“สวัสดีปีไก่” สัตว์นักษัตรที่ผูกพันทั้งวิถี เรียนรู้ หมู่ดาว และการกู้ชาติบ้านเมือง..?! / สกนธ์ รัตนโกศล

คอลัมน์ : ดูรูปสวยแถมด้วยเกร็ดความรู้
โดย...สกนธ์ รัตนโกศล
--------------------------------------------------------------------------------

คงจะไม่มีใครปฏิเสธว่า คนไทยเราเมื่อเริ่มอ่านออกเขียนได้ เราก็รู้จัก “ก.ไก่” เป็นอันดับแรก

“ไก่” ที่ชื่อวิทยาศาสตร์ Gallus gallus มีหลายวงศ์ จัดอยู่ในประเภทสัตว์ปีกจำพวกนก บินได้ในระยะสั้น หากินตามพื้นดิน ตกไข่ก่อนแล้วจึงฟักเป็นตัว ตัวผู้หงอนใหญ่ และเดือยยาว เช่น ไก่แจ้ ไก่อู ไก่นา ไก่โฟม ไก่ตะเภา ไก่เบตง

“ไก่ดำ” คือสัตว์ชนิดแรกๆ ที่เรารู้จักผ่านตำราเรียน และในประวัติศาสตร์

“ไก่เหลืองหางขาว” หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “ไก่พระนเรศวร” และ “ไก่เจ้าเลี้ยง” ของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ที่ได้ตี “ไก่เหลืองโยดอกหมากหางดำ” ของพระมหาอุปราชา คอหักล้มลงและแพ้ไป

ทำให้พระมหาอุปราชทรงอับอาย และกล่าวแก้ว่า “ไก่เชลยตัวนี้เก่งจริง” สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ก็ทรงกล่าวตอบโต้ด้วยความภาคภูมิว่า “ไก่เชลยตัวนี้อย่าว่าแต่จะตีอย่างกีฬาในวังเหมือนวันนี้เลย ตีพนันเอาบ้านเมืองกันก็ยังได้”

จากพระราชดำรัสที่ทรงกล่าวโดยไม่สะทกสะท้าน และมั่นพระทัยในไก่เหลืองหางขาวของพระองค์ ทำให้พระมหาอุปราชาทรงเกรงกลัว หาหนทางกลั่นแกล้ง และกำจัด เป็นผลทำให้สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงกอบกู้เอกราชจากพม่าได้

ทางด้านดาราศาสตร์ก็มีกระจุก “ดาวลูกไก่” หรือกระจุกดาวไพลยาดีส ( Pleiades) หรือวัตถุเมสสิเยร์ M45 หรือดาวพี่น้องทั้งเจ็ด สามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนด้วยตาเปล่า เพราะเป็นหนึ่งในกระจุกดาวที่อยู่ใกล้โลกมากที่สุด เป็นกระจุกดาวเปิดในกลุ่มดาววัว ประกอบด้วย ดาวฤกษ์ระดับ B และอาจเป็นกระจุกดาวที่มีชื่อเสียงมากที่สุด ที่มีประวัติการสังเกตมาตั้งแต่สมัยกลาง

ไก่นอกจากจะมีชื่อเข้าไปเกี่ยวข้องกับดวงดาวแล้ว ทางด้านโหราศาสตร์ในปีนักษัตร หรือนักขัต ซึ่งเป็นปีตามปฏิทินสุริยคติไทย และชาติอื่นๆ ในเอเชีย เป็นต้นว่า จีน ญี่ปุ่น และเวียดนาม เป็นต้น ได้กำหนดแบ่งออกเป็นรอบปี รอบละ 12 ปี แต่ละปีจะมีสัตว์เรียกชื่อเรียงกันไปดังนี้ ชวด ฉลู ขาล เถาะ มะโรง มะเส็ง มะเมีย มะแม วอก ระกา จอ และ กุน

ซึ่งก็มีไก่เป็นเครื่องหมายของรอบปีที่ ๑๐ เรียกว่า “ปีระกา”

เห็นไหมละขอรับว่า กอเอ๋ยกอไก่ เป็นเพื่อนคู่คิด เป็นมิตรคู่เรือนกับคนเรามาช้านาน ครับปีพุทธศักราช ๒๕๖๐ ขอกล่าวทักทายว่า ... สวัสดีปีไก่