ชุมชนบ้านศาลาดิน เป็นจุดท่องเที่ยวเชิงเกษตร ตั้งอยู่ที่หมู่ 3 ตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ชุมชนแห่งนี้ถือว่าเป็นตัวอย่างของการอนุรักษ์และพัฒนาหมู่บ้าน จนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่อยู่ไม่ห่างจากกรุงเทพฯ
จุดเด่นของชุมชนแห่งนี้มีพื้นที่ติดกับคลองมหาสวัสดิ์ ซึ่งคลองมหาสวัสดิ์เป็นคลองที่ขุดขึ้นเพื่อเป็นเส้นทางการเดินเรือขนส่งสินค้าระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยากับแม่น้ำท่าจีน ดังนั้นจึงมีผู้คนมาอาศัยอยู่ริมสองฝั่งคลองมหาสวัสดิ์ และเป็นที่มาของชุมชนหลายชุมชน ซึ่งในแต่ละชุมชนต้องมีการสร้างศาลาไว้เพื่อใช้ขึ้นลงเรือ โดยจะเรียกขานชื่อศาลานั้นๆ ตามลักษณะของแต่ละชุมชน ศาลาของคลองมหาสวัสดิ์นั้นมีทั้งสิ้น 7 ศาลา โดยหนึ่งในนั้นคือ ศาลาดิน และเป็นหนึ่งในหมู่บ้าน OTOP เพื่อการท่องเที่ยวของจังหวัดนครปฐม ถือเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้วิถีชุมชนแห่งคลองมหาสวัสดิ์ ที่สามารถเที่ยวได้ตลอดทั้งปี
สำหรับบ้านศาลาดิน เป็นจุดท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่มีความหลากหลาย เช่น สวนผลไม้มากมายหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น มะม่วง หมาก ขนุน กระท้อน กล้วย มะละกอ รวมถึงส้มโอ ผลไม้ชื่อดังของจังหวัดนครปฐม ชุมชนชาวน้ำบ้านศาลาดินเป็นชุมชนที่อยู่อาศัยกันแบบเอื้ออาทร ช่วยเหลือแบ่งปันซึ่งกันและกัน ชาวบ้านในชุมชนมีอาชีพที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการเลี้ยงกบ การปลูกผักกระเฉดปลอดสารพิษที่นอกจากจะทำรายได้แล้วยังถือได้ว่าเป็นการกันตลิ่งพังอีกด้วย การทำไร่นาสวนผสมของบ้านศาลาดินที่ทำนาข้าว (นาหว่าน) และสวนผลไม้รวม
นอกจากนักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสเรียนรู้วิถีการเกษตรที่ชาวบ้านเปิดบ้านต้อนรับนักท่องเที่ยวแล้ว ไฮไลต์ที่สำคัญที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวอีกอย่างหนึ่งคือ นาบัว ซึ่งเกษตรกรที่ปลูกบัวเปิดให้นักท่องเที่ยวได้มาเรียนรู้วิธีการเก็บดอกบัว การทำนาบัว หรือ Lotus Farm เป็นแปลงสาธิตและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบล นาบัวถือว่าเป็นพืชเศรษฐกิจที่ทำรายได้ให้เกษตรกรบ้านศาลาดินได้เป็นอย่างดี เรียกว่า ชาวบ้านมีรายได้หลักหมื่นบาทต่อเดือนกันเลยทีเดียว โดยบัวส่วนใหญ่ที่ปลูกเป็นสายพันธุ์ “ฉัตรบุศย์ หรือ ฉัตรขาว” ที่ใช้ไหว้พระ ไม่มีเมล็ดบัวให้กินเหมือนบัวหลวง อีกทั้งนักท่องเที่ยวสามารถสัมผัสกิจกรรมพายเรือเก็บดอกบัวนา
สวนกล้วยไม้ เป็นอีกหนึ่งความน่าสนใจที่หมู่บ้านแห่งนี้ เพราะเป็นสวนกล้วยไม้ที่มีการแต่งพันธุ์กล้วยไม้โดยเกษตรกรในชุมชน พื้นที่กว่า 12 ไร่ เป็นกล้วยไม้ที่มีการแต่งพันธุ์ใหม่ชื่อ “ทัศนีย์” ที่มีเพียงแห่งเดียวในประเทศไทย โดยมีผิวกลีบดูคล้ายกำมะหยี่ยามสะท้อนแสงดูสวยงามมาก และสำหรับคนที่รักษ์สุขภาพ ที่บ้านศาลาดินแห่งนี้มีฟักข้าว ซึ่งเจ้าของสวนฟักข้าวได้นำฟักข้าวมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นน้ำฟักข้าว สบู่ฟักข้าว และที่เป็นไฮไลต์ คือ ก๋วยเตี๋ยวเย็นตาโฟน้ำฟักข้าว เป็นต้น
สำหรับการเดินทางมาบ้านศาลาดินไม่ยาก เดินทางโดยรถยนต์สวนตัว เข้ามาทางศาลายา ผ่านมหาวิทยาลัย เลียบคลองมหาสวัสดิ์ เดินทางมาจนถึงจุดเช็กอิน ซึ่งเป็นบ้านจำหน่ายข้าวตังหน้าหมูหยอง ผลิตภัณฑ์เด่นของชุมชน หลังจากนั้นจะมีเรือหางยาวมารับเพื่อพานักท่องเที่ยว ค่าบริการลำละ 500 บาท เดินทางล่องไปตามลำคลอง เพื่อชมทัศนียภาพริมสองฝั่งคลอง ก่อนจะพาไปตามจุดเช็กอิน ตามสวนต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้น ไม่ว่าจะเป็นสวนผลไม้ปลอดสารพิษ นาบัว สวนกล้วยไม้ เป็นต้น ทุกที่ที่ไปจะมีกิจกรรมไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยวทุกจุด เช่น สวนผลไม้ มีรถอีแต๋นให้นั่งชมสวนอย่างใกล้ชิด เป็นต้น
ส่วนประวัติของ “คลองมหาสวัสดิ์” หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า คลองขุด แห่งนี้เป็นคลองประวัติศาสตร์ที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน โดยเป็นคลองที่ถูกขุดขึ้นในปี พ.ศ. 2402 โดยพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ย่นระยะการเดินทางไปนมัสการพระปฐมเจดีย์ โดยเมื่อทำการขุดคลองเสร็จในปี พ.ศ. 2403 พระองค์ท่านได้พระราชทานนามให้ว่า “มหาสวัสดี” ชาวบ้านในชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ส่วนใหญ่จะเป็นคนไทยเชื้อสายจีน ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตร ทำสวนผลไม้ ตั้งบ้านเรือนอยู่ริมน้ำหรืออยู่ตามเรือกสวนไร่นา คลองแห่งนี้จึงเปรียบเสมือนน้ำหล่อเลี้ยงชุมชนมานับร้อยปี
ชาวบ้านในชุมชนได้เริ่มต้นรวมตัวกันช่วยพัฒนาเรื่องการท่องเที่ยวมาตั้งแต่ปี 2540 จึงไม่น่าแปลกใจที่มีการบริหารจัดการต่างๆ ค่อนข้างดี แม้จะมีหยุดชะงักไปบ้างในช่วงน้ำท่วมใหญ่เมื่อปี 2554 ที่ทำให้บ้านเรือนและเรือกสวนไร่นาเสียหายครั้งใหญ่ แต่ตอนนี้ชีวิตของคนในชุมชนก็ฟื้นกลับมา เช่นเดียวกับการท่องเที่ยวด้วยเช่นกัน
บ้านศาลาดิน เป็นตัวอย่างของการรวมตัวกันของชุมชนเพื่อพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่ารายได้ที่ดีที่สุดในขณะนี้เป็นรายได้ที่มาจากนักท่องเที่ยว ปัจจุบัน บ้านศาลาดิน ไม่ได้มีแค่นักท่องเที่ยวคนไทย แต่จะมีนักท่องเที่ยวจากต่างประเทศ อย่างประเทศจีน นิยมไปเที่ยวกันมากขึ้น ผลผลิตของเกษตรกรสามารถขายได้ราคาเพิ่มมากขึ้น และนักท่องเที่ยวจะได้ซื้อผลไม้ที่สด และใหม่
สนใจ โทร. 0-3429-7152, 08-1495-9091
* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของหน้า "SMEsผู้จัดการ" รับข่าวสารในแวดวงธุรกิจเอสเอ็มอีที่สมบูรณ์แบบที่สุด และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมายคลิกที่นี่เลย!! * * *
