“ถ้ำมรกต” หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ถ้ำน้ำ” มีความยาวทั้งหมด 80 เมตร ตั้งอยู่บนเกาะมุก ในเขตอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม ตำบลเกาะลิบง อำเภอกันตัง ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งใน Unseen in Thailand แห่งเมืองตรัง
โดยแรกเริ่มเดิมที กลุ่มชาวบ้านได้เข้ามาที่ถ้ำแห่งนี้เป็นครั้งแรก เพื่อหารังนกอีแอ่น เนื่องจากในอดีต จะมีนกอีแอ่นอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก และต่อมา กลุ่มโจรสลัดก็จะนำทรัพย์สินสิ่งของที่ปล้นมาได้ ซุกซ่อนไว้ในถ้ำแห่งนี้ระยะหนึ่ง แล้วจึงค่อยมานำออกไป
ลักษณะภายใน “ถ้ำมรกต” จะเหมือนกับยืนอยู่ในปล่องภูเขาไฟขนาดใหญ่ ซึ่งเกิดจากการยุบตัวของหินปูนในอดีต จนได้ชื่อว่า ถ้ำมหัศจรรย์กลางทะเล และจะเข้าออกได้เฉพาะช่วงน้ำลงเท่านั้น เนื่องจากปากถ้ำเป็นโพรงเล็กๆ ทำให้การเข้าไปยลความงามนั้น จะต้องใช้วิธีการลอยคอในน้ำ เพื่อลอดถ้ำอันมืดมิด ด้วยการให้ทุกคนกระโดดลงไปในทะเลก่อน แล้วว่ายน้ำเข้าคิวต่อแถวตามแนวเชือก เนื่องจากคลื่นบริเวณนี้จะมีความแรงกว่าที่จุดอื่น อีกทั้งยังมีโขดหินตั้งเรียงรายอยู่เป็นจำนวนมากด้วย
ทั้งนี้ นักท่องเที่ยวจะต้องผ่านเส้นทางอันคดเคี้ยวภายใน “ถ้ำมรกต” เป็นที่น่าตื่นเต้น และน่าสนุกสนาน แบบเข้าแถวเรียงหนึ่ง ตามคนนำทางที่ช่ำชอง ฉะนั้น ความสามัคคีจึงถือเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมาก เพราะจะต้องช่วยกันคนละไม้ละมือ ด้วยการเอามือไปเกาะไหล่คนข้างหน้าเอาไว้ ในขณะที่เท้าก็จะเดิน หรือตีน้ำเพื่อพาร่างเข้าไปภายในถ้ำ
อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ใดที่ว่ายน้ำไม่เป็น หรือเป็นเด็ก และผู้สูงอายุ ก็ไม่ต้องกังวลใจ เนื่องจากทางบริษัททัวร์จะมีเสื้อชูชีพไว้คอยให้บริการ พร้อมกับมีไกด์คอยประกบดูแลไปโดยตลอด
เมื่อพ้นปาก “ถ้ำมรกต” แล้ว ก็จะเจอหาดทรายเล็กๆ สีขาว เม็ดทรายละเอียดยิบ ซึ่งหากเงยหน้าขึ้นมองดูด้านบนของถ้ำ ก็จะแลเห็นท้องฟ้าสีครามเป็นหลังคา จนรู้สึกคล้ายกับการที่เรายืนอยู่ในบ้าน แต่มีภูผาสูงกับฟ้าล้อมรอบทิศทาง
มีต้นไม้ที่เกาะอยู่ตามหน้าผาสูงชัน จนกลายเป็นป่าหินปูน ซึ่งบางต้นก็มีขนาดใหญ่มาก ประกอบด้วย ต้นสลัดได จันทน์ผา บอน และดอกไม้ป่า ส่วนพันธุ์ไม้ต่างๆ ที่พบเห็นบริเวณหาดทราย ก็เป็นพันธุ์ไม้ป่าชายเลน ประกอบด้วย ต้นหูกวางทะเล เตยทะเล และจิกทะเล
ไฮไลต์ที่สุดของ “ถ้ำมรกต” ก็คือ เมื่อโพรงที่ลอดเข้าถ้ำ ซึ่งอยู่ด้านทิศตะวันตกของตัวเกาะมุก ได้ทำมุมพอดีกับแสงอาทิตย์ที่สาดส่องลงมาจากเบื้องบน ก็จะทำให้เวิ้งของถ้ำกลายเป็นสีเขียวมรกตอันงดงาม ตัดกับทรายสีขาวเนียน และน้ำทะเลสีฟ้าใส ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ตามธรรมชาติที่สุดมหัศจรรย์อย่างยิ่ง ทำให้นักท่องเที่ยวทุกคนที่ได้เข้ามาเยือน หรือชมความงาม จะต้องอุทานออกมาด้วยเสียงอันดังเหมือนกันว่า นี่แหละคือสุดยอด Unseen in Thailand อีกแห่งหนึ่งของเมืองไทย
ทั้งนี้ ช่วงเวลาที่ถือว่าดีที่สุด หรือเหมาะสมมากที่สุด ต่อการเดินทางมาท่องเที่ยว “ถ้ำมรกต” ก็คือ ช่วงที่น้ำลงเต็มที่ในแต่ละวัน เนื่องจากจะแลเห็นเสมือนกับเป็นทะเลสาบสีมรกตอันงดงาม ส่วนเวลาที่แสงจะลอดปากปล่องถ้ำลงมาสวยงามมากที่สุดก็คือ ช่วงระหว่าง 10.00-14.00 น. ในแต่ละวัน
อย่างไรก็ตาม การลอดถ้ำนั้นสามารถทำได้ตลอดเวลา ในเดือนที่เหมาะสม โดยในช่วงฤดูกาลท่องเที่ยว คือ ระหว่างเดือนธันวาคม ถึงต้นเดือนพฤษภาคม ทำให้มีนักท่องเที่ยวเดินทางมาอย่างไม่ขาดสายแทบตลอดทั้งปี
สำหรับการเดินทางไปท่องเที่ยวยัง “ถ้ำมรกต” นั้น ใช้ได้ 2 เส้นทางคือ เส้นทางที่ 1 ออกจากตัวเมืองตรัง ไปยังอำเภอกันตัง แล้วแยกเข้าสู่ท่าเทียบเรือบ้านหาดยาว ตำบลเกาะลิบง ซึ่งจะมีเรือนำออกไปเที่ยวถ้ำ และดำน้ำดูปะการังในทุกๆ วัน หรือเส้นทางที่ 2 ออกจากตัวเมืองตรัง ไปยังอำเภอสิเกา แล้วแยกเข้าสู่ท่าเทียบเรือหาดปากเมง ตำบลไม้ฝาด ซึ่งจะใช้เวลาเดินทางประมาณ 40 นาที โดยมีค่าเช่าเรือเหมาลำ ราคาประมาณวันละ 1,500 บาท ผู้สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ สำนักงาน ททท.ตรัง โทร.0-7521-5867