หนึ่งในธุรกิจยอดฮิตยุคปัจจุบันที่หลายคนใฝ่ฝันอยากเข้าสู่ยุทธจักร คือทำ “บูติกโฮเต็ล” (Boutique Hotel) เพราะเชื่อกันว่าเป็นธุรกิจที่มั่นคงได้ผลตอบแทนระยะยาว นับวันมูลค่าที่ดินและทรัพย์สินยิ่งเพิ่มมูลค่า แถมได้ใช้ชีวิตไม่วุ่นวายในสิ่งปลูกสร้างสวยงามของตัวเอง แต่สำหรับคนที่อยู่ในวงการนี้แล้ว กลับบอกว่านี่เป็นธุรกิจยาขมที่ “คนในอยากออก คนนอกอยากเข้า” ไม่ได้สวยหรูอย่างที่ใครภายนอกมองเข้ามา
ในงานสัมมนา Boutique Hotel & Hostel 4.0 หัวข้อ “ปี 2560 โอกาสและอุปสรรค สำหรับโรงแรม Boutique” โดยวิทยากร “ปณวรรธน์ ประภาศิริ” สถาปนิก และเจ้าของบูติกโฮเต็ล “วิลล่า พระสุเมรุ” (Villa Phra Sumen) ได้ถ่ายทอดประสบการณ์ พร้อมแนะนำข้อมูล ตลอดจนเบื้องลึกเบื้องหลังของการทำธุรกิจโรงแรมขนาดเล็กให้แก่ผู้ที่สนใจทำธุรกิจนี้
ชี้ตัดราคาตายหมู่ แนะสร้างเพื่อน อย่าสร้างคู่แข่ง
ปณวรรธน์เริ่มต้นด้วยการเล่าถึงภาพรวมสถานการณ์ปัจจุบัน คนแห่มาเปิด “บูติกโฮเต็ล” จำนวนมาก เกิดการแข่งขันตัดราคาอย่างรุนแรงในหมู่ผู้ประกอบการ โดยเฉพาะคนทำธุรกิจโรงแรมขนาดเล็ก หรือ “บูติกโฮเต็ล” ที่ไม่มีใบอนุญาตถูกต้องตามกฎหมาย จะไม่มีการรวมตัวเป็นกลุ่มก้อนหรือสมาคมใดๆ ทำให้แต่ละรายตั้งราคาห้องพักตาม “สถานการณ์” หรือตาม “ความพอใจ” ซึ่งมักจะไปตัดราคาโรงแรมขนาดเล็กที่ทำถูกต้องกว่า 50% ในที่สุด โรงแรมที่ทำถูกกฎหมายก็ต้องลดราคาลงมาแข่งด้วย บางรายลดจนไปแข่งกับ “โฮสเทล” (Hostel) กลายเป็นว่ากระทบรายได้ธุรกิจทั้งระบบ ดังนั้น จุดที่ผู้ประกอบการในธุรกิจนี้ต้องคำนึงถึงอันดับแรก คือ ต้องพยายามรวมกลุ่มกันให้ได้ เพื่อพยุงราคา โดยให้คิดเสมอว่าทำธุรกิจนี้ต้อง “สร้างเพื่อน อย่าสร้างคู่แข่ง” ไม่เช่นนั้นจะตายหมู่กันหมด
“ในกลุ่มของผม ซึ่งเป็นผู้ประกอบธุรกิจบูติกโฮเต็ลที่อยู่บริเวณเขตพระนคร ช่วยเหลือกันในด้านต่างๆ เช่น แลกเปลี่ยนข้อมูลซัปพรายเออร์ ทั้งแท็กซี่ เรือโดยสาร รถรับจ้าง ฯลฯ เพื่อบอกเล่าให้รู้ว่ารายใดที่ทำงานดี บริการดี ราคายุติธรรม กลุ่มเราก็จะเหมาใช้บริการรายนั้นเลย เพื่อให้คนที่ทำดีมีที่ยืน ส่วนรายทำชั่ว เราก็จะส่งข้อมูลกันในกลุ่ม ไม่ให้ส่งลูกค้าไปใช้บริการ รวมถึงแลกเปลี่ยนข้อมูลทุกด้านที่เป็นประโยชน์ต่อกัน มีการกำหนดราคาที่ทุกคนยอมรับได้ ไม่ตัดราคากันเอง ซึ่งวิธีนี้จะทำให้สมาชิกในกลุ่มมีความเข้มแข็งขึ้น” ปณวรรธน์กล่าว
แนะพยายามฝ่ากำแพงขอใบอนุญาต “อ.5” ให้สำเร็จ
ประเด็นต่อมาที่ผู้ประกอบการต้องให้ความสำคัญอย่างยิ่ง คือ กฎกระทรวงกำหนดลักษณะในการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2559 ซึ่งเป็นกฎหมายใหม่ กำหนดให้ผู้ประกอบการที่จะปรับปรุงอาคารเก่ามาทำเป็นโรงแรม ต้องทำให้ถูกต้องตามระเบียบภายในเดือนสิงหาคม 2564 ซึ่งหลายอาคารเก่าไม่มีทางเลยที่จะดัดแปลงเพื่อมาทำโรงแรมให้ถูกต้องตามกฎหมายนี้ได้ ดังนั้น ข้อแนะนำสำหรับผู้ที่ทำโรงแรม “ในพื้นที่ของตัวเอง” ควรจะทำให้ถูกต้องตามกฎหมายฉบับนี้ให้ได้ เพราะจะช่วยเพิ่มมูลค่าทรัพย์สิน จากเคยทำแบบผิดกฎหมายขายใครไม่ได้ แต่เมื่อทำถูกต้องอนาคตจะขายทำกำไรจากต้นทุนได้ไม่ต่ำกว่า 20%
ส่วนรายที่ปลูกสร้างโรงแรมแล้ว แต่อยู่บน “พื้นที่เช่า” ต้องพิจารณาดูตัวเองว่าจะคุ้มค่าหรือไม่ในการลงทุนดัดแปลงอาคารให้ถูกต้องเพื่อจะได้รับใบอนุญาตนี้ เพราะสุดท้ายแล้วอาคารจะไม่ได้เป็นสมบัติของคุณ
ทั้งนี้ สำหรับคนที่จะทำธุรกิจโรงแรมขนาดเล็ก ซึ่งเดิมจะติดกฎหมายเกี่ยวกับอาคารต่างๆ ตอนนี้มีกฎหมายใหม่มาปลดล็อก นั่นคือ การขอรับ “ใบอนุญาตเปลี่ยนแปลงการใช้อาคารมาประกอบธุรกิจโรงแรม” หรือ “แบบ อ.5” ซึ่งต้องยื่นให้ได้รับอนุญาตภายในวันที่ 18 ส.ค. 2564 ถ้าเป็นในกรุงเทพฯ ขอได้ที่สำนักงานเขต ส่วนต่างจังหวัดขอได้ที่องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นแต่ละแห่ง
อย่างไรก็ตาม จะมีกฎหมายอีกข้อระบุว่า หากจะดัดแปลงอาคารให้ยื่นขอรับใบอนุญาตก่อสร้างหรือดัดแปลงอาคาร (แบบ อ.1) ภายใน 2 ปี (ตั้งแต่ 19 ส.ค. 2559-18 ส.ค. 2561) ซึ่งต้องระวังว่าหากเรายื่นขอใบอนุญาต อ.1 ไปแล้วจะไปผิดระเบียบด้านประเภทอาคารต่างๆ เช่น ความสูง ระยะร่น ฯลฯ ดังนั้น ถ้าเป็นไปได้เมื่อจะขออนุญาตให้พยายามขอให้ได้ อ.5 ทีเดียวไปเลย
“การทิ้งความผิดตามกฎระเบียบไว้ในขณะที่เราต้องทำธุรกิจไปด้วย สำหรับผมมันเป็นเรื่องน่ารำคาญ และน่าระแวง ดังนั้น ถ้าทำให้ถูกต้องทั้งหมดได้ก็ควรทำ แต่ถ้าทำไม่ได้จริงๆ หรือต้องลงทุนมากๆ เช่น ต้องทุบห้องทิ้ง 4-5 ห้อง คุณก็ต้องชั่งน้ำหนักดูอีกทีว่าจะทำต่อไปหรือไม่ ซึ่งต้องอย่าลืมว่า หากในวันที่อาคารของคุณเกิดเหตุร้ายใดๆ ขึ้นมาก็ตาม เจ้าหน้าที่จะมาดูอาคารและคุณต้องเปิดแบบแปลนให้ดู หากอาคารของคุณดัดแปลงแตกต่างจากแบบแปลน ความผิดทั้งหลายจะตกมาที่ตัวคุณทั้งหมด ดังนั้น ผมจึงแนะนำว่าทำให้ถูกไว้ก่อน แล้วคุณจะสบายใจ” เขาแนะนำ
ทั้งนี้ ในงานสัมมนาดังกล่าวได้สอบถามว่า เป็นไปได้หรือไม่ที่จะทำธุรกิจโรงแรมขนาดเล็กโดยหลบเลี่ยงไม่ต้องเข้าระบบอย่างถูกต้อง ปณวรรธน์ระบุว่า ทุกวันนี้ไม่มีทางเป็นไปได้เลย เพราะเจ้าหน้าที่สรรพากรจะใช้วิธีเปิดอินเทอร์เน็ต ดูการจองโรงแรมผ่านออนไลน์ต่างๆ มีแสดงไว้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นที่ตั้ง ราคาห้อง ฯลฯ ดังนั้น อย่างไรก็หนีไม่พ้น
ทำธุรกิจ “บูติกโฮเต็ล” ไม่ได้สวยงามอย่างที่คิด
วิทยากรหนุ่มเผยด้วยว่า ทุกวันนี้การทำธุรกิจ “บูติกโฮเต็ล” ไม่ได้สวยงามอย่างที่คนภายนอกคิด เพราะการแข่งขันสูงมาก รายใหม่ๆ พร้อมจะตัดราคาโดยไม่สนใจคนที่ทำอยู่เดิม หรือไม่แคร์จะกระทบภาพรวมของธุรกิจ ขอแค่ให้ได้ลูกค้ามาก่อน เนื่องจากทุกรายต้องพยายามดิ้นเอาตัวรอดทางธุรกิจ ซึ่งวิธีแก้ดีที่สุด ต้องพยายามสร้างเครือข่ายในหมู่ผู้ประกอบการด้วยกันเอง ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน แต่ก็ต้องยอมรับว่าความเป็นจริงผู้ประกอบการบางรายไม่ยอมจะเข้าร่วมอยู่ดี
เขาเผยด้วยว่า ธุรกิจ “บูติกโฮเต็ล” ไม่ได้ทำกำไรสูงมากแต่อย่างใด อย่างตัวเขาเอง ลงทุนทำ “วิลล่า พระสุเมรุ” เมื่อประมาณ 6 ปีที่แล้ว เทียบกับรายได้ที่เข้ามา เฉลี่ยเหลือกำไรประมาณ 8% ต่อปีเท่านั้น ซึ่งกว่าจะคืนเงินลงทุนเฉพาะค่าตกแต่งก่อสร้าง ต้องใช้เวลาถึง 10 ปี ดังนั้น หากคิดในแง่การลงทุนทำธุรกิจระยะสั้นถือว่ารายได้น้อยมาก ยิ่งเทียบกับการทำงานที่หนักยิ่งไม่คุ้มมากขึ้นไปอีก เพราะต้องคอยบริการดูแลลูกค้า ตลอด 24 ชั่วโมง ต้องคอยรับอารมณ์ของลูกค้าที่แตกต่างหลากหลาย ไม่มีใจรักงานบริการจริงๆ ไม่มีทางทำสำเร็จเด็ดขาด
“สำหรับหน้าใหม่ที่คิดจะใช้วิธี “เช่าที่ดิน” หรือ “กู้เงิน” เพื่อมาทำธุรกิจนี้ หรือจะ “ทำในที่ดินคนอื่น” อย่าทำเด็ดขาด! มันไม่ได้คุ้มค่าสวยงามอย่างที่คิด แต่ถ้าคุณมีที่ดินของตัวเองอยู่แล้ว และมีเงินสดพร้อม ต้องการจะได้ Passive income มากกว่าเก็บเงินในธนาคารก็อาจจะลองทำได้ ซึ่งจริงๆ แล้วผมไม่ชอบคำว่า Passive income มาใช้กับการทำโรงแรมเลย เพราะมันไม่ได้ง่ายอย่างที่หวัง เนื่องจากคุณต้องเจอลูกค้าสารพัดปัญหาที่พร้อมจะทำให้คุณเหนื่อย นอกเสียจากจะเป็นนักธุรกิจที่ซื้อโรงแรมมาปรับปรุงแล้วขายต่อทำกำไร หรือทำเพื่อรอจะเข้าตลาดหุ้น เหล่านี้จะเป็นอีกกรณีไปเลย ซึ่งพวกเราส่วนใหญ่ที่คิดจะทำธุรกิจโรงแรมไม่ใช่นักลงทุนประเภทนั้น” เขาระบุ
แนะสร้างจุดเด่นจากไลฟ์สไตล์เจ้าของธุรกิจ
เมื่อถามความยากในการทำธุรกิจ “บูติกโฮเต็ล” ยุคปัจจุบัน เขาระบุว่า เกิดจากการแข่งขันสูง หน้าใหม่แห่กันเข้าสู่วงการจนจะเกินความต้องการของตลาดแล้ว อีกทั้งผู้บริโภคลดความละเมียดละไมในการคัดเลือกที่พัก ส่วนใหญ่เน้นแค่เรื่องราคาถูกเป็นสำคัญ
“ความท้าทายที่สุดของคนทำธุรกิจโรงแรมขนาดเล็กในเวลานี้ คือ คุณจะทำอย่างไรให้โรงแรมของคุณพิเศษกว่ารายอื่นๆ จนลูกค้ายอมจ่ายในราคาที่เหมาะสม ท่ามกลางผู้ประกอบการรายอื่นๆ ที่เปิดเต็มไปหมด อีกทั้งการเลือกที่พักก็ง่ายมาก แค่เข้าอินเทอร์เน็ต มีเว็บไซต์จองห้องพักเต็มไปหมด เทียบราคาให้ด้วย ซึ่งในการทำธุรกิจจริง ผู้ประกอบการรายที่ทำสำเร็จไม่ใช่รายที่ค่าห้องพักถูกที่สุด แต่เป็นรายที่สามารถสร้างความพิเศษ หาไม่ได้จากเจ้าอื่นๆ” เขาแนะนำ
ทั้งนี้ ในการกำหนดกลุ่มลูกค้าเป้าหมายของการทำโรงแรมขนาดเล็ก เขาระบุว่า ผู้ประกอบการแต่ละรายควรจะเลือกวางรูปแบบให้ตรงกับไลฟ์สไตล์ของตัวเอง เช่น หากเจ้าของเป็นคนรักสงบ ก็ควรทำโรงแรมแนวธรรมชาติ เน้นเรียบง่าย แต่หากเจ้าของเป็นคนรักสนุกสนานชอบงานปาร์ตี้ ก็ควรทำโรงแรมที่เน้นดื่มกินยามค่ำคืน ซึ่งรูปแบบของโรงแรมเหล่านี้จะเป็นการคัดกรองกลุ่มลูกค้าที่เข้ามาพักไปในตัว ขณะเดียวกันจะช่วยให้ผู้ประกอบการดำเนินธุรกิจได้อย่างมีความสุข
เขาทิ้งท้ายด้วยว่า ทุกวันนี้คนภายนอกยังสนใจเข้ามาทำธุรกิจนี้ต่อเนื่อง เพราะมักได้รับข้อมูลจากนักวิชาการ หรือคนที่ไม่ได้อยู่ในวงการแนะนำว่า การทำธุรกิจโรงแรมเป็นการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนง่าย หรือ Passive income โดยไม่รู้สถานการณ์จริงว่ามันไม่ได้สวยงามอย่างที่คิด
“คนที่อยู่ในวงการจริงๆ ไม่มีใครแนะนำให้ญาติสนิทมาทำเลย เพราะทุกคนรู้ดีว่ามันเหนื่อยมันยาก และผลตอบแทนไม่สูง ยกเว้น หากคุณมีที่ดิน มีเงินเย็น อยากอยู่กับบ้าน ไม่ต้องการออกไปทำธุรกิจภายนอก แบบนี้ก็สามารถทำได้ แต่จะหวังมาทำแล้วจะมีกำไรจากเงินลงทุนปีละ 20% เชื่อผมเถอะ มันไม่มีทางเป็นไปได้” เขาระบุ
* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของหน้า “SMEs ผู้จัดการ” รับข่าวสารในแวดวงธุรกิจเอสเอ็มอีที่สมบูรณ์แบบที่สุด และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมาย คลิกที่นี่เลย!! * * *
