“ชาวบ้านอยากอยู่สบายช่วยกันดูแลทะเล และธรรมชาติได้อยู่อาศัยไปชั่วลูกหลานคนเขารู้กันทั่วโลกว่า ถ่านหินสกปรก ไม่มีเทคโนโลยีใดที่จะจัดการได้ทั่นๆ ก็ดื้อรั้นที่จะเอา เพราะกินถ่านหินมันรวยมหาศาลใช่ไหมครับ? ยังย้อนว่าถ้าไม่เอาถ่านหินก็กลับไปใช้ตะเกียงสิถ้าคิดได้แค่นี้ ผมว่าลาออกเถอะนะครับทั่น”
ข้อความข้างต้นเป็นข้อความที่ “ประสาท นิรันดรประเสริฐ” ศิลปินเจ้าของโปรเจกต์ “จักรยานเร่ วาดทะเลสองฝั่ง” ได้โพสต์ไว้ในเฟซบุ๊กส่วนตัวชื่อ Prasart Nirundornprasert หลังจากที่เขาผลิตภาพพิมพ์ผลงานใหม่ล่าสุด ชื่อภาพ “หยุดถ่านหินสกปรก” ซึ่งจัดพิมพ์เป็นเสื้อยืดจำหน่ายให้แก่ผู้ที่สนใจศิลปะในแนวนี้ด้วย
ประสาท นิรันดรประเสริฐ เปิดเผยความในใจต่อสื่อมวลชนเกี่ยวกับโครงการ “จักรยานเร่วาดทะเลสองฝั่ง” ของเขาว่า ในฐานะคนทำงานศิลปะที่สนใจ และรักในธรรมชาติสิ่งแวดล้อม ซึ่งถือว่าธรรมชาติคือ แม่แห่งชีวิตที่จะต้องใส่ใจเรียนรู้ ผมรู้สึกห่วงใยต่อธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ทั้งป่าเขา ทะเล
ปัญหาสำคัญคือ มีคนบางกลุ่มบางพวกที่มีอำนาจรัฐ และอำนาจเงิน คอยตักตวงผลประโยชน์จากทะเลอย่างไม่รู้จักพอ โดยไม่คำนึงถึงผลเสียที่จะเกิดขึ้น ด้วยโครงการพัฒนาขนาดใหญ่ การขุดเจาะน้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ นิคมอุตสาหกรรมชายฝั่ง ท่าเรือน้ำลึก โรงไฟฟ้าถ่านหิน การบุกรุกพื้นที่ชายฝั่งทะเล ป่าชายเลน การทำประมงด้วยการใช้เครื่องมือที่ทำลายล้าง อวนลาก อวนรุน เรือปั่นไฟปลากะตัก การท่องเที่ยวที่เห็นแก่ตัว และขาดจิตสำนึก
ทั้งหมดนี้เกิดจากการกำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ การพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศโดยมุ่งหวังกำไรสูงสุดเท่านั้น เป็นต้นเหตุสำคัญในการทำลายธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง ทำลายชุมชนท้องถิ่นให้อ่อนแอ ไม่เคยคำนึงถึงความยั่งยืนในเชิงวิถีชีวิต และในเชิงนิเวศ มุ่งแต่ตักตวงกอบโกยผลประโยชน์กันอย่างไม่หยุดยั้ง
ซึ่งในมุมองของผมนั้น ทะเลก็คือ แม่แห่งธรรมชาติที่ยิ่งใหญ่ แม่ที่อุ้มชูเลี้ยงดูหมู่มวลมนุษย์เสมอมา แม่แห่งธรรมชาตินี้เป็นความหวัง เป็นบ่อเกิดแห่งวิถีชีวิตที่ดำเนินไปตามครรลองแห่งธรรมชาติก่อเกิดชุมชน และหล่อหลอมเป็นวัฒนธรรมอันดีงาม เป็นแกระแสธารแห่งอารยะสมัย แต่แม่ธรรมชาตินี้กำลังจะตายอย่างช้าๆ ผมจึงเกิดแรงบันดาลใจ และมุ่งมั่นที่จะออกเดินทาง เพื่อสัมผัสเรียนรู้ในชุมชนทุกแห่งที่ผ่านไป และทำกิจกรรมเคลื่อนไหวกับเด็กๆ และชาวบ้านในชุมชน เก็บเกี่ยวเนื้อหาเรื่องราว ความเป็นจริงที่ประสบพบเจอ
เช้าวันที่ 10 มีนาคม 2557 ผมออกเดินทางจากกระบี่วันแรกด้วยจักรยาน ตั้งใจไปให้ทั่วทุกตำบลริมทะเลทั่วภาคใต้ รวม 11 จังหวัด (เว้น 3 จังหวัดชายแดนใต้) มีจุดเริ่มต้นที่ จังหวัดกระบี่ พังงา ภูเก็ต ระนอง แล้ววกเข้าชุมพร แล้วย้อนลงมาที่ สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช พัทลุง ไปจนสุดที่ อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา แวะเข้าไปในมาเลเซีย เดินทางต่อจนถึงปีนัง แล้วจึงกลับไทยโดยเข้าไปทางจังหวัดสตูล ย้อนขึ้นไปจังหวัดตรัง แล้วจึงจบเส้นทางที่จังหวัดกระบี่
ผมแวะพักไปตลอดทางเพื่อบันทึกการเดินทางด้วยการวาดรูปสีน้ำ วาดเส้น วาดโปสการ์ด ในบางแห่งผมก็ทำกิจกรรมศิลปะกับเด็กๆ ชวนเด็กวาดรูปวาดโปสการ์ด ทุกแห่งหนคือ แรงบันดาลใจที่มุ่งมั่นที่จะสื่อสารโดยผ่านผลงานวาดเส้น และสีน้ำนับร้อยๆ รูป และผลงานโปสการ์ดอีกหลายร้อยแผ่นที่ผมแจกให้เพื่อนๆ ที่สื่อสารกันในสังคมออนไลน์ จากการเดินทางลงพื้นที่จริง ได้พบปะคลุกคลีพูดคุยกับชาวบ้านในพื้นที่ต่างๆ เห็นความวิบัติกำลังจะเกิดขึ้นต่อชุมชนชายฝั่ง และกำลังล่มสลาย ทั้งหลายเกิดจากความโลภของธุรกิจเงินทุนใหญ่ที่หวังกอบโกยทรัพยากรโดยไม่คำนึงถึงผลร้ายที่ตามมา
ผลงานของผมจึงนำเสนอถึงทะเล และธรรมชาติที่กำลังล่มสลายในอีกไม่นาน ผมต้องการสื่อสารต่อสังคมด้วยการทำให้การวาดภาพธรรมดาๆ ได้ทำหน้าที่สะท้อน และส่งผ่านความจริงสำคัญที่อาจมองข้ามไป การฉีกผลงานสีน้ำทุกชิ้นและนำมาคอลลาจ (Collage) ใหม่ เป็นการแสดงออกทางศิลปะอย่างตรงไปตรงมา ภาพวาดเป็นเพียงสมมติ เนื้อหา และความจริงคือสิ่งที่จะต้องคำนึงเป็นสำคัญ
ผมถือว่าขบวนการขั้นตอนทั้งหมดตั้งแต่เริ่มปั่นจักรยานเดินทางในวันแรกนั้น จวบจนวันสุดท้ายด้วยระยะทาง 3,638 กม. (ใช้เวลาเดินทางทั้งหมด ตั้งแต่วันแรก 10 มีนาคม 2557 ถึงวันที่ 23กันยายน 2557 รวมเวลา 6 เดือน 13 วัน) คือ การปฏิบัติการศิลปะ โดยอาศัยความเป็นไปทางธรรมชาติ ซึ่งถือว่าไม่ใช่ผลงานของข้าพเจ้าโดยตรง ในสภาพความเป็นจริงที่ประสบ เด็กๆ และชาวบ้านในชุมชนที่จะสื่อสารความคิดของเขาเอง ผ่านแผ่นโปสการ์ด ภาพวาดสีน้ำ ภาพวาดสีน้ำมัน ผมถือว่าเป็นผลงานของแม่ธรรมชาติที่จะเป็นแรงบัลดาลใจ และเป็นผู้จัดสรรมอบให้ โดยผ่านมือผมมือเด็กๆ และมือชาวบ้าน ผมเป็นเพียงผู้เดินทางผ่านมา ทำหน้าที่รวบรวมเก็บเกี่ยวมานำเสนอต่อผู้สนใจทั้งหลาย และบุคคลทั่วไป ตัวผมเองเป็นเพียงพยานผู้รู้เห็นเท่านั้น
ประวัติ และผลงาน ประสาท นิรันดรประเสริฐ เกิด กรกฎาคม 2511 จ.ขอนแก่น การศึกษา 1990 ปวส. สถาปัตยกรรม สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล 2001 ศบ. จิตรกรรม สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล
Solo Exhibitions 2015 “จักรยานเร่ วาดทะเลสองฝั่ง” “SEA JOURNAL : ART RECORD OF THE MOTHERLAND.” หอศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยแห่งกรุงเทพมหานคร
2009 “กรง” INCARCERATION จิตรกรรม Food Gallery & Restaurant Lotus @ park ราไวย์ ภูเก็ต
2009 “คนเราแสวงหาอะไร ?” ผลงานภาพพิมพ์แกะไม้ หอศิลป์ร่วมสมัย จังหวัดกระบี่
2007 “คนเราแสวงหาอะไร ?” ผลงานภาพพิมพ์แกะไม้หอศิลป์จามจุรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
2003 “คนเราแสวงหาอะไร ?” จิตรกรรมบนกระดาษ บางกอกแกลเลอรี่ สุขุมวิท 20 กรุงเทพ
Group Exhibitions 2015 “PAKBARA PARADISO” หอศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยแห่งกรุงเทพมหานคร
2014 “เท่าที่เห็น” หอศิลป์จามจุรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
2014 “ทวงคืนพลังงาน” ร้านแซ๊กโซโฟนผับ อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
2013 "เรื่องเล่าจากทะเล" โดยกลุ่มศิลปินผีทะเล ณ หอศิลป์ร่วมสมัยจังหวัดกระบี่
2012 “เพลงคลื่นขับขาน” นิทรรศการ ศิลปะ ดนตรี บทกวีโดย วารี วายุ และเพื่อนเพื่อน ณ หอศิลป์ร่วมสมัยจังหวัดกระบี่
2011 “ศิลปะ ดนตรี และบทกวี จากเพื่อนน้าหว่อง “มงคล อุทก” ร้านแซ๊กโซโฟนผับ อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
“(((เสียงท่าสะท้อน)))” นิทรรศการศิลปะจากโครงการศิลปะสร้างสรรค์เพื่อการจัดการการศึกษาของชุมชน ห้องแสดงชั้น 4 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
2010 “ศิลปเพื่อป่าแม่ยม หยุดเขื่อนแก่งเสือเต้น” “กลุ่มศิลปินเพื่อสิ่งแวดล้อม” ห้องแสดงชั้น1 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
2008 “รู้หน้า ไม่รู้ใจ” กลุ่มศิลปิน คนไร้หน้า หอศิลปบ้านศิลปิน หัวหินศิลปะสถาน อ.หัวหิน ประจวบฯ
2007 “กลุ่ม อาร์ พี จี” ( Rebel Painter Group) แซ๊กโซโฟนผับ อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
“ศิลปกรรมเดือนตุลาฯ” เนื่องในโอกาสครบรอบ 30 ปี 6 ตุลา เครือข่ายศิลปินเพื่อประชาธิปไตย ธรรมศาสตร์ท่าพระจันทร์
2006 “สืบสานงานเจริญ วัดอักษร” นิทรรศการศิลปะ ดนตรี กวี ภาพเขียน ร้านแซ๊กโซโฟนผับ อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
“การเมืองประหลาด” ณ ร้านไม้ในเมือง อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
2005 “วาดแผ่นดินให้ยินยล ครั้งที่ 2” “กลุ่มศิลปินเพื่อสิ่งแวดล้อม” แซ๊กโซโฟนผับ อนุสาวรีย์ฯ
“กลุ่มศิลปิน ต้านท่อก๊าซ จะนะ สงขลา” แซ๊กโซโฟนผับ อนุสาวรีย์ฯ
“มหกรรมสันติวิธี” ศิลปะเพื่อสันติภาพ ปัตตานี
“Flower for Andaman” ร่วมเขียนรูปเพื่อประมูลช่วยเหลือผู้ประสบภัยสึนามิ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
“ศิลปะการเมือง” ศิลปะเพื่อการประท้วง ระดมศิลปินวาดรูปขนาดใหญ่ รอบอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย
2004 “วาดแผ่นดินให้ยินยล ครั้งที่ 1” กลุ่มศิลปินเพื่อสิ่งแวดล้อม สถาบันปรีดีฯ ทองหล่อ กรุงเทพ
“แผ่นดินนี้ อยุติธรรม ภาพเหมือนนาย “สมชาย นีละไพจิตร” อนุสรณ์สถานฯ 14 ตุลา,
“จิตรกรรม แม่น้ำบางปะกง” แกลเลอรี่ริมสวน โรงแรม ฟอร์จูนทาวน์
“เพื่อดอยหลวงเชียงดาว” เชียงใหม่
2003 “ศิลปกรรม 30ปี 14 ตุลาคม ภารกิจประชาธิปไตยยังไม่สิ้น” ท้องสนามหลวง
“เชิดชูคนจริง เจริญ วัดอักษร” ท้องสนามหลวง
2002 Thesis Exhibition 2001, TheSilom Galleria.
2001 “ทัศนะร่วมสมัย 2” Exhibition Group, Art House นครราชสีมา
1999 “ทัศนะร่วมสมัย” Exhibition Group, Art house นครราชสีมา
ติดตามชมนิทรรศการศิลปะภาพพิมพ์ของประสาท นิรันดรประเสริฐ ได้ตั้งแต่วันนี้จนถึงเดือนมิถุนายน นี้ ที่หอศิลป์เทศบาลนครหาดใหญ่
