แบรนด์ ‘บ้านสวนมะนาวไทย’ โดย “นัฐศักดิ์ พิมศักดิ์” และ “สุพัตรา ศรีทับทิม” สร้างนวัตกรรมน้ำมะนาวในรูปแบบ “แช่แข็ง” ทำให้มีสินค้าขายได้ตลอดทั้งปี รวมถึงแปรรูปเพิ่มมูลค่า และขยายตลาดจากขายส่งผลสดผ่านคนกลาง มาเป็นสินค้าสำเร็จรูปถึงมือผู้บริโภคโดยตรง ช่วยลดความเสี่ยงเรื่องราคาผันผวน และสินค้าล้นตลาด นับเป็นโมเดลธุรกิจเกษตรยุคใหม่ที่ครบวงจร ช่วยให้เติบโตอย่างยั่งยืน
ย้อนกลับไปเมื่อ พ.ศ. 2551 หรือราว 10 ปีที่แล้ว ทั้งสองในวัยแค่ประมาณยี่สิบปี ฝันอยากมีธุรกิจของตัวเอง ซึ่งเวลานั้น “มะนาว” ราคาสูงมาก ดึงดูดใจให้เข้ามาประกอบอาชีพทำสวนมะนาว โดยใช้ที่ดินของครอบครัวประมาณ 200 ไร่ใน อ.สามชุก จ.สุพรรณบุรี ทำการเพาะปลูก
สุพัตราเล่าว่า พื้นฐานไม่เคยทำเกษตรใดๆ มาก่อนเลย ความรู้ต่างๆ ในการปลูกมะนาวล้วนศึกษาด้วยตัวเองจากอินเทอร์เน็ตและสอบถามผู้รู้ จนเมื่อผลผลิตออกมา นำไปขายในแหล่งค้าส่งสินค้าเกษตร เช่น ตลาดไท และตลาดสี่มุมเมือง เป็นต้น ตามด้วยวิ่งส่งมะนาวสดตามแหล่งค้าส่งทั่วประเทศ จนมีคำสั่งซื้อสูง ผลผลิตในสวนตัวเองไม่เพียงพอต่อความต้องการตลาด จึงขยายธุรกิจ ริเริ่มเป็นตัวแทนรับซื้อมะนาวจากผู้ปลูกรายอื่นๆ ใน จ.สุพรรณบุรี และใกล้เคียงเพื่อนำไปขายต่อ ซึ่งมีผู้ปลูกมะนาวเข้ามาเป็นเครือข่าย “ลูกสวน” รวมกว่าร้อยราย
ทว่า ธุรกิจที่มีแววจะไปได้สวย เกิดจุดเปลี่ยนสำคัญ เมื่อเจอวิกฤตมะนาว “ล้นตลาด” ราคารับซื้อในท้องตลาดเหลือแค่ 2 บาทต่อกิโลกรัม ในขณะที่ต้นทุนเฉพาะค่าเก็บมะนาวอยู่ที่ 4 บาทต่อกิโลกรัม ต้องยอมขาดทุนปล่อยเน่าคาต้น ขณะเดียวกันยังมีภาระต้องรับซื้อผลผลิตทั้งหมดจากลูกสวนนับร้อยราย
เพื่อจะฝ่าวิกฤตดังกล่าว นำมาสู่การพลิกโฉมธุรกิจครั้งสำคัญ หันมาแปรรูปทำเป็น “น้ำมะนาวสด 100% แช่แข็ง” ภายใต้แบรนด์ ‘บ้านสวนมะนาวไทย’ หวังเพิ่มมูลค่า และสามารถเก็บน้ำมะนาวสดไว้ขายได้ตลอดทั้งปี
“ผมเรียนมาด้านวิศวกรเครื่องกล จึงนำความรู้มาประดิษฐ์เครื่องจักรแปรรูปเอง ซึ่งการนำน้ำมะนาวสดมาอยู่ในรูปแบบแช่แข็ง โดยคงคุณภาพและรสชาติเหมือนมะนาวสดเป็นเรื่องยากมาก ผมอาศัยลองผิดลองถูกจนได้สูตรของตัวเอง หัวใจสำคัญมาจาก 1. “สายพันธุ์มะนาว” ที่เจาะจงใช้เฉพาะพันธุ์ ‘แป้นรำไพ’ เท่านั้น 2. “กระบวนการ” ไม่ว่าจะเป็นการล้างทำความสะอาด การคั้นมะนาวที่ใช้เทคนิคเฉพาะตัว และ 3. “อุปกรณ์” ที่ใช้ผลิตและบรรจุต้องเหมาะสม ส่วนประกอบทั้ง 3 ล้วนมีผลต่อรสชาติทั้งสิ้น ซึ่งปัจจุบันเราพัฒนาจนใช้เครื่องจักรควบคุมได้ทั้งหมด ช่วยให้น้ำมะนาวสดแช่แข็งมีมาตรฐานรสชาติและคุณภาพแทบไม่ต่างจากมะนาวสดเลย” นัฐศักดิ์ระบุ
สำหรับน้ำมะนาวสดแช่แข็ง ‘บ้านสวนมะนาวไทย’ คั้นจากน้ำมะนาวสดล้วนๆ 100% ไม่ผสมสารเคมีใดๆ ทั้งสิ้น เก็บไว้นาน 1 ปี (ในอุณหภูมิ -18 องศา) ราคาขาย 150 บาทต่อกิโลกรัม ส่วนการทำตลาด นำเสนอสินค้าต่อร้านอาหารต่างๆ โดยให้แม่ครัวทดลองใช้ประกอบอาหารเพื่อรับรู้ถึงคุณภาพน้ำมะนาวที่ดี และชี้ให้เห็นถึงจุดเด่นด้านความสะดวกสบายไม่ต้องเสียเวลาคั้นเอง และมีน้ำมะนาวสดไว้ใช้ได้ตลอดทั้งปี ไม่ต้องกังวลจะขาดวัตถุดิบช่วงหน้าแล้ง ซึ่งได้ผลตอบรับดีต่อเนื่อง ฐานลูกค้าเพิ่มต่อเนื่อง ขณะนี้มียอดผลิตน้ำมะนาวสดแช่แข็งเดือนละ 5-10 ตัน ส่งร้านอาหารต่างๆ นับร้อยแห่งในพื้นที่ เช่น สุพรรณบุรี กรุงเทพฯ ฉะเชิงเทรา นนทบุรี ชลบุรี เมืองพัทยา และนครราชสีมา เป็นต้น
“โดยเฉลี่ยแล้วราคามะนาวสดแช่แข็งจะสูงกว่ามะนาวสดแบบเป็นลูก แต่ลูกค้าร้านอาหารที่เป็นขาประจำจะชื่นชอบเรื่องความสะดวกสบาย ไม่ต้องมาคั้นน้ำมะนาวเอง ช่วยประหยัดเวลาและแรงงานคน อีกทั้งร้านอาหารต่างๆ มักจะบอกเสมอว่า เมื่อใช้น้ำมะนาวแช่แข็งของเราประกอบอาหาร ช่วยให้อาหารรสชาติดีขึ้น เกิดผลพลอยได้ลูกค้าเพิ่มมากขึ้น ยอดขายของร้านเพิ่มตามไปด้วย ดังนั้นยอมจะจ่ายสูงกว่าเพื่อแลกกับคุณภาพที่ได้รับ” สุพัตราระบุ
ไม่เท่านั้น ทั้งสองเดินหน้าต่อยอดแปรรูปมะนาวเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ อย่าง “น้ำมะนาวน้ำผึ้งบรรจุขวด” ที่ลงทุนในระบบการผลิตกว่า 5 ล้านบาท วางกลุ่มลูกค้าเป้าหมายที่ผู้บริโภคทั่วไป โดยเป็นเครื่องดื่มคั้นจากน้ำมะนาวสดแท้ผสมกับน้ำผึ้งสวนจิตรลดา ผ่านกระบวนการพาสเจอไรซ์ วางขายในซูเปอร์มาร์เกต ขวดละ 35 บาท รวมถึงแปรรูปเป็น “สบู่สมุนไพรจากน้ำมะนาว” เจาะกลุ่มสุภาพสตรี ขายผ่านออนไลน์ และล่าสุดทำเป็น “น้ำมะนาวสดแช่แข็งพร้อมดื่ม” บรรจุซองเล็กๆ ใน 1 ซองมีปริมาณเท่ากับมะนาว 1.5 ลูก เหมาะแก่แม่บ้านจะซื้อติดครัวเรือนไว้ประกอบอาหารได้ทันที
ทั้งนี้ ‘บ้านสวนมะนาวไทย’ จะรับซื้อผลผลิตมะนาวพันธุ์แป้นรำไพจากลูกสวนทั่วประเทศ มีปริมาณรับซื้อต่อวันอยู่ที่ 12-16 ตัน โดยให้ราคารับซื้อเท่าท้องตลาด และจ่าย “เงินสด” ทันที ธุรกิจจึงจำเป็นต้องมีทุนสำรองจำนวนมาก โดยเฉพาะช่วงหน้ามะนาวออกปริมาณมากพร้อมๆ กัน นี่ถือเป็นอีกปัจจัยเสี่ยงของธุรกิจที่ต้องบริหารจัดการเงินทุนสำรองให้ดีที่สุด เพราะหากเกิดปัญหาขาดสภาพคล่องเมื่อใดก็ตามจะทำให้ไม่มีทุนซื้อวัตถุดิบจากลูกสวน กระทบการผลิตต้องหยุดทันที ดังนั้น เพื่อเสริมสภาพคล่องทางการเงิน เลือกใช้บริการสินเชื่อธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย (SME Development Bank) และให้บรรษัทประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม (บสย.) ช่วยค้ำประกัน ช่วยให้ธุรกิจมีเงินทุน สำหรับขับเคลื่อนไปได้
นัฐศักดิ์ให้ข้อมูลเสริมว่า หลังจากรับซื้อมะนาวสดมาแล้ว ส่วนหนึ่งจะนำไปขายต่อยังแหล่งค้าส่ง อีกส่วนนำไปเก็บสต๊อกในห้องแช่เย็นสำหรับใช้เป็นวัตถุดิบเพื่อการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ สามารถจะขายได้ตลอดทั้งปี โดยทุกวันนี้รายได้หลักมาจากสินค้าแปรรูปต่างๆ ซึ่งการเพิ่มมูลค่าดังกล่าวทำให้ความผันผวนของราคามะนาวสดในท้องตลาดส่งผลต่อธุรกิจไม่มากนัก แตกต่างจากในอดีต เมื่อราคามะนาวตกต่ำ ธุรกิจจะเกิดปัญหาอย่างรุนแรงทันที
ส่วนการแข่งขันในตลาดกลุ่มสินค้าน้ำมะนาวสดแช่แข็ง มีผู้ผลิตประมาณ 10 ราย อย่างไรก็ตาม ด้วยความนิยมบริโภคน้ำมะนาวของคนไทยยังสูงต่อเนื่อง ประกอบกับมีฐานลูกค้าประจำจำนวนมาก ทำให้โดยรวมแล้วธุรกิจของ‘บ้านสวนมะนาวไทย’ ยังเติบโตต่อเนื่อง ส่วนแผนธุรกิจในปีนี้ (2560) จะขยายช่องทางตลาดในประเทศให้กว้างขวางยิ่งขึ้น ควบคู่เตรียมส่งออกสินค้าไปตลาดต่างประเทศด้วย
* * * คลิก Like เพื่อมาเป็นแฟนเพจของหน้า "SMEsผู้จัดการ" รับข่าวสารในแวดวงธุรกิจเอสเอ็มอีที่สมบูรณ์แบบที่สุด และร่วมสนุกกับกิจกรรมลุ้นรับของรางวัลมากมายคลิกที่นี่เลย!! * * *
