เทคโนโลยีบล็อกเชนทวีความสำคัญในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มทั่วโลกที่มีมูลค่าหลายล้านล้านดอลลาร์อย่างชัดเจน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอำนวยความสะดวกในการซื้อขายอย่างโปร่งใส และการติดตามผลิตภัณฑ์ตลอดห่วงโซ่อุปทานตั้งแต่แหล่งที่มาของวัตถุดิบจนส่งถึงโต๊ะอาหาร
สัปดาห์แรกของเดือนเมษายน กระทรวงพาณิชย์อินเดียประกาศเปิดตัวแอปพลิเคชันตลาดกาแฟออนไลน์บนบล็อกเชน โดยให้เหตุผลสำคัญคือความโปร่งใสที่จะส่งผลดีทั้งต่อผู้บริโภคที่ต้องการกาแฟแดนภารตะจริงๆ รวมถึงผู้ปลูกกาแฟที่จะได้ราคายุติธรรม
แผนการริเริ่มนี้เป็นความเคลื่อนไหวล่าสุดในการเพิ่มความร่วมมือในห่วงโซ่อุปทานอาหารและเครื่องดื่ม โดยเดือนมีนาคมที่ผ่านมา บัมเบิล บี ฟูดส์ ผู้ผลิตอาหารทะเลของอเมริกาประกาศว่า กำลังร่วมมือกับ SAP เพื่อติดตามทูน่าครีบเหลืองตั้งแต่ในทะเลจนถึงโต๊ะอาหารด้วยเทคโนโลยีบล็อกเชน
ช่วงไม่กี่ปีมานี้มีข่าวการปนเปื้อนในอาหารและโรคที่เกิดจากอาหารเป็นสื่อบ่อยครั้ง ทำให้อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มตื่นตัวเกี่ยวกับความสามารถในการติดตามวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์มากขึ้น ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจำนวนมากกำลังสำรวจเทคโนโลยีบล็อกเชนเพื่อนำมาจัดการปัญหาเหล่านี้
SAP สามารถติดตามข้อมูลทั้งหมดเกี่ยวกับแหล่งกำเนิด รวมถึงที่มาที่ไปของทูนาครีบเหลืองของเนเชอรัล บลู บาย แอโนวา ซึ่งเป็นแบรนด์ทูน่าแช่แข็งของบัมเบิลบี ฟูดส์ที่ได้ใบรับรอง fair trade (ระบบการค้าที่เป็นธรรมสำหรับผู้ซื้อและผู้ขาย) ผลปรากฏว่า ผู้บริโภคมีความกังวลเกี่ยวกับการปนเปื้อนในอาหารลดลงอย่างชัดเจน
ขณะเดียวกัน ผู้ค้ามากมายกำลังศึกษาข้อเสนอแบบครบวงจร เช่น ข้อเสนอของไอบีเอ็ม ฟูด ทรัสต์ โซลูชันอาหารและห่วงโซ่อุปทานบนบล็อกเชนที่เปิดให้บริการตั้งแต่เดือนตุลาคมปีที่แล้วสำหรับบริษัททั้งขนาดกลางและเล็กในแวดวงห่วงโซ่อุปทานอาหาร โดยคิดค่าสมาชิกเดือนละ 100-10,000 ดอลลาร์ ขึ้นอยู่กับรายได้รายปีของสมาชิก
ในช่วงเวลาไล่เลี่ยกันนั้น โอชอง บรรษัทอาหารข้ามชาติของฝรั่งเศสเผยว่า จะใช้ระบบติดตามอาหารบนบล็อกเชนเป็นการถาวรใน 5 ประเทศที่ดำเนินการ ได้แก่ ฝรั่งเศส อิตาลี เซเนกัล สเปน และโปรตุเกส หลังจากประสบความสำเร็จในการทดสอบนาน 18 เดือนกับสาขาที่เวียดนามที่ใช้ระบบติดตามนี้ร่วมกับบริษัท 6,000 แห่ง
กลไกการทำงานของระบบของโอชองคือ การลงทะเบียนข้อมูลสินค้าในทุกขั้นตอนตลอดการจัดจำหน่าย ยกตัวอย่างเช่นแครอทออร์กานิกจะได้รับการบันทึกในระบบบล็อกเชนของทีอี-ฟูดตั้งแต่ถูกขุดขึ้นมาและรอจัดส่งจากฟาร์ม และเมื่อถึงโรงงานกระจายสินค้า แครอทนั้นจะถูกตรวจสอบอย่างรวดเร็วโดยเปรียบเทียบกับข้อมูลที่บันทึกในบล็อกเชนที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้
ฟรังซัวส์ กาตาลิโฟด์ ผู้จัดการฝ่ายประชาสัมพันธ์ของโอชอง อธิบายว่า เทคโนโลยีบล็อกเชนช่วยให้ผู้มีส่วนร่วมในห่วงโซ่อุปทานรับผิดชอบข้อมูลที่ป้อนมากขึ้นและยังช่วยแก้ปัญหาสำคัญ เนื่องจากเทคโนโลยีนี้กำหนดให้ซูเปอร์มาร์เก็ตที่ร่วมโครงการต้องโอนโทเคนทุกครั้งที่ต้องการให้ซัปพลายเออร์เปิดเผยข้อมูลห่วงโซ่อุปทานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งเท่ากับเป็นการจูงใจให้ซัปพลายเออร์ไม่ได้แค่ให้ข้อมูลลวกๆ แต่ต้องซื่อสัตย์ด้วยเพราะไม่เช่นนั้นอาจเสียรายได้เสริมในส่วนนี้ไป
นอกจากนั้นบล็อกเชนยังช่วยป้องกันสถานการณ์ที่ไม่สามารถเข้าถึง อ่าน หรือใช้งานข้อมูลได้ที่อาจเกิดขึ้นระหว่างเกิดกรณีอื้อฉาวเกี่ยวกับอาหาร กาตาลิโฟด์สำทับว่า ข้อดีสุดท้ายคือ สามารถให้ข้อมูลที่ติดตามได้แก่ผู้บริโภคภายในไม่กี่วินาทีจากที่ต้องใช้เวลาเป็นวันๆ
ความน่าเชื่อถือนี้สำคัญมาก เพราะหากดูจากผลสำรวจเมื่อปลายปีที่แล้วโดยฟูด มาร์เก็ตติง อินสติติวต์ในเวอร์จิเนียจะพบว่า ผู้บริโภคถึง 75% เคลือบแคลงอุตสาหกรรมอาหารมากขึ้นและมักเลือกซื้ออาหารจากผู้ผลิตและผู้จัดจำหน่ายที่มีจรรยาบรรณและให้ข้อมูลผลิตภัณฑ์เชิงลึก ไม่ใช่ข้อมูลพื้นฐานที่ติดบนฉลากทั่วไปเท่านั้น ซึ่งบล็อกเชนถือเป็นแหล่งที่มาสำคัญของข้อมูลดังกล่าว
ด้วยเหตุนี้บริษัทและหน่วยงานรัฐบาลจำนวนมากขึ้นจึงกำลังเล็งใช้ระบบติดตามบนบล็อกเชน ในจำนวนนี้รวมถึงเชนสลัดสวีทกรีนของอเมริกาที่จัดงบ 200 ล้านดอลลาร์พัฒนาระบบบล็อกเชนเพื่อติดตามส่วนผสมและวัตถุดิบ และรัฐบาลเกาหลีใต้ที่เริ่มใช้บล็อกเชนติดตามเนื้อวัวตั้งแต่เดือนมกราคมที่ผ่านมา หรือองค์กรการกุศลออกซ์แฟมที่ประกาศเมื่อปลายปีที่แล้วว่า ได้เริ่มใช้บล็อกเชนติดตามห่วงโซ่อุปทานข้าวในกัมพูชา ซึ่งเกษตรกรท้องถิ่นมักขาดแคลนข้อมูลทำให้ถูกเอารัดเอาเปรียบเรื่องราคาขายมาตลอด
ทั้งหมดนี้บ่งชี้ว่า ระบบติดตามเป็นหนึ่งในความสามารถสำคัญของบล็อกเชนที่กำลังดึงดูดผู้บริโภคและธุรกิจอาหารและเครื่องดื่มทั่วโลกที่มีมูลค่าถึง 5.6 ล้านล้านดอลลาร์ในขณะนี้