สภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สนอว.) เห็นชอบกรอบวงเงินงบประมาณวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) ปีงบประมาณ 2566 เป็นเงิน 29,100 ล้านบาท เพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนแผน ววน. ฉบับใหม่ (พ.ศ.2566 – 2570) โดยร้อยละ 35 ใช้ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน. ด้านเศรษฐกิจ ร้อยละ 30 ใช้ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน.ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ร้อยละ 15 ใช้ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน. ด้านการวิจัยและนวัตกรรมระดับขั้นแนวหน้า และ ร้อยละ 20 ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน. ด้านการพัฒนากำลังคน
นายดอน ปรมัตถ์วินัย รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานการประชุมสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สนอว.) ครั้งที่ 4/2564 ผ่านการประชุมรูปแบบไฮบริด ทั้งจากทางทำเนียบรัฐบาล และการประชุมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ โดยหนึ่งในวาระเพื่อพิจารณาที่สำคัญวันนี้ คือ กรอบวงเงินงบประมาณด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมของประเทศ และระบบการจัดสรรและบริหารงบประมาณแบบบูรณาการ ที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ตามกรอบวงเงินดังกล่าว ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566
โอกาสนี้ รศ.ดร.ปัทมาวดี โพชนุกูล ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) กล่าวให้ข้อมูลว่า ด้วยนโยบายนายกรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2564 ที่ผ่านมา มุ่งเน้นการพลิกโฉมประเทศไทยให้เป็น 1 ใน 30 ของโลกด้านนวัตกรรมในปี 2573 โดยในปี 2570 ได้ตั้งเป้าหมายให้เกิดการลงทุนด้าน ววน. ทั้งจากภาครัฐและเอกชน อยู่ที่ร้อยละ 2 ของจีดีพี (ผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศ)
ปัจจุบัน สกสว. ได้จัดทำกรอบวงเงินงบประมาณด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) ของประเทศและระบบการจัดสรรและบริหารงบประมาณแบบบูรณาการที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ตามกรอบวงเงินดังกล่าว ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ที่สอดคล้องกับ (ร่าง) แผนด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมของประเทศ ปี พ.ศ.2566 -2570 โดยเป็นงบประมาณที่จัดสรรผ่านกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กองทุนส่งเสริม ววน.) จำนวน 29,100 ล้านบาท โดยร้อยละ 35 ใช้ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน. ด้านเศรษฐกิจ ร้อยละ 30 ใช้ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน.ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ร้อยละ 15 ใช้ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน. ด้านการพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การวิจัยและนวัตกรรมระดับขั้นแนวหน้า และ ร้อยละ 20 ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ววน. ด้านการพัฒนากำลังคน สถาบันอุดมศึกษาและสถาบันวิจัย ผ่านการจัดสรรงบประมาณแบบวงเงินรวมและงบประมาณต่อเนื่อง (Block grant and Multi-year budgeting)
โดยแบ่งเป็นการจัดสรรงบประมาณ 2 ส่วน คือ 1. งบประมาณเพื่อสนับสนุนงานมูลฐาน (Fundamental Fund) เพื่อเสริมสร้างศักยภาพในการพัฒนาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ที่นำไปสู่การพัฒนาบุคลากรและโครงสร้างพื้นฐานการบริหารจัดการงานวิจัยและนวัตกรรมที่มีธรรมาภิบาล โดยสนับสนุนงบประมาณเพื่อสนับสนุนงานมูลฐานของสถาบันอุดมศึกษา และหน่วยงานในระบบ ววน. จำนวน 170 หน่วยงาน เพื่อสร้างความเข้มแข็งตามพันธกิจหน่วยงาน โดยจัดสรรกรอบวงเงินงบประมาณ ประมาณร้อยละ 40
2. งบประมาณเพื่อสนับสนุนงานเชิงกลยุทธ์ (Strategic Fund) เพื่อจัดสรรงบประมาณตามแผนงานสำคัญและแผนงานย่อย ซึ่งบริหารจัดการโดยหน่วยบริหารและจัดการทุน (PMU) เพื่อนำไปสนับสนุนทุนแก่หน่วยงานระดับปฏิบัติ โดยต้องเป็นการทำวิจัยที่เน้นตอบยุทธศาสตร์และแผนด้าน ววน. ของประเทศ โดยจัดสรรกรอบวงเงินงบประมาณ ประมาณร้อยละ 60 โดยในส่วนทุน Strategic Fund มีแผนงานทั้งหมด 25 แผนงาน
โดยแผนงานที่ได้รับการจัดสรรกรอบวงเงินงบประมาณสูงสุดในอันดับต้น ๆ คือ 1) BCG ในด้านการแพทย์และสุขภาพ 2) ผลิตและพัฒนาบุคลากรด้านการวิจัยและพัฒนา 3) อุตสาหกรรมแห่งอนาคตและบริการแห่งอนาคต 4) เศรษฐกิจฐานราก ขจัดความยากจนและลดความเหลื่อมล้ำ 5) BCG ในด้านเกษตรและอาหาร และ 6) ความร่วมมือด้านการวิจัย เป็นศูนย์กลางกำลังคนระดับสูงของอาเซียน
นอกจากนี้ในส่วนของระบบการบริหารงบประมาณ มุ่งเน้นการทำงานที่มีประสิทธิภาพ คือ 1) มีกลไกของระบบบริหารงบประมาณ โดยมีระเบียบกองทุนส่งเสริม ววน. เพื่อใช้ในการบริหารงบประมาณที่ยึดหลักความคล่องตัวและยืดหยุ่น
2) มีระบบการติดตามและประเมินผลงานวิจัยและนวัตกรรม และการติดตามและประเมินผลการดำเนินงานของหน่วยบริหารและจัดการทุนและหน่วยงานในระบบ ววน. 3) มีระบบการบริหารจัดการงานวิจัย ผ่านระบบข้อมูลสารสนเทศวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (National Research and Innovation Information System: NRIIS) และ 4) มีระบบผลักดันการนำผลงานจากการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมไปใช้ประโยชน์
ด้าน ศาสตราจารย์นายแพทย์ สุทธิพร จิตต์มิตรภาพ ประธานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กสว.) กล่าวว่า จากข้อมูลด้านงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรผ่านกองทุนส่งเสริม ววน.ปี 2563 – 2565 นั้น พบว่าได้รับงบประมาณน้อยกว่ากรอบวงเงินที่เสนอไปอยู่แล้ว ดังนั้น กสว. จึงดำเนินนโยบายที่มุ่งเน้นการจัดสรรงบประมาณผ่านกองทุนววน. ให้มีความยืดหยุ่น โดยกองทุนฯ สามารถใช้งบประมาณส่วนหนึ่งมาใช้ในประเด็นเร่งด่วนและมีการเปลี่ยนแปลงสูงได้ ในขณะที่ นายดอน ปรมัตถ์วินัย รองนายกรัฐมนตรี ให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมว่า นอกจากการจัดทำแผนด้าน ววน.แล้ว ควรมีการติดตาม ประเมินผล ในระยะเวลาทุกๆ 3 ปี และ 5 ปี เพื่อให้การดำเนินงานมีความก้าวหน้าตามทิศทางที่เหมาะสมและเต็มศักยภาพ สอดคล้องกับนโยบายการพลิกโฉมระบบ ววน.ของประเทศ (Reinventing)
ทั้งนี้จากการประชุมวันนี้ สภานโยบายฯ มีมติเห็นชอบกรอบงบประมาณวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) ปีงบประมาณ 2566 จำนวน 29,100 ล้านบาท และระบบการจัดสรรและบริหาร บูรณาการที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ตามกรอบวงเงินดังกล่าวประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 โดยหลังจากนี้ สกสว. จะดำเนินการเสนอกรอบงบประมาณต่อสำนักงบประมาณและคณะรัฐมนตรี เพื่ออนุมัติต่อไป
