตลิ่งพัง แต่เพียงขอให้มีการละเว้นต้นไม้ใหญ่ ที่เห็นว่ากว่าต้นไม้เหล่านี้จะโตมาได้หลายสิบปีต้องใช้เวลา หากเราคิดจะตัดเพียงไม่นานก็สามารถตัดได้ โดยพื้นที่หมู่บ้านของตนไม่ขอให้มีการตัดต้นไม้เหล่านี้
นายศราวุธ จันทิปะ นายช่างชลประทาน โครงการก่อสร้างชลประทานที่ 16 กล่าวว่า หลังทราบข้อกังวลของผู้ใหญ่บ้าน และลูกบ้านบางส่วนได้รีบเข้าทำความเข้าใจในพื้นที่ทันที โดยตลอดปี 2556 จนถึงปัจจุบัน มีการเปิดเวทีชุมชนในการบริการจัดการน้ำในคลองดุสน ยาวไปตลอดสุดสายอย่างตลอด และต่อเนื่อง โดยเวทีที่เปิดขึ้นโดยชุมชนเพื่อชุมชนตามความต้องการของชุมชน เริ่มจากปัญหาตลอดจนแนวทางในการแก้ไขที่ชุมชนมีมุมมอง โดยจะเป็นพี่เลี้ยงให้ จึงมีโครงการในการป้องกันตลิ่งพังในคลองดุสนขึ้น ในพื้นที่ อ.ควนโดน จำนวน 4 จุด และใน อ.เมือง จำนวน 5 จุด ไม่ได้ทำตลอดทั้งสายคลอง จะเลือกทำเฉพาะจุดที่มีปัญหาของการกัดเซาะของตลิ่งที่ชาวบ้านต้องการให้ดำเนินการแก้ไขเท่านั้น สำหรับพื้นที่ของหมู่ที่ 5 บ้านดุสน ต.ควนโดน ยังไม่ได้จัดอยู่ในโครงการดังกล่าว แต่ก็มารับทราบถึงข้อกังวลใจ และในเร็วๆ นี้ จะมีการเปิดเวทีชุมชนอีกครั้ง ซึ่งก็ต้องเชิญทางผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 5 เข้าร่วมรับฟังด้วย
ด้าน นายซีดี ปังหลีเส็น เครือข่ายรักษ์คลองดุสน หมู่ที่ 7 ต.ย่านซื่อ อ.ควนโดน จ.สตูล กล่าวว่า ทางเครือข่ายรักษ์คลองดุสน ได้ร่วมกันขับเคลื่อนในการขอโครงการนี้เข้ามาแก้ปัญหาตลิ่งพัง และได้มีการพูดคุยตลอดให้มีการเว้นไว้ต้นไม้ขนาดใหญ่ในคลอง แต่ทั้งนี้ก็ต้องขึ้นอยู่กับผู้ทำโครงการด้วย หากพบว่าต้นไม้นั้นมีผลต่อการดำเนินโครงการ แต่ทางเครือข่ายรักษ์คลองดุสน เห็นว่าการแก้ปัญหาตลิ่งพังเป็นแนวทางที่ต้องเร่งดำเนินการอย่างเร่งด่วน เนื่องจากคลองสายนี้ใช้ในการหล่อเลี้ยงคนในพื้นที่ จ.สตูล และมีการใช้ลำคลองนี้ หากไม่มีการจัดการที่ยั่งยืน อาจส่งผลต่อการใช้น้ำในอนาคตได้
สำหรับปัญหาการบริหารจัดการคลองดุสน ตลอดเส้นทางผ่าน อ.ควนโดน และ อ.เมือง หลากหลายตำบล โดยมีชาวบ้านอาศัยริมชายคลองนี้ และมีการใช้ประโยชน์จากสายน้ำนี้ตลอดสาย ซึ่งแนวทางการบริหารจัดการไม่มีใครเป็นเจ้าภาพที่ชัดเจนในการบริหารจัดการไปในทิศทางเดียวกัน งบประมาณแต่ละก้อนที่ลงมาแก้ปัญหาคลองสายเลือดใหญ่ของชาวบ้านที่หล่อเลี้ยงคนจากส่วนต่างๆ มากันคนละส่วน การแก้ปัญหาก็มาจากแนวคิดที่ต่างคนต่างทำต่างแก้ในพื้นที่ของตน ทำให้การบริหารจัดการน้ำตลอดสายไม่สามารถจะหาเจ้าภาพ และผู้มาควบคุมดูแลได้
แต่สิ่งที่ชาวบ้านต้องการมากที่สุด คือ ให้มีน้ำใช้ตลอดทั้งปี และรองรับน้ำหลากได้ ไปพร้อมกับการแก้ปัญหาไม่ให้ตลิ่งทรุดล่วงเลยเข้าพื้นที่หมู่บ้าน แหล่งอาหารที่อยู่ในสายน้ำคลองแห่งนี้คือชีวิต และเรื่องเล่ามากมายระหว่างคนกับสายน้ำ ที่ถึงเวลาแล้วจะต้องมีการเข้ามาบรูณาการกันทั้งระบบอย่างจริงจังเสียที
