'คุณฟิล์ม' ฉีกซองรวยยั่งยืน เจ้าแรกสาหร่ายทะเลทอดกรอบ

ถึงเวลาฉีกซอง "สาหร่ายคุณฟิล์ม" ลิ้มรสชาติที่อุดมไปด้วยประสบการณ์ยืนยาวมา 6 ปี กับเส้นทางการสร้างธุรกิจของผู้บุกเบิก

สุภาพร สุขเอมโอช กรรมการผู้จัดการ บริษัท สาหร่ายทะเลกรอบ คุณฟิล์ม จำกัด เจ้าแรกที่ประเดิมธุรกิจ"สาหร่ายทะเลทอดกรอบ" กล่าวถึงแนวคิดและวิธีการบริหารจัดการธุรกิจว่า เคล็ดลับความสำเร็จของ "สาหร่ายคุณฟิล์ม" ในเวลากว่า 6 ปีของธุรกิจเกิดจากคนไม่ว่าพนักงานหรือลูกค้า ประกอบกับตลาดของสาหร่ายทอดกรอบเติบโตรวดเร็วมาก ทำให้ผู้ประกอบการได้โอกาสโตตามไปด้วย

เธอบอกว่าหัวใจสำคัญของการทำธุรกิจคือคุณภาพของสินค้า ความพึงพอใจของลูกค้า ซึ่งระยะเริ่มต้นธุรกิจเป็นช่วงที่ลองผิดลองถูก มาตรฐานสินค้ายังไม่คงที่ ทำให้ไม่มั่นใจในการจำหน่าย แต่ด้วยการอาศัยลูกค้าเป็นศูนย์กลาง และฟังเสียงลูกค้าตลอดมาจึงได้มาตรฐานสินค้าที่น่าพอใจ ลูกค้าก็ประทับใจ

แม้ว่าไม่มีการโฆษณาแบรนด์แต่ก็เป็นที่รู้จักของตลาด ด้วยวิธีแบบปากต่อปากแบรนด์คุณฟิล์มเป็นที่รู้จักในตลาดระดับกลางและบนอย่างกว้างขวาง เมื่อกระจายจากตึกจีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ และกลุ่มตลาดก็ขยายจากฐานพนักงานบริษัทเพิ่มวงกว้างมากขึ้นสู่ลูกค้าของบริษัทในเครือเอไทม์มีเดีย และห้างใหญ่ๆ อย่างเช่น เดอะมอลล์ บิ๊กซี คาร์ฟูร์ และโลตัส

เนื่องจากสาหร่ายทอดกรอบคุณฟิล์มเติบโตในตลาดระดับบน ทำให้การขยายตลาดสู่ต่างประเทศง่ายขึ้น จากจุดเริ่มต้นเพียงปากต่อปากเท่านั้น ขณะนี้ลูกค้าต่างประเทศที่สาหร่ายคุณฟิล์มปักธงในตลาดได้สำเร็จคือ สิงคโปร์ ฮ่องกง มาเลเซีย และออสเตรเลีย

นอกจากรสชาติที่เน้นมากเป็นพิเศษ สิ่งหนึ่งที่ทำให้สาหร่ายคุณฟิล์มกลายเป็นที่รู้จัก อาจจะเป็นเพราะการเป็นผู้บุกตลาดสาหร่ายทอดกรอบเป็นรายแรก ในขณะที่ การสร้างแบรนด์ไม่ได้มีหลักการคิดที่ซับซ้อนอะไรมาก ไม่ได้ศึกษาตลาดมาก่อน ไม่ได้โฆษณา ไม่มีหน้าร้าน แต่ถ้าลูกค้ามาบอกแค่ว่าให้ลองชิมดู ถ้าชอบก็ซื้อ ไม่ชอบก็ไม่เป็นไร

แม้ว่าขณะนี้จะมีหลายบริษัทอาสาเข้ามาดูแลการตลาดให้สาหร่ายคุณฟิล์ม แต่ปฏิเสธไป ด้วยความที่เป็นธุรกิจครอบครัว และไม่อยากมีหุ้นส่วน

สุภาพร นิยามการทำตลาดของตัวเองว่าเป็นระบบแม่ค้า บริหารจัดการแบบแม่ค้า ถ้าทำอย่างที่คนอื่นทำ จะทำหลายขั้นตอน ต้องไปจ้างคนอื่นดูแล ทำให้เจ้าของต้องห่างจากตัวธุรกิจไปเรื่อยๆ

"ตอนนี้มีสาหร่ายหลายรายเข้ามาบุกตลาดสาหร่ายทอดกรอบ ส่วนใหญ่จะเน้นตลาดล่าง โดยเน้นที่แพ๊กเกจขนาดเล็ก แต่เราก็ยังยืนหยัดในคุณภาพของเราแม้ว่าจะมีคนเข้ามาตีตลาดก็ตาม คุณภาพที่ว่าก็คือ สาหร่ายของเราจะต้องกรอบ ไม่มัน รสชาติคงที่ หากคุณภาพข้อใดข้อหนึ่งไม่ได้ลูกค้ามีสิทธิ์เปลี่ยนสินค้าได้ทุกเมื่อ เรารับผิดชอบเพราะลูกค้าสำคัญ เราต้องดูแลลูกค้าก่อนที่จะมองที่การตลาด"

เธอมองอนาคตของธุรกิจว่า แนวทางเติบโตจากนี้ต่อไปจะต้องวางแผนพัฒนาคุณภาพสินค้าให้ได้ดีกว่าที่เป็นอยู่ กำหนดช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับปล่อยสินค้าใหม่ออกสู่ตลาด หีบห่ออาจจะออกแบบใหม่และลดขนาดให้เล็กลง เล็งตลาดล่างมากขึ้น เพราะการต่อสู้จะยืนอยู่กับที่ไม่ได้

"เมื่อเราเงื้อธนูก็ต้องยิงให้ตรงเป้า ถ้าเราลดขนาดลงเราจะเจาะตลาดล่างได้มากขึ้น กลุ่มเป้าหมายจะเปลี่ยนมาเป็นกลุ่มเด็กนักเรียน แต่ทั้งนี้ต้องสำรวจความต้องการของลูกค้าก่อน และดูความคุ้มทุน"

สำหรับมุมมองในเรื่องการแข่งขันคิดว่าไม่รุนแรงมากนัก แนวทางที่ใช้ในการแข่งขันไม่ได้เน้นแข่งกับคู่แข่ง โดยพยายามแข่งขันกับตัวเอง พยามยามไม่มองการแข่งขันให้เป็นเรื่องใหญ่ แต่ก็ใช่ว่าจะไม่ให้ความสำคัญ รู้อยู่ว่าเจ้าไหนการตลาดดี มีการสำรวจคุณภาพของคู่แข่งควบคู่ไปกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้เข้มแข็งขึ้น รักษาลูกค้าด้วยคุณภาพ และขยายลูกค้าด้วยรสชาติและคุณภาพ

ซึ่งนอกจากจะพัฒนาของเดิมที่มีอยู่ให้ได้มาตรฐานคงที่ ก็ต้องคิดริเริ่มของใหม่อยู่ตลอดเวลาเป้าหมายคือการทำให้รสชาติสาหร่ายเข้ากับคนไทยอย่างลงตัวที่สุด

เมื่อมองจุดแข็งของสาหร่ายคุณฟิล์ม จุดใหญ่ก็คือรสชาติ ที่มีการปรับปรุงอยู่ตลอดเวลา ช่วงแรกของธุรกิจจะมีเพียงรสดั้งเดิมเท่านั้น ต่อมาพัฒนาเป็นรสเผ็ด เค็ม ต้มยำ และปูอัด ที่สำคัญการรับผิดชอบต่อการทำธุรกิจเป็นอีกจุดหนึ่งที่ทิ้งช่วงห่างคู่แข่งขัน

เธอตระหนักเสมอว่า สินค้าที่ผลิตออกไปใช่ว่าทุกชิ้นจะผ่านมาตรฐาน 100 เปอร์เซ็นต์ จะมีส่วนที่หลุดไปบ้าง แม้จะมีเพียงแค่ 0.001 ก็ตาม สาหร่ายคุณฟิล์มสามารถคืนหรือเปลี่ยนสินค้าได้ทุกเมื่อ หากสินค้าตกจากมาตรฐาน และยินดีรับฟังทุกเสียงของลูกค้าเสมอ

สำหรับจุดอ่อนที่เคยมีในอดีต คือความรู้เกี่ยวกับสาหร่ายที่ไม่แตกฉาน ทำให้ได้สาหร่ายคุณภาพน้อยกว่ามาตรฐานในระยะแรก จนกลายเป็นสิ่งที่ได้เรียนรู้จากการทำธุรกิจ นอกจากการคัดเลือกคุณภาพวัตถุดิบแล้ว การควบคุมสต๊อกไม่ให้รั่วไหลทั้งเม็ดเงิน และสินค้าเป็นสิ่งหนึ่งที่ผู้ประกอบการในระยะเริ่มต้นควรตระหนัก

ปัญหาที่พบในกระบวนการผลิตเป็นปัจจัยหนึ่งที่มองข้ามไม่ได้ สำหรับในธุรกิจสาหร่ายทอดกรอบ แน่นอนว่าในขั้นตอนการทอดสำคัญมาก ช่วงระยะลองผิดลองถูกนั้น สาหร่ายที่ผลิตกลายเป็นของเสียจำนวนมาก เนื่องจากขาดการศึกษาสภาพอากาศที่เหมาะสม ถ้าหน้าหนาวสาหร่ายจะรัดตัว ทำแล้วก็คืนตัว อมน้ำมัน ทอดแล้วมีลักษณะคล้ายแก้ว รสชาติไม่คงที่ เค็มบ้าง เผ็ดบ้าง

"จากประสบการณ์นั้นทำให้เรากลับมาทบทวนว่า มีปัญหาตรงส่วนไหน แล้วกลับไปแก้ให้ตรงจุดที่เป็นรอยรั่ว ดังนั้น ขั้นตอนในโรงงานต้องดูแลตั้งแต่การคัดเลือกสาหร่าย สาหร่ายที่ไม่ได้มาตรฐานจะคัดคืน ควบคุมสภาพอากาศให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เนื่องจากที่ผ่านมาอาจจะละเลยจนทำให้ธุรกิจต้องขาดทุน นี่คือบทเรียนจากการทำธุรกิจ"

อย่างไรก็ตาม ธุรกิจที่ทำอยู่ยังเป็นธุรกิจครอบครัว วิธีการปกครองคนไม่ได้เป็นแบบลูกจ้างกับนายจ้าง แต่เป็นแบบพี่น้องและคนในครอบครัว เน้นการสอนงานมากกว่าออกคำสั่ง พร้อมลุยทำงานกับลูกน้องทุกเมื่อ จึงไม่มีช่องว่างของคนในบริษัท วิธีจัดการอยู่บนพื้นฐานความอยู่รอด เมื่อธุรกิจดีขึ้นทุกคนในบริษัทก็ต้องดีขึ้น เจ้าของธุรกิจสบาย ลูกน้องก็ต้องสบาย

การทำงานในช่วงนี้ถือว่าไม่มีปัญหา พนักงานทุกคนทำหน้าที่ของตัวเองได้ดี และเก่งขึ้น ส่วนกระบวนการทำงาน แต่ปัญหาสำคัญขณะนี้มีเรื่องต้นทุนที่เพิ่มขึ้นเพียงอย่างเดียว ธุรกิจสาหร่ายแก้ปัญหาโดยเพิ่มราคาสินค้าในอัตราที่ผู้ประกอบการอยู่ได้ และผู้บริโภคสามารถรับได้ ซึ่งอาจจะเป็นเช่นนี้จนกว่าธุรกิจจะอยู่ตัว สำหรับสาหร่ายคุณฟิล์มคาดว่าจะอยู่ตัวในอีก 4-5 เดือนหลังจากปรับเข้ากับภาวะเศรษฐกิจได้แล้ว

เจ้าของธุรกิจสาหร่ายทอดกรอบรายแรกกล่าวเสนอข้อแนะนำทิ้งท้ายว่า สำหรับการสร้างธุรกิจว่า หากอยู่ในฐานะผู้บุกเบิกไม่ว่าจะอยู่ในธุรกิจใดก็ตาม การรักษาคุณภาพเป็นสิ่งที่จะต้องให้ความสำคัญเป็นลำดับแรกๆ และจะต้องดูแลลูกค้าอยู่เสมอ